Szlaczkoń na szczodrzeńcu
Marcin Sielezniew i Izabela Dziekańska o tym, co motyle mówią o przyrodzie
WOJCIECH MIKOŁUSZKO: – Gdy wiosną tego roku wybuchł pożar w Biebrzańskim Parku Narodowym, wiele się mówiło o szkodach, jakie poniosły ptaki. Ale państwo latami prowadzili tam badania motyli. Jak ten ogromny pożar mógł na nie wpłynąć?
MARCIN SIELEZNIEW: – Z pewnością ucierpiały motyle przebywające na roślinności, szczególnie ich jaja, larwy i poczwarki. Ale jeśli ogień przeszedł tylko po powierzchni, nie sięgnął głębiej, to te owady, które przebywały pod ziemią, zapewne przeżyły, jak np. niektóre gatunki motyli rozwijające się w mrowiskach.
Jakieś gatunki motyli żyją w mrowiskach?
MS: – Choćby niektóre rzadkie i chronione modraszki, takie jak arion i alkon. Kiedyś badaliśmy je nad Biebrzą, ale obecnie skupiamy się na populacji tego drugiego w Puszczy Białowieskiej. Dorosłe motyle składają jaja na roślinach zwanych goryczkami. Najczęściej jest to goryczka wąskolistna, również gatunek chroniony.
IZABELA DZIEKAŃSKA: – Gdy gąsienice wykluwają się z jaj, od razu wwiercają się w roślinę i żywią rozwijającymi się nasionami. Tak żyją dwa–trzy tygodnie, a potem wygryzają się i spadają na ziemię. Stamtąd zabierają je mrówki i zanoszą do mrowiska. Mrówki traktują te gąsienice lepiej niż własne larwy. Karmią je „dzióbek w dzióbek” i czyszczą, gdy się zabrudzą, czyli wręcz „przewijają”. Gdy jest im za zimno, przenoszą je w cieplejsze miejsce, a gdy za gorąco – w chłodniejsze.
Dlaczego tak troskliwie się nimi opiekują?
MS: – Bo one ładnie pachną, lepiej od własnych larw mrówek. Do tego wydają dźwięki przypominające królową. Dzięki temu windują się na szczyt hierarchii społecznej mrowiska.
Czyli modraszek alkon oszukuje mrówki, podszywając się pod ich larwy?