Segovia – rzymskie początki
Położona na północ od Madrytu niewielka Segowia słynie przede wszystkim ze znakomicie zachowanego rzymskiego akweduktu, zbudowanego ok. 50 r n.e. Ta imponująca budowla, o podwójnej kondygnacji arkad, ma 170 łuków i wznosi się nad miastem na wysokość ponad 30 metrów. Wtapia się we wspaniałe ramy historycznej Segowii, w której podziwiać można m. in. królewski Alkazar, którego budowę rozpoczęto w XI w. oraz XIV-wieczną katedrę gotycką. Zarówno arcydzieło rzymskiej architektury, jak i średniowieczna zabudowa Segowii wpisane są na listę kulturowego dziedzictwa UNESCO.
Po obejrzeniu akweduktu koniecznie należy skierować kroki do Alkazaru, czyli pałacu królów Kastylii. Wznosi się na stromej skale pomiędzy korytami dwóch rzek: Eresma i Clamores. Alkazar wzniesiono w stylu romańsko-gotyckim, choć w środku napotkamy przepiękne przykłady sztuki mudéjar. Wewnątrz pałacu można zwiedzić sporo ciekawych komnat oraz muzeum artylerii.
Najważniejszym zabytkiem religijnej architektury w Segowii jest olbrzymia katedra - Catedral de Nuestra Señora de la Asunción de San Frutos. Ze względu na swój elegancki wygląd nazywana jest damą pośród hiszpańskich katedr. Po wizycie w katedrze warto zapuścić się w wąskie uliczki starego miasta, zaglądając do licznych kościołów, klasztorów i ogrodów oraz odwiedzić dzielnicę żydowską, gdzie znajdziemy najciekawsze restauracje w mieście.
Alcalá de Henares – pierwszy kampus Europy
Mieszkańcy tego niewielkiego, starodawnego miasta mają powody do dumy. To tu kardynał Jiménez de Cisneros wyznaczył na początku XVI w. pierwsze na świecie miasto uniwersyteckie. Zbudowane wg. idealnego założenia urbanistycznego, tzw. modelu Civitas Dei (Miasta Boga), stało się wzorem dla innych uniwersytetów Europy, a za sprawą hiszpańskich misjonarzy także dla architektów w Ameryce. Zarówno starówka, jak i imponujące mury uniwersytetu wpisane zostały na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Godna uwagi jest też najważniejsza tutejsza świątynia – katedra św. Justa i św. Piotra.
Alcalá de Henares jest fantastycznym miejscem do spacerów dla miłośników historii i spokoju, a jednocześnie bardzo łatwo dotrzeć tu z Madrytu – odległość 30 km autobus pokonuje w ok. 40 min. Koniecznie trzeba zajrzeć do domu, w którym urodził się Miguel de Cervantes, autor słynnego „Don Kichota”.
Dziś w jego kilkusetletniej willi znajduje się ciekawe muzeum. Innym miejscem godnym uwagi jest niewielkie muzeum archeologiczne (jedno z lepszych w Hiszpanii), a na obiad warto wybrać się do kilkusetletniej gospody Hosteria del Estudiante, gdzie niegdyś żywili się miejscowi żacy. Dziś nie jest tu już tanio, ale klimat wynagradza koszty, a osoby z zasobniejszym portfelem mogą nawet poprosić o nocleg.
Ávila – jedyne takie mury
Wycieczka do średniowiecznej Ávili zajmie nieco więcej czasu, bo miejscowość położona jest ponad 100 kilometrów na północny-zachód od Madrytu. Niemniej to niezwykłe, jedyne w swoim rodzaju miasto, miejsce urodzenia św. Teresy od Jezusa i jednocześnie pochówku wielkiego inkwizytora Torquemady zdecydowanie warte jest odwiedzin. Założone w XI wieku, miało bronić terytorium Hiszpanii przed Maurami. Charakterystyczną średniowieczną surowość i czystość form podziwiać można m.in. w gotyckiej katedrze. Jednak najbardziej imponującym zabytkiem Ávili są znakomicie zachowane mury obronne (wpisane na listę UNESCO), które - wraz z 82 półokrągłymi basztami i i 9 monumentalnymi bramami - stanowią najwspanialszy tego typu zespół w Hiszpanii i prawdopodobnie jedne z najlepiej zachowanych murów obronnych na świecie. Można wybrać się na spacer wierzchołkiem fortyfikacji. Dostępne są dwie trasy – osoby o słabszej kondycji wybiorą krótszą, liczącą niespełna 300 metrów, bardziej ambitni wybiorą trasę dłuższą, bo aż 1,5-kilometrową. Wycieczka po murach pozwala podziwiać miasto i okolicę, jednak najlepszy widok na fortyfikacje – oraz okazję do zrobienia niepowtarzalnego zdjęcia – daje nam ulokowany poza murami punkt widokowy zwany Los Cuatro Postes.
Ávila nie bez kozery nazywana jest „świętym miastem”, bo choć sama miejscowość nie jest duża, znajduje się tu sporo fantastycznych zabytków sakralnych. Po pierwsze – wspomniana już gotycka katedra Zbawiciela, pełniąca przez setki lat nie tylko funkcje sakralne, ale i obronne. Koniecznie trzeba też odwiedzić romańską bazylikę św. Wincentego, a także Klasztor św. Teresy, patronki miasta. Szczególnie warto zajrzeć tu pomiędzy 8 a 15 października, kiedy w Ávili odbywa się święto ku czci patronki. Można wtedy obserwować barwną procesję i zajadać się pysznymi yemas de Santa Teresa – lokalnymi słodkościami na bazie żółtka.
Cuenca – twierdza Maurów
Cuenca to obok Toledo najpiękniejsze miasto w Kastylii, oczywiście wpisane na listę UNESCO. Zawdzięcza to swojemu malowniczemu położeniu oraz licznym zabytkom zagubionym w gęstwinie krętych uliczek. Zwiedzanie wymaga odpowiedniego przygotowania, przede wszystkim dobrego obuwia i kondycji. Trzeba nastawić się na długie wędrówki uliczkami pnącymi się stromo w górę bądź schodzącymi ostro w dół ku głębokiemu wąwozowi rzek Huécar i Júcar.
Ta doskonale zachowana średniowieczna warownia została zbudowana przez Maurów w sercu kalifatu Kordoby. Po jej zdobyciu w XII w. przez Kastylijczyków, Cuenca stała się miastem królewskim i biskupim. Do dziś z tamtego okresu zachowały się licznie cenne zabytki jak np. pierwsza w Hiszpanii katedra gotycka oraz słynne Casas Colgadas – domy wiszące na skalistych zboczach górujących nad rzeką Huécar.
Właśnie owe domy to największa atrakcja Cuenci. Na tle licznych domów zawieszonych nad przepaścią wyróżniają się trzy budynki. Istnieją w tym miejscu co najmniej od XV wieku. Charakterystycznym elementem ich elewacji są wykonane z drewna balkony. Każdy z trzech wiszących domów można zwiedzać. W Casa de la Sirena znajduje się regionalna restauracja, pozostałe dwa budynki są połączone, a w ich wnętrzu mieści się muzeum hiszpańskiej sztuki abstrakcyjnej Museo de Arte Abstracto Español. Casas Colgadas nazywane są również latającymi domami. Najciekawiej prezentują się oglądane z punktów widokowych znajdujących się po przeciwnej stronie wąwozu.
Fantastycznych widoków dostarczy nam most św. Pawła - mierząca około 100 metrów stalowa konstrukcja łącząca dwie części miasta ponad przepaścią, na dnie której płynie rzeka Huécar.
Oczywiście trzeba zajrzeć do katedry Santa María y San Julián. Budowę tej pierwszej gotyckiej katedry w Kastylii w miejscu dawnego meczetu rozpoczęto pod koniec XII wieku, niedługo po zdobyciu miasta przez chrześcijan. Po wielu przebudowach dziś wyróżnia się neogotycka fasada, wzorowana na słynnej katedrze we francuskim Reims.
Główny rynek miejski w Cuence należy do najpiękniejszych w całej Hiszpanii. Znajdują się przy nim wspaniałe budowle gotyckie i barokowe (m.in. ratusz). Warto tu przysiąść na kawę lub lunch.
Salamanca – Kościoły, uniwersytet i Dom Muszli
Zespół zabytkowy w Salamance obfituje we wspaniałe zabytki romańskie, gotyckie, mauretańskie, renesansowe i barokowe. Szczególnie imponujący jest otoczony ze wszystkich stron galeriami i arkadami główny plac, Plaza Mayor. Miasto ma niezwykle barwną historię. W III w. p.n.e. zostało zdobyte przez Kartagińczyków, następnie kolejno przejmowali je Rzymianie, Wizygoci i Maurowie, pod których panowaniem pozostało do XI w. Jednak to przede wszystkim miasto uniwersyteckie. Uniwersytet w Salamance jest jednym z najstarszych i najważniejszych w Europie. Założony w 1218 r. był pierwszą tego typu uczelnią wyższą na Starym Kontynencie. Studiowali tam wybitni hiszpańscy myśliciele, artyści i pisarze. Na Uniwersytecie można nie tylko studiować, ale także go zwiedzać. Jedną z głównych jego atrakcji jest słynna Żaba z Salamanki (hiszp. Rana de Salamanca). To jeden z tysięcy ornamentów, które zdobią fasadę budynku uczelni, dlatego do znalezienia jej przyda się sporo cierpliwości. Choć żaba ma zaledwie kilka centymetrów, to związanych jest z nią kilka ciekawych legend. Jedna z nich mówi, że ten kto ją odnajdzie, może mieć pewność, że ukończy uczelnię i szczęśliwie wejdzie w związek małżeński.
Warto też zajrzeć do kilku muzeów, min. Muzeum Handlu i Przemysłu, a także Muzeum Historii Motoryzacji. W jego zbiorach znajduje się ponad 200 zabytkowych pojazdów. Niektóre z nich to prawdziwe unikaty, jak chociażby pierwszy tricykl zaprojektowany przez Karla Benza. Można tu także zobaczyć Rolls-Royce Silver Ghost z 1922 r. czy należący niegdyś do generała Franco Cadillac Fleetwood 75. Zaś w Muzeum Secesji i Art Deco, modernistycznym budynku ze szkła i witraży, znajdziemy meble, kryształy, wachlarze, tkaniny i figurki. Muzeum ma także jedną z największych na świecie kolekcji porcelanowych lalek.
Po wizycie w muzeach można pospacerować po zabytkowej części miasta, by dojść do Plaza Mayor, gdzie niegdyś odbywały się walki byków. To jeden z największych rynków w Hiszpanii, a przez wielu uważany za najpiękniejszy w Europie. Otacza go 88 arkad, umieszczonych na trzypiętrowych budynkach. Zwieńczeniem całości jest ozdobna balustrada, która stanowi jeden z najbardziej charakterystycznych elementów hiszpańskiego baroku. Najwyższym budynkiem na placu jest ratusz miejski, podobnie jak cała starówka wpisany na listę UNESCO. Kilka kroków dzieli nas od tajemniczego Huerto de Calixto y Melibea – niewielkiego ogrodu, który jest ulubionym miejscem zakochanych.
Wiele atrakcji turystycznych w Salamance to przybytki sakralne. Jednym z nich jest kościół La Clerencia – zbudowany w barokowym stylu przyciąga nie tylko architekturą, ale także wspaniałą panoramą, która roztacza się z jego wież.
Charakterystyczną atrakcją miasta jest także Casa de las Conchas (Dom Muszli). Na fasadzie wybudowanego w latach 1493-1517 budynku umieszczono ponad 300 muszli. Jedna z legend mówi, że pod muszlami ukryto skarb. Dziś w budynku Casa de las Conchas znajduje się Biblioteka Miejska.
Toledo – najpiękniejszy widok w Hiszpanii
Toledo to cudowne miasto o przeszło dwutysiącletniej, bogatej historii. Było pod panowaniem Rzymian, potem stało się stolicą królestwa Wizygotów, twierdzą emiratu Kordoby, przyczółkiem królestw chrześcijańskich walczących z Maurami oraz, w XVI w., ośrodkiem najwyższej władzy królewskiej za panowania Karola V. W mieście znajdują się arcydzieła będące świadectwem obecności różnych cywilizacji i religii - judaizmu, chrześcijaństwa i islamu.
Powiada się, że panorama Toledo należy do najpiękniejszych na Półwyspie Iberyjskim, nic dziwnego więc, że wraz z zamkiem i zabytkową starówką wpisana została na listę dziedzictwa UNESCO.
Do Toledo docieramy z Madrytu w pół godziny, mknąc jednym z najszybszych pociągów w Europie. Pierwsze kroki kierujemy do katedry. Choć większość turystów wchodzi do środka przez południową Puerta LLana, warto przed wejściem do katedry rzucić okiem na świątynię od strony Plaza de Ayuntaymento. Tam zobaczymy trzy bramy: Przebaczenia, Piekła i Sądu. Ciekawostką jest boczne wejście - Puerta de la Justicia - od strony pałacu arcybiskupiego. Uliczkę przykryto dachem, by hierarcha zawsze mógł dotrzeć do świątyni suchą nogą.
Wnętrze świątyni zdobią wspaniałe witraże, bogato zdobione stelle oraz ołtarze, wykonane przez najlepszych artystów epoki. Katedra to także miejsce pochówku wielu królów Hiszpanii oraz arcybiskupów Toledo. W zakrystii podziwiać można obrazy wielkich mistrzów: El Greca, Goi, Velazqueza, Caravaggia i Tycjana.
Z katedry tylko kilka kroków dzieli nas od rynku, gdzie znajduje się ratusz z XVI wieku oraz pałac arcybiskupi z XIII wieku. Warto też zwrócić uwagę na kościół Santo Tome, gdzie znajduje się jedno z najbardziej znanych dzieł El Greca - Pogrzeb hrabiego Orgaza.
Nieopodal, w dzielnicy żydowskiej znajduje się muzeum El Greca, w którym prezentowanych jest kilkadziesiąt dzieł artysty. W kwartale żydowskim warto też odwiedzić dwie zabytkowe synagogi oraz kościół franciszkanów. Nieopodal trzeba zwrócić uwagę na dwa dzieła sztuki inżynieryjnej sprzed kilkuset lat: bramę Cambron, przebudowaną na mieszkanie dla burmistrza oraz ufortyfikowany most San Martin. Oczywiście warto zajrzeć do twierdzy Alkazar, gdzie dziś mieści się muzeum wojska, a bardziej wytrwali mogą wybrać się na spacer za rzekę, by odwiedzić XI-wieczny zamek San Servando.
Materiał powstał we współpracy z Ambasadą Hiszpanii.