Łukasz Jakóbiak: coach z YouTube

Program Jakóbiaka na YouTubie, realizowany od 2012 r. w intymnych warunkach, bo w prywatnej 20-metrowej kawalerce Jakóbiaka, miał być odpowiedzią na „blichtr wywiadów i sesji, gdzie problemy znikają, a rzeczywistość staje się gładka i piękna”. Nagrywany był więc kamerką z telefonu komórkowego – bez retuszu, make-upu i stylisty. Za to ze znanymi gośćmi. Próg kawalerki przekroczyła w swoim czasie Doda, a potem m.in. psycholożka Katarzyna Miller, ks. Jan Kaczkowski, Hanna Lis czy Robert Biedroń. Jakóbiak poczuł chyba, że staje się opiniotwórczy, skoro tuż przed wyborami prezydenckimi w 2015 r. rozesłał zaproszenia do kilkorga kandydatów. Przyjął je tylko Bronisław Komorowski, odprowadzony do drzwi przez funkcjonariusza BOR i witany przez sąsiadkę (życzącą mu zwycięstwa w I turze). Opowiadał o prezydenturze, którą porównał do zdobycia Mount Everestu – większym osiągnięciem mogła być, jak mówił, tylko druga kadencja. Program miał mu przysporzyć młodszych wyborców, ale sądząc po komentarzach („wielka ściema”, „nienaturalne”, „sztuczne”, „propaganda”, „cofam subskrypcję”) – niekoniecznie się udało. I nie przysłużyło się Jakóbiakowi, ale to wciąż nic w porównaniu z jego najnowszymi problemami. Ostatnio polski youtuber pochwalił się w mediach społecznościowych, że gościł w programie „swojej idolki” Ellen DeGeneres, amerykańskiej gwiazdy telewizji. Co byłoby zresztą nie lada wyczynem (żaden Polak nie dostąpił jeszcze tego zaszczytu), gdyby tylko wydarzyło się naprawdę. Zapis rzekomej rozmowy, opublikowany chwilę później w formie wideo, nie pozostawia żadnych wątpliwości: w roli Jakóbiaka występuje co prawda Jakóbiak, ale w roli Ellen tylko przypominająca ją aktorka. Mamy więc do czynienia z bardzo starannie przygotowaną mistyfikacją, komentowaną w Polsce, ale i za granicą. Gdzieś w tle kołacze się jednak pytanie: czemu to wszystko miało służyć? I dlaczego wciąż się o tym dyskutuje? Zwizualizuj marzenia Służyć mogła ta akcja oczywiście zwróceniu uwagi na osobę 33-letniego dziś Jakóbiaka. Jego pomysł na talk-show „20m2” chwycił, ale w końcu trochę się publiczności przejadł. Ostatnie filmy mają średnio po 20 tys. wyświetleń. Niewiele, biorąc pod uwagę, że jego kanał na YouTube subskrybuje 350 tys. osób. W 2016 r. miał ruszyć kolejny autorski cykl Jakóbiaka „Jak mieszkają gwiazdy”. Rusza, ale powoli, do tej pory ukazały się raptem dwa filmy (zaglądamy m.in. do wnętrz projektantki mody Joanny Przetakiewicz). W międzyczasie Jakóbiak stał się twarzą popularnej sieci telefonii komórkowej, bywał też gościem specjalnym programów typu talent show. Dla części środowiska przejście z YouTube do telewizora to naturalna droga, dla innych – to jak zawarcie paktu z diabłem, bo YouTube miał co do zasady telewizję zastępować. Ale związek Jakóbiaka z telewizją jest luźny i sporadyczny (choć kiedyś o karierze w telewizji marzył). Wideo z fałszywą Ellen DeGeneres dowodzi raczej, że youtuber szuka na siebie nowych pomysłów. Przygotowania zajęły mu trzy lata, niespełna rok – poszukiwania odpowiedniej aktorki, kilka tygodni – budowa studia (na wzór studia z programu DeGeneres). Całość Jakóbiak sfinansował z własnej kieszeni. – Łukasz zdecydował się na ten projekt, bo uważa, że wizualizacja jest najsilniejszym narzędziem motywacyjnym – tłumaczy w jego imieniu Aleksandra Szumska, odpowiadająca za kontakty związane z programem „20m2”. – Wizualizacja powinna sprawiać, że ludzie zaczynają działać. Innymi słowy: Jakóbiak spodziewa się, że rozczulona jego gestem DeGeneres faktycznie zaprosi go do programu. O tym na razie cicho, ale oszukani poczuli się fani. – Po pierwsze, zadecydował sam sposób przekazywania tych wiadomości – mówi Katarzyna Czajka, znana w blogosferze