Osoby czytające wydania polityki

„Polityka”. Największy tygodnik w Polsce.

Wiarygodność w czasach niepewności.

Subskrybuj z rabatem
Książki

Przewodnik po zbrodniach

Przewodnik po kryminałach.

Co mają w sobie najlepsze powieści kryminalne, że „ludzie gotowi są zarywać noce i weekendy, byle dowiedzieć się, jak się dana opowieść skończy"? Na to pytanie odpowiada dwóch antropologów kultury, a zarazem miłośników kryminałów - Wojciech Józef Burszta i Mariusz Czubaj w książce „Krwawa setka".

Na pewno prócz wciągającej i perfekcyjnie skonstruowanej historii musi istnieć również charakterystyczny, zapadający w pamięć bohater. Autorzy piszą wręcz, że „dobry kryminał bez wyrazistych postaci nie istnieje". Do tego dochodzi jeszcze dbałość o szczegóły opisywanych zdarzeń. W kryminałach jednak nie chodzi jedynie o odpowiedź na pytanie, kto zabił, gdyż są one, „niezależnie od funkcji rozrywkowej, formami wglądu w kulturę i życie społeczne". Wystarczy wspomnieć książkę Henninga Mankella „Morderca bez twarzy", która - wydana na początku lat 90. - wywołała w Szwecji debatę m.in. nad postawą jej mieszkańców wobec coraz liczniej przybywających imigrantów.

Kiedy w ogóle możemy mówić o powieści kryminalnej? Trudno o jednoznaczną jej definicję, gdyż istnieje wiele odmian gatunku (np. detective story, crime story czy thriller). Autorzy proponują jednak szerokie rozumienie tejże literatury: „z kryminałem mamy do czynienia wtedy, gdy zbrodnia (przestępstwo) oraz akt wykrywania są nieodzowne dla powieściowego sensu i interpretacji utworu". Dlatego np. „Zbrodnia i kara" Fiodora Dostojewskiego kryminałem nie jest, ale „American Psycho" Breta Eastona Ellisa już tak.

Ale to nie charakterystyka powieści kryminalnej i zamieszczony rys historyczny gatunku sprawiają, że „Krwawa setka" zasługuje na uwagę. Otóż autorzy zrobili coś, czego nikt w Polsce nie odważył się wcześniej uczynić - wytypowali 100 najważniejszych powieści kryminalnych, jakie ukazały się w języku polskim od XIX wieku! Swoje typy podzielili na 6 grup: „Ojcowie założyciele i jedna matka", „Asfaltowa dżungla", „Główny nurt", „Najgorsi z najlepszych", „kryminały-niekryminały" oraz „Złota dziesiątka". Poszczególne rozdziały przeplatane są wywiadami z pisarzami (m.in. z Harlanem Cobenem i Borisem Akuninem), które wcześniej były publikowane na łamach „Polityki".

Całość jest nie tylko udaną próbą wyjaśnienia fenomenu powieści kryminalnych, ale i praktycznym przewodnikiem po najważniejszych pozycjach gatunku na przestrzeni lat. Warto więc „Krwawą setkę" przeczytać, a potem wracać do niej, by odznaczać kolejne "zaliczone" tytuły i sprawdzać, po co jeszcze warto sięgnąć.

 
Wojciech Józef Burszta, Mariusz Czubaj, Krwawa setka. 100 najważniejszych powieści kryminalnych, wyd. Muza, Warszawa 2007, s. 286
 

  
 

Reklama

Czytaj także

null
Kraj

Przelewy już zatrzymane, prokuratorzy są na tropie. Jak odzyskać pieniądze wyprowadzone przez prawicę?

Maszyna ruszyła. Każdy dzień przynosi nowe doniesienia o skali nieprawidłowości w Funduszu Sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry, ale właśnie ruszyły realne rozliczenia, w finale pozwalające odebrać nienależnie pobrane publiczne pieniądze. Minister sprawiedliwości Adam Bodnar powołał zespół prokuratorów do zbadania wydatków Funduszu Sprawiedliwości.

Violetta Krasnowska
06.02.2024
Reklama

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną