Osoby czytające wydania polityki

„Polityka”. Największy tygodnik w Polsce.

Wiarygodność w czasach niepewności.

Subskrybuj z rabatem
Kultura

Krew w tradycji chrześcijańskiej i żydowskiej na wystawie w Krakowie

Miniatura z Modlitewnika Zygmunta I Starego Miniatura z Modlitewnika Zygmunta I Starego mat. pr.
Krakowska wystawa pokaże m.in. ciekawą renesansową miniaturę.
Metalowa tacka z antysemickimi motywamimat. pr. Metalowa tacka z antysemickimi motywami

W połowie maja Żydowskie Muzeum Galicja zainauguruje wystawę „Krew: łączy i dzieli”. Przygotowana oryginalnie przez Muzeum Żydowskie w Londynie wystawa zostanie w Krakowie uzupełniona o szereg eksponatów związanych z polskim (w szczególności galicyjskim) kontekstem. Znajdą się na niej dwa niezwykłe obiekty.

Obrazek z Modlitewnika Zygmunta I Starego

W części poświęconej krwi w tradycji chrześcijańskiej i żydowskiej zaprezentuje miniaturę z Modlitewnika Zygmunta I Starego, którego oryginał znajduje się obecnie w British Library. Iluminowany rękopis powstał w 1524 roku, a jego autorem jest Stanisław Samostrzelnik, znakomity polski malarz i iluminator związany z Opactwem Cystersów w Mogile. Najciekawsza z miniatur modlitewnika przedstawia Chrystusa udzielającego komunii Zygmuntowi I Staremu. Antyreformacyjna w swoim charakterze, miniatura przedstawia ideę spożywania ciała i krwi Chrystusa w sposób dosłowny. Krew Chrystusa spływa do eucharystycznego kielicha, a sposób, w jaki ukazana jest jego sylwetka, może sugerować, że trzymana w rękach hostia została wyciągnięta z rany widocznej na jego boku.

Antysemityzm na metalowej tacce

W części poświęconej oskarżeniom o mordy rytualne zaprezentowany zostanie niewielki obiekt związany ze sprawą Bejlisa. W 1911 roku Menachem Mendel Bejlis, rosyjski Żyd, został niesłusznie oskarżony o rytualne zamordowanie dziecka w okolicach Kijowa, leżącego na terenie ówczesnego Cesarstwa Rosyjskiego. W 1913 roku odbył się w jego sprawie głośny proces, w którym został uniewinniony. Mimo to spawa jeszcze przez lata odbijała się echem w całej Europie i Stanach Zjednoczonych.

Niewielka metalowa tacka (być może popielniczka), którą pokażemy na wystawie, została wykonana w Polsce, najprawdopodobniej w 1915 roku, a więc dwa lata po uniewinnieniu Bejlisa. Relief frontowy zawiera scenę wysysania krwi chrześcijańskiego chłopca przez czterech Żydów. Wyssana za pomocą długich rurek krew jest następnie zlewana do stojącej na stole butelki z napisem „Na macę”. Żydzi przedstawieni są w karykaturalny sposób – jeden z nich, ukazany z profilu, ma charakterystyczny haczykowaty nos. Na rewersie znajduje się grawerowany antysemicki wierszyk oraz rebus, którego rozwiązanie brzmi: „Bejlisy piją krew dzieci Goja”.

Krew: łączy i dzieli, Żydowskie Muzeum Galicja. Wernisaż: 15 maja 2018 o godz. 18.

Reklama

Czytaj także

null
Ja My Oni

Jak dotować dorosłe dzieci? Pięć przykazań

Pięć przykazań dla rodziców, którzy chcą i mogą wesprzeć dorosłe dzieci (i dla dzieci, które wsparcie przyjmują).

Anna Dąbrowska
03.02.2015
Reklama