Paszporty POLITYKI: przeżyjmy to jeszcze raz. Zobacz galę, poznaj laureatów
Nagrody przyznaliśmy w siedmiu kategoriach: film, teatr, literatura, sztuki wizualne, muzyka poważna, muzyka popularna i kultura cyfrowa (wszystkich tegorocznych nominowanych prezentujemy w dalszej części tekstu). Tradycyjnie też wręczyliśmy specjalną nagrodę Kreatora Kultury (w tym roku laureatów było aż trzech w różnych dziedzinach), której partnerem jest Stowarzyszenie autorów ZAiKS, za całokształt dokonań i wpływ na polską kulturę. Oto laureatki i laureaci Paszportów POLITYKI 2022:
Film: Jan Holoubek – za niejednoznacznie naszkicowanych bohaterów w wyrazistym krajobrazie społecznym i politycznym w serialu „Wielka woda”, za bezgraniczną empatię, uczciwość i szczerość.
Teatr: Jakub Skrzywanek – za spektakle ważne, odważne i nieoczywiste. Dyktowane, podobnie jak cała działalność laureata w środowisku artystycznym i kierowanie teatrem, troską o jakość i przyszłość naszego społeczeństwa.
Kultura cyfrowa: Anna i Jakub Górniccy (Outriders) – za umiejętne połączenie tradycyjnego dziennikarstwa wysokiej próby z najnowszymi rozwiązaniami technicznymi cyfrowych mediów, by w oryginalny sposób opowiadać o dramatycznych wydarzeniach, jak wojna w Ukrainie. Za „Jeden dzień w...”.
Literatura: Grzegorz Piątek – za książkę „Gdynia obiecana. Miasto, modernizm, modernizacja 1920–1939”, znakomitą opowieść o mieście, która stawia pytanie o modernizację. Za przekonującą dekonstrukcję mitu „miasta z morza i marzeń”.
Sztuki wizualne: Agata Słowak – za odważne podejmowanie w malarstwie tematyki kobiecej, której nadaje osobisty i pełen emocjonalnego zaangażowania wyraz. Za opowiadanie o teraźniejszości i o sobie za pomocą oryginalnie wykorzystanych wzorców dawnego malarstwa.
Muzyka poważna: Anna Sułkowska-Migoń – za ogromną muzykalność, wrażliwość i nieprzeciętną radość tworzenia sztuki. Za konsekwentną pracę, która doprowadziła w zeszłym roku do międzynarodowych sukcesów ze zwycięstwem w paryskim konkursie La Maestra na czele.
Muzyka popularna: 1988, czyli Przemysław Jankowiak – za otwartość stylistyczną, za umiejętność pracy z różnymi artystkami i artystami oraz za twórcze inspirowanie się różnymi nurtami. Za rozwój własnego muzycznego języka i przenoszenie go w swoich produkcjach z undergroundu do mainstreamu.
Kreatorzy Kultury: Dorota Masłowska – za zrewolucjonizowanie języka polskiej literatury, która w ostatnich 30 latach dzieli się na czas przed „Wojną...” i po „Wojnie...”, Radosław Poznakowski – za długi życiorys artystyczny, bez którego trudno sobie wyobrazić historię polskiej muzyki popularnej ostatnich sześciu dekad, Wilhelm Sasnal – za malarstwo, które sprawiło, że całe pokolenie młodych polskich twórców uwierzyło w swoją szansę na międzynarodowy sukces artystyczny. Czytaj więcej o naszych Kreatorach Kultury »
Paszporty POLITYKI. To już 30. edycja!
Gala odbyła się w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej, wieczór poprowadzili wspólnie Grażyna Torbicka oraz redaktor naczelny „Polityki” Jerzy Baczyński. Na scenie wystąpił z zespołem Ralph Kaminski, ubiegłoroczny laureat Paszportu w kategorii muzyka popularna. Galę w całości wciąż można obejrzeć tutaj:
30 lat Paszportów POLITYKI
Paszporty POLITYKI obchodzą w tym roku swoje 30-lecie – nagrody pierwszy raz rozdaliśmy w 1993 r., ich pomysłodawcą był wieloletni szef działu kultury „Polityki” Zdzisław Pietrasik. Paszporty zmieniały się razem z rzeczywistością – stąd m.in. decyzja o poszerzeniu listy kategorii o kulturę cyfrową, docenienia twórców posługujących się językiem programowania. Laureatki i laureaci niezmiennie otrzymują, prócz Paszportów, diety finansowe. Od roku, wyręczając władzę, która niechętnie dotuje artystów, diety przyznajemy także nominowanym.
„Kultura z jednego kryzysu płynnie przeszła w drugi. Ledwie udało się odzyskać bezpośredni kontakt z publicznością, powrócić do stałej działalności scenicznej, a już kruchość świata, w którym żyjemy, na nowo uświadomiła nam agresja Rosji na Ukrainę” – pisał w „Polityce” Bartek Chaciński, szef działu kultury. I dodał, że tym, co wyróżnia wszystkich tegorocznych nominowanych, jest prócz talentu niezwykła wrażliwość: „Staramy się w tym wszystkim przyjąć postawę charakterystyczną dla nich: wrażliwą i czujną. I wykorzystać okazję do spotkania”.
Paszporty POLITYKI 2022. Nominacje
FILM:
Jan Holoubek, a także:
Damian Kocur – reżyser, rocznik 1983. „Chleb i sól”, jego debiut fabularny, jak w soczewce skupia rodzime lęki, kompleksy i uprzedzenia wobec obcych.
Agnieszka Smoczyńska – reżyserka, rocznik 1978. Jej filmowa wrażliwość doskonale współgra z tematem „Silent Twins” – historią dwóch afrokaraibskich bliźniaczek z Walii.
TEATR:
Jakub Skrzywanek, a także:
Michał Buszewicz – dramatopisarz, dramaturg i reżyser, rocznik 1986. Jego sztuka zachwyca, wygrywa festiwale, ale też przejmuje obowiązki porzucone przez ideologicznie sterowane polskie szkolnictwo, czego najnowszym przykładem jest spektakl „Edukacja seksualna” (Teatr Współczesny w Szczecinie).
Agnieszka Jakimiak – reżyserka, dramatopisarka, eseistka i recenzentka, rocznik 1987. Tworzy eseje sceniczne, a do najnowszych należą m.in. „nosexnosolo” (Wrocławski Teatr Współczesny i Komuna Warszawa), „Kongres futurologiczny” na podstawie prozy Lema (Teatry Współczesne we Wrocławiu i Szczecinie) czy doceniona przez krytyków „Miła robótka” (Teatr im. Fredry w Gnieźnie i Festiwal Łódź Czterech Kultur).
LITERATURA:
Grzegorz Piątek, a także:
Urszula Honek – rocznik 1987. „Białe noce” (Wydawnictwo Czarne) to jej debiut prozatorski, wcześniej ukazały się trzy jej książki poetyckie. Honek tworzy świat, w którym jawa miesza się ze snem i wyobraźnią, a żywi z umarłymi. Szczególnie przejmujące są zaś losy kobiet.
Ishbel Szatrawska – rocznik 1981. Dramatopisarka i teatrolożka. Jej książka „Żywot i śmierć pana Hersha Libkina” (Wydawnictwo Cyranka) to brawurowy dramat, w którym ze swobodą i odwagą gra konwencjami, miesza współczesność i przeszłość.
SZTUKI WIZUALNE:
Agata Słowak, a także:
Solidarny Dom Kultury „Słonecznik” – powstał jako spontaniczna reakcja na wybuch wojny w Ukrainie i napływ do Polski setek tysięcy uchodźców. Łączy oddolny aktywizm z instytucjonalnym wsparciem (opiekę merytoryczną i lokalową roztoczyło nad „Słonecznikiem” Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie). Inicjatywa wyszła ze strony środowiska działających w Polsce młodych artystów ukraińskich, ale szybko dołączyli do niego aktywiści polscy.
Potencja – czyli Karolina Jabłońska (ur. 1991 r.), Tomasz Kręcicki (ur. 1990 r.) i Cyryl Polaczek (ur. 1989 r.). Grupa artystyczna (każde z nich odnosi także indywidualne sukcesy), którą spaja ciekawość wobec otaczającego świata. Twórcy przyglądają się mu uważnie, a swoim spostrzeżeniom nadają artystyczny – niekiedy zaskakujący – kształt.
MUZYKA POWAŻNA:
Anna Sułkowska-Migoń, a także:
Szymon Chojnacki – bas-baryton, rocznik 1984. Jest freelancerem; występuje na scenach niemieckich, austriackich, włoskich i brytyjskich. Jego repertuar jest szeroki: w teatrze w Passau śpiewał w „Jesus Christ Superstar” Andrew Lloyda Webbera, „Platée” Jeana-Philippe’a Rameau czy „Lisiczce Chytrusce” Leoša Janáčka. Wykonuje też pieśni i muzykę oratoryjno-kantatową.
Lilianna Krych – dyrygentka, rocznik 1986. Fascynuje ją przenikanie się dziedzin sztuki, a także praca w obszarze głosu, ciała i ruchu. Bywa nie tylko dyrygentką, ale też performerką.
MUZYKA POPULARNA:
1988, a także:
Mrozu (Łukasz Mróz) – rocznik 1986. Solowe albumy nagrywa od 13 lat, ma na koncie sporo przebojów („Miliony monet”, „Jak nie my to kto”, „Szerokie wody”), na ścianie kilka platynowych i złotych płyt. Ale to „Złote bloki” (2022 r.) okazały się największym złotem w jego karierze.
Szczyl (Tymoteusz Rożynek) – rocznik 2000. Wydana pod koniec 2021 r. debiutancka płyta „Polska Floryda” (w tytule Szczyl odnosił się do rodzinnej Gdyni i całego Trójmiasta) z miejsca przyniosła mu rozgłos. Częste wycieczki w stronę starego stylu polskiego hip-hopu są jego znakiem firmowym.
KULTURA CYFROWA:
Outriders, a także:
Flying Wild Hog – czyli m.in. Marcin Kryszpin (ur. 1985) i Grzegorz Szczygieł (ur. 1983). Ich dzieło, gra „Trek to Yomi”, zebrała przychylne opinie przede wszystkim dzięki obranemu kierunkowi artystycznemu i jego dojrzałej realizacji. A w 2022 r. premiery doczekały się w sumie aż cztery tytuły tego studia.
Mateusz Skutnik – rocznik 1976. Gra „Slice of Sea”, której poświęcił się bez reszty, porzucając na moment pasję komiksową (rysuje od przeszło 20 lat), to ręcznie rysowana na papierze przygodówka polegająca na rozwiązywaniu zagadek i zaludniona przez dziwaczne stwory.