Książki

Skaza boli

◊ ◊ ◊ ◊ ◊

Miejsce akcji jest na wpół rzeczywiste, trochę z dekoracji teatralnej: okrągły plac, krążący wokół niego tramwaj oraz parę okalających całość kamienic. Przestrzeń zamyka miejski pejzaż odmalowany na dykcie oraz niebo z taniego materiału. W tym właśnie miejscu autorka snuje historię zagłady.

Tulli tworzy z gruntu sztuczną rzeczywistość, wprowadzając do niej bardziej typy ludzkie niż prawdziwe charaktery, by tego samego ranka zniszczyć porządek zbudowanego przez siebie miasteczka. Najpierw przychodzi krach, po krachu następuje polityczny przewrót, po czym nagle, zupełnie bez ostrzeżenia, plac zaczyna oblegać tłum uchodźców nie wiadomo skąd. W tej opowieści jest notariusz, który traci swoje oszczędności, jest rewolucyjnie nastawiony student, a także kelner marzący o władzy. Są też i oficerowie, których mundury wzbudzają bezwarunkowy respekt. Ale przede wszystkim jest bezimienny tłum koczujący na środku placu, stanowiący swoim istnieniem obrazę porządku i poczucia spokoju mieszkańców. Tłum ten jest niewygodny, więc trzeba się go pozbyć. Toteż autorka bez emocji pomaga wysnuwać kolejne logiczne wnioski, które niewinnie prowadzą do oczywistego końca. Ład powraca na plac, ale miasto zostaje skażone zbrodnią. A skażone w tej historii jest praktycznie wszystko. Począwszy od umowności scenerii, a skończywszy na ludziach, którzy pozostają wiarygodni mimo swej schematyczności. Nie bez powodu tak ważny w „Skazie” jest uniform, czy to mundurek gimnazjalisty, czy perkalowa sukienka służącej. To dzięki niemu rozmyte postacie zyskują osobowość. Tym większy kontrast stanowi jednolity tłum na placu, który jest tak przerażający, że trzeba go zmieść z powierzchni ziemi.

Można się zastanawiać, czy bohaterowie stworzeni przez Tulli są skazani na swoje role i na ciągłe odtwarzanie tej samej spirali zła. Autorka nie daje jednoznacznej odpowiedzi, ale niewątpliwie pragnie rozprawić się z nadmiernie dobrym samopoczuciem cywilizowanego człowieka. Skaza boli, ponieważ przypomina to, co kiedyś się stało i do czego nie ma żadnej pewności, że nigdy więcej się nie zdarzy.

 
Magdalena Tulli, Skaza, wyd. W.A.B., Warszawa 2006, s. 180

 
Przeczytaj fragment książki

Reklama

Czytaj także

null
Sport

Iga tańczy sama, pada ofiarą dzisiejszych czasów. Co się dzieje z Polką numer jeden?

Iga Świątek wciąż jest na szczycie kobiecego tenisa i polskiego sportu. Ostatnio sprawia jednak wrażenie coraz bardziej wyizolowanej, funkcjonującej według trybu ustawionego przez jej agencję menedżerską i psycholożkę.

Marcin Piątek
28.09.2024
Reklama

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną