Osoby czytające wydania polityki

„Polityka”. Największy tygodnik w Polsce.

Wiarygodność w czasach niepewności.

Subskrybuj z rabatem
Kultura

10 topowych filmów fabularnych z bieganiem w tle

Do najnowszej POLITYKI dołączamy głośny film „Niezłomny” w reżyserii Angeliny Jolie. Wielu reżyserów przed nią stawiało biegaczy przed kamerą. Oto nasze zestawienie najlepszych filmów z bieganiem w tle.
.mat. pr..
  1. „Samotność długodystansowca” – reż. Tony Richardson, prod. Wielka Brytania, 1962.

Jeden z czołowych filmów brytyjskiej nowej fali. Prowokacyjny manifest przeciwko konformizmowi i imperatywowi podporządkowywania się społecznym rygorom. Nastoletni Colin, wychowanek domu poprawczego w Ruxton Towers, nie chce być manipulowany przez dyrektora zakładu organizującego zawody przełajowe. Typowany na zwycięzcę daje się wyprzedzić przed metą, w ten sposób wyraża swój sprzeciw wobec systemu oraz władzy zwierzchników. Tom Courtenay po zagraniu buntownika świadomie rezygnującego z rywalizacji i awansu społecznego stał się ikoną outsiderstwa. Rebeliancki, ponadczasowy film, zapowiadający epokę rewolucji hipisowskiej.

  1. „Maratończyk” – reż. John Schlesinger, prod. USA, 1976.

Bieganie jako metafora paranoicznego, morderczego wysiłku w celu wytropienia ukrywających się w Ameryce w latach 70. hitlerowskich zbrodniarzy. Historyk grany przez Dustina Hoffmana trenuje maraton z wielkim oldschoolowym stoperem na szyi i to mu daje niespożytą energię, by ścigać nazistów. Thriller ma nośną dramaturgię, a dla podtrzymania „sportowej” atmosfery pojawiają się m.in. zdjęcia z nowojorskiego biegu z udziałem Abebe Bikili, sławnego pierwszego zwycięzcy olimpijskiego z Afryki. Wcześniej reżyser John Schlesinger poświęcił uwagę innemu maratończykowi Ronniemu Hillowi w dokumencie „Visions of Eight” z igrzysk w Monachium.

  1. „Rydwany ognia” – reż. Hugh Hudson, prod. Wielka Brytania, 1981.

Jeden z najwybitniejszych filmów sportowych wszech czasów. Opis triumfu dwóch Brytyjczyków nad amerykańskimi faworytami sprintu na olimpiadzie w Paryżu w lipcu 1924 r. Jeden to student, stale upokarzany z powodu swojego żydowskiego pochodzenia, drugi to chrześcijański misjonarz wahający się między sportem a powołaniem. Mimo ambicji i religijnych uniesień nie przypominają charyzmatycznych liderów. Film jest poetycki, wielowątkowy, ma różne podteksty, dobrze oddaje schyłek brytyjskiego kolonializmu i narastanie gorączki antysemityzmu. Uhonorowany aż czterema Oscarami, wspomagany nieśmiertelną ścieżką dźwiękową Vangelisa.

  1. „Gallipoli” – reż. Peter Weir, prod. Australia, 1981.

Głównym wątkiem jest masakra pod Gallipoli w 1915 r., w której zginęło ponad sto tysięcy żołnierzy, ale została ukazana oczami dwóch rywali z bieżni, przyjaciół, którzy zaciągają się do armii. Zanim dojdzie do ostatecznej rozgrywki z Turkami, wrażliwy idealista i gruboskórny uwodziciel przejdą szkołę życia na australijskiej pustyni, a potem na zgrupowaniu z Trzecią Lekką Brygadą w Egipcie. Sportowa pasja cementuje ich przyjaźń, co Peter Weir pięknie podkreśla prostymi, nasyconymi tajemnicą obrazami doskonale oddającymi rozpiętość ich emocji.

