Pula nagród i wyróżnień, o jakie mogą się dziś ubiegać w Polsce naukowcy na wszystkich etapach swej kariery, jest całkiem spora, już nie towarzyszy nam poczucie takiego osamotnienia, jak w 2001 r., gdy zaczynaliśmy desperacką akcję „Zostańcie z nami!”. Wtedy chodziło o ratowanie substancji, dziś o pokazanie, że uprawianie nauki to świetny pomysł na życie, nie tylko wart osobistego poświęcenia, lecz także godny społecznego uznania.
Dlatego właśnie Nagrody Naukowe POLITYKI różnią się od większości innych wyróżnień. Tak, wybieramy najlepszych spośród setek zgłoszonych kandydatur. Z każdym rokiem napływa coraz mniej aplikacji przypadkowych, jakie jeszcze zdarzały się przed dekadą – osiągnięcia laureatów wcześniejszych edycji ustawiają poprzeczkę. Być może nawet wywołują obawy i zniechęcają do startu – historia, królewska dyscyplina humanistyczna już po raz kolejny obejść się musi bez finalisty w naszym konkursie. A przecież nie sposób mówić o kryzysie nauk historycznych w Polsce, wystarczy przyjrzeć się rezultatom innego naszego programu – Nagrodom Historycznym POLITYKI.
Ci, którzy podejmują trud startu, reprezentują coraz wyższy poziom naukowy, podkreślali członkowie Kapituły Profesorskiej odpowiedzialnej za wybór finalistów. Coraz częściej znajdują się wśród nich tacy, którzy mimo krótkiego jeszcze stażu już są widoczni jako błyszczące punkty na radarze nauki światowej, dokumentując swoje osiągnięcia publikacjami w najważniejszych międzynarodowych czasopismach. Coraz wyraźniej też widać, że tradycyjne podziały dyscyplinarne już nie wystarczają, by zaspokoić pasję poznawania i wyjaśniania świata. Finaliści z poprzednich lat zaczynają ponownie ubiegać się o nagrodę, a niektórzy zaskakują nowym dorobkiem, którego nie sposób jednoznacznie zaklasyfikować dyscyplinarnie, choć mimo to zasługuje na najwyższe uznanie (wyrażające się ponowną nominacją do finału).
Naukowa doskonałość to jednak zbyt mało – wybitne osiągnięcia muszą docierać do społecznej świadomości, a ich autorzy powinni być ważnymi uczestnikami publicznej debaty. Dlatego w drugim etapie konkursu do pracy przystępuje Kapituła Społeczna, której nie tworzą już uczeni, lecz osoby pełniące ważne funkcje w przestrzeni publicznej. Jeszcze we wrześniu zdecydują o składzie zwycięskiej piątki. Po raz pierwszy przedstawimy ją podczas gali 19 października. Laureaci zdobędą jednorazowe stypendia w wysokości 30 tys. zł. 10 tys. to kwota stypendium, które otrzyma każdy z pozostałych finalistów.
Nagrody Naukowe POLITYKI – Finaliści 2014
NAUKI HUMANISTYCZNE
dr inż. Agnieszka Labus
Uczelnia – Politechnika Śląska
Dziedzina – architektura
mgr Łukasz Andrzejewski
– Uniwersytet Wrocławski
– filozofia
dr Adam Kola
– Uniwersytet Mikołaja Kopernika
– literaturoznawstwo, kulturoznawstwo
NAUKI SPOŁECZNE
dr Anna Baranowska-Rataj
– Szkoła Główna Handlowa
– socjologia, ekonomia, demografia
dr Katarzyna Adamczyk
– Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
– psychologia
dr hab., prof. UWr Tomasz Niedzielski
– Uniwersytet Wrocławski
– geografia
dr hab., prof. ALK Bartłomiej Nowak
– Akademia Leona Koźmińskiego
– nauki prawne
NAUKI O ŻYCIU
dr inż. Małgorzata Zakrzewska
– Uniwersytet Wrocławski
– biologia
dr Edyta Brzóska-Wójtowicz
– Uniwersytet Warszawski
– biologia
dr n. med. Michał Kamiński
– Centrum Onkologii, Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie
– medycyna
dr n. med. Michał Grąt
– Warszawski Uniwersytet Medyczny
– medycyna
NAUKI ŚCISŁE
dr hab. Piotr Niemiec
– Uniwersytet Jagielloński
– matematyka
dr inż. Łukasz Albrecht
– Politechnika Łódzka
– chemia
NAUKI TECHNICZNE
dr inż. Grzegorz Soboń
– Politechnika Wrocławska
– nauki techniczne
dr inż. Michał Kruk
– Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego
– informatyka
Kapituła Profesorska (I etapu)
BIOLOGIA, OCHRONA ŚRODOWISKA, NAUKI ROLNICZE
prof. dr hab. Ewa Bartnik
Wydział Biologii UW, Instytut Biochemii i Biofizyki PAN
FILOLOGIE, LITERATUROZNAWSTWO, JĘZYKOZNAWSTWO
prof. dr hab. Grażyna Borkowska
Instytut Badań Literackich PAN
FIZYKA
prof. dr hab. Katarzyna Chałasińska-Macukow
Wydział Fizyki UW, była rektor UW
SOCJOLOGIA, ANTROPOLOGIA
prof. dr hab. Henryk Domański
dyrektor Instytutu Filozofii i Socjologii PAN
PSYCHOLOGIA I PEDAGOGIKA
prof. dr hab. Adam Frączek
Instytut Psychologii Stosowanej Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie, były rektor APS
NAUKI PRAWNE
prof. dr hab. Tomasz Giaro
Wydział Prawa i Administracji UW
NAUKI TECHNICZNE
prof. dr hab. Michał Kleiber
prezes PAN, Instytut Podstawowych Problemów Techniki PAN
SZTUKI PIĘKNE, ARCHEOLOGIA, ARCHITEKTURA
prof. dr hab. Janusz Kramarek
emerytowany profesor Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu
MATEMATYKA, INFORMATYKA
prof. dr hab. Jan Madey
Instytut Informatyki UW, wiceprzewodniczący Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego
FILOZOFIA
prof. dr hab. Barbara Markiewicz
Instytut Filozofii UW, Zakład Filozofii Polityki
CHEMIA
prof. dr hab. Marcin Pałys
rektor UW, Wydział Chemii UW
FILMOZNAWSTWO, KULTUROZNAWSTWO
red. Zdzisław Pietrasik
POLITYKA
MEDYCYNA
prof. dr hab. Aleksander Sieroń
Śląski Uniwersytet Medyczny
GEOGRAFIA
dr hab., prof. UW (na emeryturze) Maria Skoczek
Wydział Geografii i Studiów Regionalnych UW
EKONOMIA, ZARZĄDZANIE
prof. dr hab. Tomasz Szapiro
rektor Szkoły Głównej Handlowej
TEOLOGIA, RELIGIOZNAWSTWO
red. Adam Szostkiewicz
POLITYKA
MUZYKOLOGIA
red. Dorota Szwarcman
POLITYKA
HISTORIA, NAUKI POLITYCZNE, MEDIOZNAWSTWO
prof. dr hab. Wiesław Władyka
PAN i UW, POLITYKA
Kapituła Społeczna (II etapu)
Marek Belka
Prezes NBP, profesor ekonomii, polityk, wykładowca akademicki. Były premier, dwukrotnie wicepremier i minister finansów.
Henryka Bochniarz
Prezydent Konfederacji Lewiatan, ekonomistka, była minister przemysłu. Przez 10 lat była współfundatorką Nagrody Literackiej Nike, jedna z animatorek ruchu społecznego Kongres Kobiet.
Michał Boni
Poseł do Parlamentu Europejskiego, minister w rządach Jana Krzysztofa Bieleckiego i Donalda Tuska, kulturoznawca.
Stefan Bratkowski
Publicysta, pisarz. Honorowy prezes Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich i redaktor legendarnego dodatku „Życie i Nowoczesność” do „Życia Warszawy”.
Juliusz Braun
Prezes Telewizji Polskiej. Polityk szczególnie zaangażowany w tworzenie ładu medialnego. W latach 1989–99 poseł UW, przewodniczący KRRiT w latach 1999–2003.
Andrzej Klesyk
Prezes zarządu PZU SA, jeden z pierwszych Polaków z dyplomem Harvardu. Współtworzył Handlobank i Inteligo.
Marek Kondrat
Aktor współczesnego polskiego teatru i kina, reżyser, przedsiębiorca.
Cezary Szczylik
Szef Kliniki Onkologii Centralnego Szpitala Klinicznego MON, członek zespołu, który dokonał pierwszych w Polsce udanych przeszczepów szpiku kostnego w latach 80.
Magdalena Środa
Filozofka, publicystka, feministka. Zajmuje się historią idei etycznych, etyką stosowaną, filozofią polityczną i problematyką kobiecą.
Krzysztof Zanussi
Reżyser, scenarzysta filmowy, publicysta, felietonista.
Sławomir Zagórski
Biolog, publicysta. Obecnie kierownik Wydziału Dyplomacji Publicznej, Nauki, Edukacji i Technologii w Ambasadzie RP w Waszyngtonie.
W pracach Kapituły Społecznej uczestniczy również przedstawiciel Kapituły Profesorskiej oraz redaktor naczelny POLITYKI Jerzy Baczyński.