Co dzieje się w pierwszych dniach od zapłodnienia? Skąd się biorą różnice w komórkach embrionu? Jak przenieść techniki hodowli in vitro zarodków myszy na zarodki ludzkie? Profesor Magdalena Żernicka-Goetz z Cambridge University w Wielkiej Brytanii ma dar stawiania dobrych pytań. Była pierwszą Polką, która została profesorem na tej renomowanej uczelni. – Zajmuję się dziedziną, która jest podobna do odkrywania nowych planet – mówi. – Jest jeszcze tyle zagadek, które warto rozwiązać!
Embriologia zawsze była nauką pełną wyzwań. Dotyka zagadnień związanych z początkiem życia, więc wywołuje liczne kontrowersje: kiedy powstaje człowiek, do którego momentu zezwalać na aborcję, jaka jest rzetelność badań prenatalnych? Byłoby łatwiej odpowiedzieć na te pytania, gdyby naukowcy nie mieli wątpliwości, jak przebiega proces formowania zygoty i co dzieje się z embrionem od samego początku. Tymczasem biolodzy wciąż więcej wiedzą o rozwoju zarodkowym ryby, myszy lub żaby niż ludzi.
– To problem wynikający nie tylko z ograniczeń technicznych, ale i tabu wokół ludzkiego poczęcia, oporów natury etycznej i politycznej, jakie trzeba pokonać – powiada prof. Jacek Kubiak, który kieruje laboratorium biologii rozwoju w CNRS/Université de Rennes 1 we Francji. Był asystentem w Zakładzie Embriologii Uniwersytetu Warszawskiego, gdy Magdalena tam jeszcze studiowała (rozpoczęła studia na Wydziale Biologii w 1982 r.). Później pracowali razem w zespole znakomitego embriologa prof. Andrzeja Krzysztofa Tarkowskiego. Pod jego wpływem zajęła się tą dziedziną nauki.
– Znalazłam się w sali wykładowej, w której prof. Tarkowski bez slajdów i innych fajerwerków mówił o tworzeniu chimer z embrionów myszy.