Książka Jamesa McBride’a „Ptak dobrego Boga”, uhonorowana w 2013 r. nagrodą National Book Award for Fiction, przenosi nas w sam środek XIX-wiecznego Kansas. Przez stan przewijają się abolicjoniści postulujący zniesienie niewolnictwa, których dowódcą jest John Brown. Traf (lub pech) chciał, że jedna z uwolnionych przez niego osób to opowiadający tę historię Henry Shackleford, który w wyniku zamieszania uznany zostaje za dziewczynkę. Otrzymawszy przezwisko Cybulka, bierze udział we wszystkich walkach – udokumentowanych zresztą historycznie. Myli się jednak ten, kto sądzi, że powieść McBride’a przynależy do gatunku historycznego. Siejący przerażenie John Brown okazuje się nawiedzonym starcem, a zwycięstwa wydają się raczej konsekwencją serii przypadków, które jak gdyby mimochodem czynią abolicjonistę geniuszem taktycznym. Henry-Cybulka przygląda się światu ze wzrastającym zdziwieniem oraz bezradnością, a najbardziej nawet brutalny rozlew krwi przypomina raczej filmy Quentina Tarantino niż reporterskie relacje wojenne.
„Ptak dobrego Boga” to powieść sytuująca fakty na granicy prawdy i absurdu, która wyciąga z nich tylko to, co potrzebne do stworzenia równoległego kosmosu. W tym kosmosie nawet o delikatnych fragmentach historycznego dziedzictwa Ameryki, obwarowanych mieszanką poczucia winy i unikania przemocy, mówi się z ironią, dystansem, doprowadzając jej najmniej wygodne aspekty do śmieszności. Absurdalny humor w dużej mierze wynika z wyjątkowo specyficznego języka książki, która napisana została środkowoamerykańską gwarą. Czytelnik ma wrażenie, że siedzi przy ognisku, słuchając opowieści na miarę „Huckleberry’ego Finna”. Wyrazy szacunku należą się więc tłumaczowi Maciejowi Świerkockiemu za próbę przełożenia tej specyfiki zarówno czasu, jak i stylu.
James McBride, Ptak dobrego Boga, przeł. Maciej Świerkocki, Wyd. Czarne, Wołowiec 2016, s. 440