Osoby czytające wydania polityki

„Polityka”. Największy tygodnik w Polsce.

Wiarygodność w czasach niepewności.

Subskrybuj z rabatem
Książki

Oswajanie pamięci

Recenzja książki: "Polska-Niemcy. Wojna i pamięć", red. Jerzy Kochanowski i Beata Kosmala

Autorzy podejmują dyskusję ze stereotypami, a w każdym razie dostarczają do takiej dyskusji materiału.

Naczelną zasadą, która tej publikacji przyświeca, „jest objaśnianie w równym stopniu perspektywy niemieckiej i polskiej – nie tylko co, ale jak się wspomina – w Polsce oraz w Niemczech. Dla wydawców – czytamy dalej we wstępie – szczególnie ważne przy tym było, nie tylko aby zarysować historię narodowego socjalizmu i drugiej wojny światowej, ale także, by na tej bazie ukazać odmienne kultury pamięci w obydwu krajach. Cezurą jest tu niewątpliwie 1989 rok. Do tego momentu wszelkie procesy w RFN i w NRD przebiegały osobno. Również w Polsce był to moment przełomowy, ze względu na upadek ustroju komunistycznego.”

Poza wstępem, wprowadzeniem i aneksem zawierającym wykaz skrótów i noty o autorach, książka składa się z dwóch części: w pierwszej, w dwóch rozdziałach (Historia i Pamięć) znalazło się 15 tekstów, w drugiej zatytułowanej „Pojęcia kluczowe” 145 tekstów o charakterze encyklopedycznym.

Publikacja wydana równocześnie w języku polskim i niemieckim przeznaczona jest przede wszystkim dla nauczycieli i animatorów zaangażowanych w wymianę polsko-niemieckiej młodzieży. O skali tego przedsięwzięcia świadczy fakt, że od powołania w 1991 r. Polski-Niemieckiej Współpracy Młodzieży spotkały się ponad 2 miliony młodych Polaków i Niemców. Takie bezpośrednie kontakty najlepiej uodparniają przed narzucanymi przez cynicznych polityków stereotypami. O zagrożeniu niemieckim, o odwiecznej wrogości, o wyższości cywilizacyjnej i długo by jeszcze można tę listę rozbudowywać.

W Niemczech i w Polsce ci, którzy pamiętają czasy wojny i bezpośrednio powojenne, stanowią mniejszość z powodów biologicznych coraz mniej liczebną. Co nie oznacza jednak, że tradycja rodzinna nie oddziaływała na pokolenia następne. Autorzy tej książki podejmują dyskusję ze stereotypami, a w każdym razie dostarczają do takiej dyskusji materiału.

Wyrazy uznania należą się redaktorom tomu (Jerzy Kochanowski i Beata Kosmala), którzy zorganizowali teksty 35 autorów i nadali im jednolity charakter. Przy tej liczbie autorów, w dodatku Polaków i Niemców, nie było to zadanie łatwe. Na szczęście redaktorzy pozostawili im znaczną swobodę w formułowaniu ocen. Dzięki temu widać różnice pamięci.

„Do książki – piszą redaktorzy – dołączono płytę CD z informacjami o miejscach pamięci; są one dostępne również w witrynie PNWM (www.pnwm.org). Ich lista na stronie internetowej jest na bieżąco uaktualniana. Podczas jej zestawiania uwzględniono nie tylko tak zwane i często odwiedzane miejsca pamięci, jak Auschwitz czy willę konferencji w Wansee, lecz również mniej znane miejsca w różnych regionach.”

Naturalną koleją rzeczy powinno być teraz przygotowanie analogicznego tomu poświęconego stosunkom polsko-rosyjskim. Czy jesteśmy już do tego gotowi? W Polsce i w Rosji? Czy znajdzie się kilkudziesięciu autorów, którzy mogliby podjąć się tego zadania? Na pewno warto podjąć działania. 

Polska-Niemcy. Wojna i pamięć. Pod redakcją Jerzego Kochanowskiego i Beaty Kosmali. Współpraca: Maciej Górny i Andreas Mix. Polsko-Niemiecka Współpraca Młodzieży. Warszawa-Poczdam 2009, s. 360.

 

 

Więcej na ten temat
Reklama

Czytaj także

null
Ja My Oni

Jak dotować dorosłe dzieci? Pięć przykazań

Pięć przykazań dla rodziców, którzy chcą i mogą wesprzeć dorosłe dzieci (i dla dzieci, które wsparcie przyjmują).

Anna Dąbrowska
03.02.2015
Reklama

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną