Mateusz Hohol
Mateusz Hohol laureatem Nagród Naukowych POLITYKI
Mateusz Hohol o swojej pracy naukowej:
Moje zainteresowania dotyczą dyscyplin takich jak kognitywistyka (zwłaszcza neuronauka poznawcza) oraz filozofia nauki i metodologia nauk.
W ich zakresie prowadzę zarówno zajęcia dydaktyczne, jak i badania, koncentrujące się przede wszystkim wokół zagadnień takich jak: poznanie moralne, poznanie matematyczne, idea umysłu ucieleśnionego i osadzonego w kulturze oraz metodologia neuronauki poznawczej. Prowadzone przeze mnie badania mają charakter interdyscyplinarny. Podejście, w którym filozofia uprawiana jest w ścisłym związku z różnymi naukami szczegółowymi, zaszczepił we mnie mój naukowy Mistrz – profesor Michał Heller, z którym współpracuję w kierowanym przez niego Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych, będącym wspólną jednostką badawczą Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie. W Centrum Kopernika uczestniczę w pracach dwóch zespołów badawczych: Neuroscience, którego kierownikiem jest profesor Jerzy Vetulani, oraz Biologiczne podstawy etyki i prawa, kierowanym przez profesora Bartosza Brożka. Obecnie wspólnie z Bartoszem Brożkiem pracuję nad monografią „Umysł matematyczny” (publikacja planowana na koniec 2013 r.), w której wykorzystujemy najnowsze osiągnięcia neuronauki, psychologii, ewolucjonizmu, antropologii oraz lingwistyki by wyjaśnić genezę ludzkich zdolności matematycznych, rozwój złożonej matematyki oraz jej możliwości aplikacyjne. Ponadto – w zespole kierowanym przez profesora Edwarda Nęckę – pracuję nad przygotowaniem badań mózgowego podłoża rozwiązywania dylematów moralnych. Badania przeprowadzone zostaną na jesieni bieżącego roku z wykorzystaniem funkcjonalnego rezonansu magnetycznego.
Jestem głęboko przekonany, że żyjemy obecnie w czasie rewolucji naukowej, wypływającej z badań nad mózgiem, umysłem i poznaniem. Sądzę, że rewolucja ta ma dwa niezwykle ważne aspekty cywilizacyjne i kulturowe. Pierwszym z nich jest niewątpliwy przełom, jaki na naszych oczach dokonuje się w rozumieniu „natury ludzkiej” oraz „istoty człowieczeństwa”. Przez wieki tematy te zarezerwowane były wyłącznie dla filozofów, zaś dziś dzięki współpracy nauk biologicznych, psychologii i filozofii zaczynamy dostrzegać i rozumieć wiele nowych szczegółów. O ile przez wiele dekad najważniejszą nauką wyjaśniającą rzeczywistość była fizyka, dziś staje się nią neuroscience – nauka wnosząca największy wkład do wspomnianej rewolucji. Drugi aspekt dotyczy organizacji i specjalizacji pracy naukowej. Wyjaśnianie działania mózgu i umysłu jak żadne inne przedsięwzięcie sprzyja badaniom interdyscyplinarnym. Żadna pojedyncza nauka nie jest w stanie ująć w całości tego niezwykle skomplikowanego zagadnienia. Podejście interdyscyplinarne jest więc potrzebą zarówno merytoryczną, jak i praktyczną. Koniecznością staje się budowanie interdyscyplinarnych zespołów badawczych, w których refleksja teoretyczna splata się z badaniami empirycznymi.
Pracuję w środowisku naukowym, które sprzyja tego typu inicjatywom, a także pozwala wnosić w nie własny wkład. Dzięki Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych nawiązałem współpracę z wybitnymi uczonymi z kraju i z zagranicy, którzy podzielają podobne podejście.
W rozprawie doktorskiej oraz opublikowanej monografii starałem się zrekonstruować metodologiczne i filozoficzne ramy neuronauki poznawczej, której zadaniem jest „wyjaśnianie umysłu”. W ramach dalszego rozwoju naukowego zamierzam poświęcić się – zarówno na płaszczyźnie teoretycznej, jak i empirycznej – szczegółowym aspektom funkcjonowania najbardziej skomplikowanej struktury we Wszechświecie, jaką jest ludzki mózg.