To jeden z najbardziej wyrazistych debiutów malarskich ostatnich lat. Urodzona w 1990 r. w Tarnowie, ukończyła ASP w Katowicach. Wywołała duże poruszenie, gdy w 2015 r., jeszcze jako studentka, zdobyła Grand Prix jednego z najbardziej znaczących konkursów w Polsce – Biennale Malarstwa „Bielska Jesień”. Dwa lata później uhonorowano ją także w konkursie „Talenty Trójki”. „W jej wydaniu malarstwo to po prostu życie” – napisał w uzasadnieniu Karol Sienkiewicz. „Maluje bezkompromisowo, a odłamki jej obrazów trafiają w widzów przy pierwszym spojrzeniu” – dodał w swym zgłoszeniu Jakub Banasiak. Ale obrazy Czech bynajmniej nie należą do kategorii sztuki urzekającej i przyjemnej. Jej styl malarski jest drapieżny, uderza widza swym pozornym prymitywizmem, jaskrawymi barwami, trudną do szybkiego odczytania symboliką, farbą kładzioną tak, jakby artystka atakowała płótno. Czech pracuje jakby w pośpiechu, nie cyzeluje swoich dzieł, dzięki czemu ich ekspresja jest mocniejsza. Także tematyka nie należy do relaksujących: cierpienie zadawane zwierzętom przez ludzi, toksyczne relacje między ludźmi, seksualność, cielesność, choroba. „Kocham zwierzęta i cenię je bardziej niż ludzi. Ich cierpienie bardziej mnie porusza” – powiedziała w jednym z wywiadów. To obrazy malowane z wielką emocją i z impetem atakujące widza. „Działają jak cios w szczękę; po lekkim zamroczeniu zaczynamy trochę inaczej patrzeć na świat” – pisała szefowa Galerii Bielskiej Agata Smalcerz o obrazach Martyny Czech. I budzą skrajne emocje: od zachwytów po totalne odrzucenie.
***
Oni nominowali:
Jakub Banasiak (magazyn „SZUM”), Rafał Kamecki (Artinfo.pl), Paweł Łubowski („Artluk”), Sonia Milewska (Polski Portal Kultury O.pl), Piotr Policht (Culture.pl), Joanna Ruszczyk („Newsweek”), Karol Sienkiewicz („Gazeta Wyborcza”), Karolina Staszak („Arteon”), Anna Theiss (krytyk niezależny), Iwo Zmyślony (krytyk niezależny).
***
Ponadto zgłoszeni zostali:
Ewa Axelrad, Alex Baczyński-Jenkins, Alicja Bielawska, Dorota Buczkowska, Bolesław Chromry, Tomasz Górnicki, Grzegorz Gwiazda, Jacek Hajnos, Dominika Kowynia, Magdalena Lazar, Iwona Mysera, Paulina Ołowska, Joanna Pawlik, Agnieszka Polska, Katarzyna Przezwańska, Irmina Rusicka, Jana Shostak, Michał Smandek, Mikołaj Sobczak, Jakub Julian Ziółkowski, grupy Artystyczne Potencja i Nomadic State oraz festiwal „Warszawa w Budowie”.