jako Zwierz popkulturalny. – Czyli to stopniowe budowanie napięcia wokół wizyty w amerykańskim talk-show. Youtuber zachowywał powagę, co miało być dowodem, że dla popularnego mówcy motywacyjnego nie ma żadnych granic. Po drugie, dyskusyjna jest wymowa samego filmu. – To bardzo niepokojący obraz człowieka, który fetyszyzuje gwiazdy, a potem nęka je tak długo, aż uda mu się zrobić z nimi zdjęcie, umówić na spotkanie czy przeprowadzić wywiad – dodaje Czajka. Istotnie, w rozmowie z udawaną DeGeneres Jakóbiak z dumą opowiada, jak zakradał się za kulisy koncertu Lady Gagi albo śledził trasę lotu wokalistki Anastasii do Polski, byle tylko się na nie zasadzić. Na to samo zwracali uwagę youtuberzy Ethan i Hila Kleinowie, małżeństwo prowadzące popularny w Ameryce kanał h3h3. Przeanalizowali film punkt po punkcie i podsumowali Jakóbiaka krótko: stalker i dziwak. Po trzecie, promowanie się poprzez kłamstwo, choćby niewinne, poważnie nadszarpuje zaufanie – do youtubera, ale i do tzw. środowiska internetowego w ogóle. – Wielu blogerów, youtuberów i ludzi związanych z internetem udowodniło w ostatnich czasach, że twórcy w sieci mogą dostarczać wartościowe i rzetelne treści na poziomie dziennikarskim – mówi Czajka. – W tym kontekście zachowanie Jakóbiaka podkopuje powoli budowany prestiż internetowych twórców, utrwalając ich wizerunek jako ludzi niegodnych zaufania, ale też niezbyt bystrych. I po czwarte wreszcie, Jakóbiak, chcąc nie chcąc, ujawnił, jaki jest stosunek Polaków do tzw. zachodniej popkultury, którą DeGeneres reprezentuje. A raczej, jakie mamy wobec Zachodu kompleksy. Z jednej strony chcielibyśmy, żeby nas za oceanem zauważono, z drugiej – śmiertelnie boimy się kompromitacji. – Lęk przed obciachem sprawia, że na takie zachowanie jak Jakóbiaka reagujemy dość agresywnie – przekonuje Czajka. – Bo zrobił głupka nie tylko z siebie, ale też z całej Polski. Znajdź siłę Osobnym problemem jest ideologia, która stoi za tym przedsięwzięciem, czyli wiara w cudowną moc marzeń i siłę przyciągania pożądanych okoliczności. W mistyfikacji z Ellen DeGeneres Jakóbiak sprytnie łączy – by tak rzec – kompetencje youtubera i coacha. W sumie otrzymujemy więc modny dziś wyraz – influencer, czyli człowiek, który działa w sieci, kształtuje opinie i gusty, i gromadzi wokół siebie ludzi chcących go słuchać. Żeby być youtuberem, nie trzeba legitymować się żadnym dyplomem. Niestety, to samo odnosi się do coacha. Nie sposób dociec, jakie ma kwalifikacje Łukasz Jakóbiak, żeby udzielać ludziom porad, choć w przypadku coachingu za kwalifikacje wystarczają – jak się potocznie uważa – osobiste doświadczenia. Zaznaczmy, że Jakóbiak kończył studia na Wydziale Dziennikarstwa i Nauk Politycznych na Uniwersytecie Warszawskim. Coaching jest zaś przez psychologów uważany za pseudonaukę. Ale pozostaje zjawiskiem popularnym. W ubiegłych latach Jakóbiak prowadził kilkadziesiąt wykładów i szkoleń rocznie. W swoich sztandarowych „20 wykładach Łukasza”, organizowanych pod hasłem „Znajdź siłę”, namawia, żeby wierzyć w swoje możliwości, bo nie ma rzeczy niemożliwych ani pomysłów zbyt śmiałych. „Jeszcze parę lat temu byłem facetem, który leżał w łóżku miesiącami i nie był w stanie z niego wstać, [który] liczył na telefon, który zmieni jego życie. Tak jak większość liczyłem na zbawienie – mówił podczas TEDxLublin w 2014 r. – Każdego dnia muszę walczyć ze sobą, żeby mi się chciało”. Jak więc działać, żeby coś w swoim życiu zmienić? Weźmy karierę zawodową. Kiedy youtuber uznał, że praca w farmacji go nie satysfakcjonuje, wywiesił na bramie innej firmy gigantyczne CV. Dostał kilkaset propozycji. Do podobnej kreatywności namawia swoich słuchaczy. „Wykłady najczęściej kończą się owacją na stojąco i nowym spojrzeniem na przysz