  1. „Forrest Gump” – reż. Robert Zemeckis, prod. USA, 1994.

Szybki trucht przez wydarzenia amerykańskiej historii od lat 50. do 80. XX wieku. Bohaterem pierwszego planu jest mało inteligentny pechowiec z IQ 75, którego najmocniejszą stroną jest bieganie. Uciekając z rozwianymi szelkami przed swoimi dręczycielami, osiąga nadzwyczajne rezultaty. Zostaje zaufanym kolejnych prezydentów, milionerem, bohaterem wojny wietnamskiej. Jeśli to zezowate spojrzenie na powojenne kariery Amerykanów nie chce się zestarzeć – główna w tym zasługa hollywoodzkiego gwiazdora, Toma Hanksa, nagrodzonego oczywiście Oscarem za tę rolę.

  1. „Prefontaine” – reż. Steve James, prod. USA, 1997.

Jedna z dwóch filmowych biografii poświęcona fenomenalnie utalentowanemu amerykańskiemu długodystansowcowi Steve’owi Prefontaine’owi, który zginął w wypadku samochodowym w wieku 24 lat na trzy tygodnie przed igrzyskami olimpijskimi w Montrealu w 1976 r. (bliźniaczy film to „Przed metą” Roberta Towne’a, zrealizowany rok później). Wspaniały portret skomplikowanej psychiki i wielkiej ambicji sportowca nazywanego Jamesem Deanem bieżni. Zagrał go z dużym wyczuciem Jared Leto.

  1. „Biegnij, Lola, biegnij” – reż. Tom Tykwer, prod. Niemcy, 1998.

Kultowy kryminał inspirowany „Przypadkiem” Kieślowskiego, gdzie biegnie się po to, aby sprawdzić różne warianty życiowej pułapki. Lola (Franka Potente), dziewczyna o włosach koloru ognia, trzy razy pokonuje egzystencjalny tor z przeszkodami, aby zdobyć pieniądze dla przyjaciela, i za każdym razem robi to, ocierając się o śmierć. Tykwer stosuje animację, triki operatorskie, miesza zdjęcia kolorowe z czarno-białymi, tworząc błyskotliwy film pokolenia MTV.

  1. „Marathon” – reż. Yoon-Chul Chung, prod. Korea Południowa, 2005.

Niesamowicie poruszająca historia młodego mężczyzny cierpiącego na autyzm, który odnajduje szczęście w bieganiu. Jego uboga matka robi wszystko, by zapewnić mu warunki do uprawiania sportu. Decydująca okazuje się pomoc starego mistrza, który utracił wiarę w sens życia. Bez dużych pieniędzy i znanych nazwisk udało się stworzyć mądre, podnoszące na duchu widowisko.

  1. „Wszystko będzie dobrze” – reż. Tomasz Wiszniewski, prod. Polska, 2007.

Punkt wyjścia podobny jak w dramacie „Święty Ralph” Michaela McGowana o nastolatku, który wierzy, że jak wygra w bostońskim maratonie, to uratuje komuś życie. W filmie Polaka chłopiec biegnie z Pomorza 350 km na Jasną Górę, mając nadzieję, że uzdrowi tym chorą na raka matkę. Uprawianie sportu jawi się tu jako ofiara, wiąże się z przezwyciężaniem słabości i zaklinaniem rzeczywistości także przez nauczyciela wuefu, trenera i alkoholika (kapitalna rola Roberta Więckiewicza).

  1. „Niezłomny” – reż. Angelina Jolie, prod. USA, 2014.

Piękny hołd złożony Louisowi Zamperiniemu – amerykańskiemu lekkoatlecie, olimpijczykowi, jeńcowi wojennemu, który nie dał się złamać ani polującym na niego rekinom, gdy był rozbitkiem na oceanie spokojnym, ani japońskiemu sadyście w obozie koncentracyjnym. Zamperini słynął z morderczego finiszu, którym wykańczał swoich konkurentów. Scenariusz napisany przez braci Coen akcentuje jego męstwo i wielkoduszność okazywaną także wrogom. Reżyserska robota Angeliny Jolie nie budzi zastrzeżeń, a Jack O’Connell jako twardy biegacz uciekający przed nędzą i stoczeniem się na dno robi ogromne wrażenie.

Film do kupienia z aktualnym numerem POLITYKI i w naszym Sklepie.

A gdyby było Wam mało – lista rezerwowa:

11. „Atleta” – reż. Davey Frankel, Rasselas Lakew, prod. USA, 2009

Mocny dramat łączący elementy biografii i dokumentu. Latem 1960 roku biegnący boso po ulicach Rzymu nieznany nikomu Etiopczyk zaszokował świat, zdobywając, jako pierwszy Afrykańczyk, złoty medal olimpijski w biegu maratońskim. Z dnia na dzień Abebe Bikila zyskał miano gwiazdy sportu, a także bohatera narodowego i kontynentalnego.

Cztery lata później zdominował maraton w Tokio i dołożył kolejny medal do kolekcji. Były żołnierz i spokojny syn pasterza jest do dnia dzisiejszego uważany za największego długodystansowego biegacza w dziejach. Biograficzny film o Bikila skupia się na ostatnich latach życia wielkiego biegacza – pogoni za olimpijską chwałą, tragicznym wypadkiem oraz determinacji, która nie pozwoliła mu się poddać, gdy stracił czucie w nogach. Uznany za najlepszy film na MFF w Edynburgu w 2009 roku.

12. „Najdłuższy bieg” – reż. Jean Stewart, prod. RPA, 2000

Film o ambicji, waleczności i harcie ducha. Pokazuje, jak wiele trzeba poświęcić, aby osiągnąć sukces – często tak jak w filmie – płacąc za to bardzo wysoką cenę. Rzecz jest o spotkaniu zwolnionego z pracy emerytowanego trenera z Europy (Armin Mueller-Stahl) i młodej, pochodzącej z Namibii imigrantki, która odkrywa w sobie pasję biegania. Przekonawszy się o niepospolitym talencie dziewczyny, razem przygotowują się do występu w maratonie, który ma się odbyć w RPA.

13. „Wielki bieg” – reż. Jerzy Domaradzki, prod. Polska, 1981

Dramat polityczny demaskujący stalinowską propagandę na przykładzie Biegu Pokoju organizowanego we Wrocławiu. Nagrodą w zawodach jest motocykl Jawa. Ma ją wręczyć sam prezydent Bolesław Bierut. Celem jednego z uczestników staje się nie motocykl, tylko wygrana po to, by osobiście wręczyć prezydentowi pismo z prośbą o ułaskawienie niewinnie oskarżonego i więzionego ojca.

Szybko się jednak okazuje, że w biegu nie liczy się rywalizacja sportowa. Biegną wyłącznie aktywiści i przodownicy pracy, którzy dramatycznie doświadczają, jakim wysiłkiem jest pokonanie długiego dystansu w upale. Kino moralnego niepokoju w jednej z najlepszych filmowych odsłon.

Reklama

Czytaj także

null
Kraj

Przelewy już zatrzymane, prokuratorzy są na tropie. Jak odzyskać pieniądze wyprowadzone przez prawicę?

Maszyna ruszyła. Każdy dzień przynosi nowe doniesienia o skali nieprawidłowości w Funduszu Sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry, ale właśnie ruszyły realne rozliczenia, w finale pozwalające odebrać nienależnie pobrane publiczne pieniądze. Minister sprawiedliwości Adam Bodnar powołał zespół prokuratorów do zbadania wydatków Funduszu Sprawiedliwości.

Violetta Krasnowska
06.02.2024
Reklama

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną