Zaczęło się mocno: dwoma Oscarami za drugoplanowe role dla Jamie Lee Curtis i Ke Huya Quana w filmie „Wszystko wszędzie naraz”. Dla niej to pierwszy Oscar w karierze, on prawie już żegnał się z aktorstwem. „Moja historia zaczęła się w łodzi, spędziłem rok w obozie dla przesiedleńców i nagle znalazłem się tutaj. To jest amerykański sen” – mówił poruszony. Z czasem worek nagród dla twórców „Wszystko wszędzie naraz” się rozwiązał – dzieło otrzymało jeszcze statuetki za film roku, reżyserię, dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej, montaż i scenariusz oryginalny. W sumie siedem nagród na jedenaście nominacji, sporo jak na film, który budzi skrajne emocje i nie wszystkim się podoba. „Łamiący wszelkie zasady dziwoląg, łączący elementy science fiction, komedii rodzinnej, kina akcji, dramatu psychologicznego i eseju naukowego”, podsumował w „Polityce” Janusz Wróblewski.
Reżyserzy Daniel Kwan i Daniel Scheinert – znani jako Danielowie – dedykowali swoje statuetki (wszystkim) matkom. Obaj zaczynali kariery jako twórcy teledysków muzycznych. „Nasi współnominowani są naszymi idolami” – mówił Scheinert. Istotnie pokonali gigantów, w tym Stevena Spielberga, Todda Fielda i Martina McDonagha. Ich filmy, co więcej, nie dostały oscarowej nocy żadnych nagród.
„Panie, nie pozwólcie, by ktoś wam powiedział, że wasze najlepsze dni już minęły”, mówiła z kolei Michelle Yeoh, pierwszoplanowa gwiazda „Wszystko wszędzie naraz”. Partnerską nagrodę aktorską otrzymał z kolei Brendan Fraser za niezapomnianą kreację w „Wielorybie” (plus zasłużone wyróżnienie za charakteryzację). W kategoriach technicznych statuetkami podzielili się demokratycznie twórcy „Top Gun”, „Avatara” i „Czarnej Pantery: Wakandy w moim sercu”.
„Pozostań silny, kochanie”, mówiła z kolei Julia Nawalna, żona Aleksieja, która przyjechała do Los Angeles. Reżyser Daniel Roher otrzymał Oscara dla najlepszego pełnometrażowego filmu dokumentalnego za „Nawalnego” i dedykował tę nagrodę wszystkim więźniom politycznym.
Oscary 2023 na szampańskim dywanie
Gala rozdania Oscarów odbyła się tradycyjnie (już po raz 20.) w Dolby Theater w Los Angeles. Po raz pierwszy goście kroczyli nie po czerwonym, ale szampańskim dywanie, wartym, bagatela, 24,7 tys. dol. Galę trzeci rok z rzędu poprowadził komik i aktor Jimmy Kimmel, który po rozmaitych aferach sprawdził się w roli gospodarza. Kimmel spektakularnie spadł na scenę ze spadochronem, jakby wprost z planu filmu „Top Gun”. To zarazem hołd dla produkcji, która „uratowała Hollywood”, ściągając widzów do kin po pandemicznej przerwie.
„Różnorodność triumfuje. Mamy nominowanych z każdej dzielnicy Dublina”, żartował Kimmel, poruszając w swojej przemowie wiele ważnych wątków, m.in. wykluczenia i przyszłości kina. „Jeśli ktoś popełni tutaj akt przemocy, otrzyma Oscara za najlepszą rolę męską” – to z kolei nawiązanie do incydentu z zeszłego roku.
Afer było po drodze zresztą więcej, Oscarom zarzucano przez lata marginalizowanie czarnych twórców i kobiet, ale i generalnie faworyzowanie amerykańskiego kina. Dlatego zmienił się zasadniczo m.in. skład Akademii Sztuki i Wiedzy Filmowej (AMPAS) i dziś lepiej oddaje różnorodność w świecie (nie tylko) kina. O statuetkę dla najlepszego filmu, co znamienne, walczyły w tym roku niemiecki „Na Zachodzie bez zmian” i szwedzki (choć anglojęzyczny) „W trójkącie”. „Media donoszą, że powoli, acz nieuchronnie Oscary zaczynają odzwierciedlać to, co najlepsze w kinie światowym”, pisze Janusz Wróblewski.
AMPAS przyjęła w sumie 301 pełnometrażowych filmów, spośród których wyłoniła tytuły walczące o statuetki w 20 kategoriach. Zgłoszenia w 21. kategorii, „film międzynarodowy”, nadsyłają poszczególne kraje. W tym roku o statuetkę ubiegał się „IO”, najnowszy film Jerzego Skolimowskiego, który już zachwycił zachodnich krytyków. „New York Times” umieścił go na czele listy najlepszych filmów ubiegłego roku. Rywalizacja w kategorii była jednak bardzo mocna, ostatecznie nagrodę otrzymał dramat wojenny „Na Zachodzie bez zmian” (razem trzy statuetki). Ostatnim razem Polak otrzymał Oscara w 2015 r. – Paweł Pawlikowski za „Idę”.
Oscary 2023: laureatki i laureaci
Najlepszy film: Wszystko wszędzie naraz
Pozostałe nominacje: Avatar: Istota wody, Duchy Inisherin, Elvis, Fabelmanowie, Na Zachodzie bez zmian, Tár, Top Gun: Maverick, Women Talking, W trójkącie
Najlepszy reżyser: Daniel Kwan, Daniel Scheinert (Wszystko wszędzie naraz)
Pozostali nominowani: Martin McDonagh (Duchy Inisherin), Steven Spielberg (Fabelmanowie), Todd Field (Tár), Ruben Östlund (W trójkącie)
Najlepszy aktor pierwszoplanowy: Brendan Fraser (Wieloryb)
Pozostali nominowani: Austin Butler (Elvis), Colin Farrell (Duchy Inisherin), Paul Mescal (Aftersun), Bill Nighy (Living)
Najlepsza aktorka pierwszoplanowa: Michelle Yeoh (Wszystko wszędzie naraz)
Pozostałe nominacje: Cate Blanchett (Tár), Ana de Armas (Blondynka), Andrea Riseborough (To Leslie), Michelle Williams (Fabelmanowie)
Najlepszy aktor drugoplanowy: Ke Huy Quan (Wszystko wszędzie naraz)
Pozostali nominowani: Brendan Gleeson (Duchy Inisherin), Brian Tyree Henry (Most), Judd Hirsch (Fabelmanowie), Barry Keoghan (Duchy Inisherin)
Najlepsza aktorka drugoplanowa: Jamie Lee Curtis (Wszystko wszędzie naraz)
Pozostałe nominowane: Angela Bassett (Czarna Pantera: Wakanda w moim sercu), Hong Chau (Wieloryb), Kerry Condon (Duchy Inisherin), Stephanie Hsu (Wszystko wszędzie naraz)
Najlepszy scenariusz adaptowany: Women Talking
Pozostałe nominacje: Glass Onion, Living, Na Zachodzie bez zmian, Top Gun: Maverick
Najlepszy scenariusz oryginalny: Wszystko wszędzie naraz
Pozostałe nominacje: Duchy Inisherin, Fabelmanowie, Tár, W trójkącie
Najlepsze zdjęcia: Na Zachodzie bez zmian (James Friend)
Pozostałe nominacje: Bardo, fałszywa kronika garści prawd (Darius Khondji), Elvis (Mandy Walker), Imperium światła (Roger Deakins), Tár (Florian Hoffmeister)
Najlepsza scenografia i dekoracja wnętrz: Na Zachodzie bez zmian
Pozostałe nominacje: Avatar: Istota wody, Babilon, Elvis, Fabelmanowie
Najlepszy montaż: Wszystko wszędzie naraz
Pozostałe nominacje: Duchy Inisherin, Elvis, Tár, Top Gun: Maverick
Najlepsze efekty specjalne: Avatar: Istota wody
Pozostałe nominacje: Na Zachodzie bez zmian, Batman, Czarna Pantera: Wakanda w moim sercu, Top Gun: Maverick
Najlepsze kostiumy: Czarna Pantera: Wakanda w moim sercu
Pozostałe nominacje: Babilon, Elvis, Wszystko wszędzie naraz, Paryż pani Harris
Najlepsza charakteryzacja: Wieloryb
Pozostałe nominacje: Na Zachodzie bez zmian, Batman, Czarna Pantera: Wakanda w moim sercu, Elvis
Najlepszy dźwięk: Top Gun: Maverick
Pozostałe nominacje: Na Zachodzie bez zmian, Avatar: Istota wody, Batman, Elvis
Najlepsza muzyka: Na Zachodzie bez zmian
Pozostałe nominacje: Babilon, Duchy Inisherin, Wszystko wszędzie naraz, Fabelmanowie
Najlepsza piosenka: Naatu Naatu (M.M. Keeravani, Rahul Sipligunj, Kaal Bhairavy, RRR)
Pozostałe nominacje: Lift Me Up (Rihanna, Czarna Pantera: Wakanda w moim sercu), This Is A Life (Son Lux, Wszystko wszędzie naraz), Applause (Sofia Carson, Tell It like a Woman), Hold My Hand (Lady Gaga, Top Gun: Maverick)
Najlepszy dokument pełnometrażowy: Nawalny (reż. Daniel Roher)
Pozostałe nominacje: Całe to piękno i krew (reż. Laura Poitras), Dom z drzazg (reż. Simon Lereng Wilmont), Wszystko, co żyje (reż. Shaunak Sen), Wulkan miłości (reż. Sara Dosa)
Najlepszy dokument krótkometrażowy: Zaklinacze słoni
Pozostałe nominacje: Haulout, Jak minął rok?, Efekt Marthy Mitchell, Stranger at the Gate
Najlepszy film międzynarodowy: Na Zachodzie bez zmian (Niemcy)
Pozostałe nominacje: Argentyna, 1985 (Argentyna), Blisko (Belgia), Cicha dziewczyna (Irlandia), IO (Polska)
Najlepszy pełnometrażowy film animowany: Guillermo del Toro: Pinokio (reż. Guillermo del Toro, Mark Gustafson)
Pozostałe nominacje: Kot w butach: Ostatnie życzenie (reż. Joel Crawford), Marcel muszelka w różowych bucikach (reż. Dean Fleischer Camp), Morska bestia (reż. Chris Williams), To nie wypanda (reż. Domee Shi)
Najlepszy krótkometrażowy film animowany: Chłopiec, kret, lis i koń
Pozostałe nominacje: The Flying Sailor, Ice Merchants, My Year of Dicks, An Ostrich Told Me the World Is Fake and I Think I Believe It
Najlepszy krótkometrażowy film aktorski: An Irish Goodbye
Pozostałe nominacje: Ivalu, Le Pupille, Night Ride, The Red Suitcase