Tempo wzrostu handlu internetowego w Polsce jest imponujące. Według danych PwC rynek e-commerce wart był w ubiegłym roku ok. 100 mld zł, a w 2026 r. jego obroty dojdą aż do 162 mld zł, rosnąc każdego roku o ok. 12 proc. W 2020 r. udział handlu internetowego w całej sprzedaży detalicznej w naszym kraju osiągnął 14 proc. Pandemia okazała się niezwykłym motorem wzrostu, ale i po jej pokonaniu e-commerce będzie mieć przed sobą znakomite perspektywy. Choćby dlatego, że aż trzy czwarte ankietowanych Polaków nie zamierza wcale zmniejszyć częstotliwości robienia e-zakupów, a 10 proc. chce nawet robić to jeszcze częściej. Ten niebywale szybki rozwój powinien jednak odbywać się w sposób jak najmniej szkodliwy dla środowiska naturalnego. Tym bardziej że rewolucja e-commerce zbiega się w czasie z coraz poważniejszymi skutkami zmian klimatycznych. Nowy sposób robienia zakupów nie może oznaczać jeszcze większej emisji zanieczyszczeń i dalszego wzrostu stężenia dwutlenku węgla w atmosferze. Przeciwnie, handel internetowy powinien być jedną z metod dążenia do neutralności klimatycznej.
– Mamy do czynienia z prawdziwą rewolucją na rynku e-commerce. Paczki z tej kategorii stanowią już ponad 60 proc. wszystkich obsługiwanych przez nas przesyłek. Rozwój tej branży stawia przed operatorami kurierskimi nowe wyzwania, a co za tym idzie potrzebę wdrażania innowacji i zautomatyzowanych procesów zaprojektowanych według potrzeb klienta. Doskonale znamy naszych odbiorców. Prowadzimy regularne badania satysfakcji i właściwie określamy nasze priorytety. Wśród nich są: najwyższa terminowość doręczeń, jakość obsługi klienta, bezpieczeństwo, możliwość samodzielnego zarządzania dostawą czy dostosowanie formy doręczenia do stylu życia odbiorców – mówi dr Anna Kania-Okieńczyc, Vice President, Marketing and Customer Experience Director DHL Parcel Polska.
Flota
Bardzo ważny jest sposób, w jaki dostarcza się do klientów zamówione w sieci towary. Coraz większą popularnością cieszą się alternatywne formy dostawy, a wśród nich punkty obsługi paczek (POP) zlokalizowane w placówkach handlowo-usługowych. Wówczas klienci mogą odbierać paczki o dogodnej dla nich porze, a dzięki rozbudowanej sieci takich miejsc wystarczy zazwyczaj krótki spacer z domu. – W ograniczaniu emisji gazów cieplarnianych ważną rolę pełni sieć DHL POP (punktów obsługi paczek). Dzięki niej, już w tej chwili, do atmosfery nie trafia 400 ton dwutlenku węgla. 12 tys. punktów, zlokalizowanych w placówkach handlowo-usługowych, daje klientom możliwość odbioru paczki przy okazji załatwiania innych, codziennych spraw – komentuje dr Anna Kania-Okieńczyc, Vice President, Marketing and Customer Experience Director DHL Parcel Polska.
Coraz większą wagę firmy kurierskie przywiązują także do floty swoich pojazdów, które przecież przez wiele godzin każdego dnia poruszają się w miastach. Szansą na bardziej przyjazną dla środowiska logistykę jest elektromobilność, która właśnie w przypadku obsługi e-commerce może odegrać szczególną rolę. – Już od dawna prowadzimy intensywne testy różnych modeli samochodów dostawczych o napędzie elektrycznym, które doskonale sprawdzają się w ramach miejskiej logistyki. Zbierają również bardzo pozytywne opinie naszych kurierów, którzy cenią sobie komfort jazdy i wygodę, jaką zapewnia elektryczny napęd. Chcemy być liderem w zakresie elektromobilności w naszej branży. Do końca tego roku w naszej flocie będzie około 150 kurierskich samochodów elektrycznych, a w najbliższych latach już ponad 500. Jako uzupełnienie ekofloty samochodowej na ulicach polskich miast pojawią się także rowery kurierskie napędzane energią elektryczną. Dostawa w pełni ekologiczna do drzwi klienta to kwestia kilku najbliższych lat – opowiada dr Anna Kania-Okieńczyc z DHL Parcel Polska.
Ekologia
Ogromne znaczenie dla środowiska ma nie tylko sposób dostawy i odbioru artykułów zamówionych przez internet, ale także ich pakowanie. Bardzo pozytywnym trendem jest stosowanie na dużą skalę kartonów wykonanych z papieru pochodzącego z recyklingu. Firmy starają się też ograniczać ilość wykorzystywanego do pakowania plastiku, chociaż wciąż używamy go w zbyt dużych ilościach. Celem sprzedawców działających w branży e-commerce powinno być jak najlepsze dopasowanie rozmiarów paczki do wysyłanego artykułu, aby na jego zabezpieczenie użyć możliwie jak najmniejszej ilości papieru czy plastiku. Do przeszłości powinny odejść tzw. wypełniacze, stosowane w zbyt dużych kartonach.
W Polsce wciąż czekamy na przepisy w ramach tzw. rozszerzonej odpowiedzialności producentów. Na wzór innych krajów powinny one wprowadzić specjalne opłaty ponoszone przez firmy, które wprowadzają do obiegu nowe opakowania. Dzięki takim rozwiązaniom sprzedawcom opłacałoby się tzw. ekoprojektowanie, czyli używanie opakowań jak najmniej szkodliwych dla środowiska. Na razie takich przepisów nie ma, więc wiele zależy od odpowiedzialności całej branży e-commerce. Na szczęście zmiany wymuszają sami klienci, którzy nie chcą produkować ogromnych ilości śmieci (odbiór odpadów jest przecież coraz droższy), a równocześnie rozumieją, jak szkodliwy dla środowiska jest plastik nienadający się do przetworzenia.
Poważnym wyzwaniem w handlu internetowym pozostaje kwestia zwrotu zamówionych towarów. Klienci mają do tego pełne prawo w ciągu 14 dni od otrzymania przesyłki, jednak im więcej takich zwrotów, tym poważniejsze obciążenie środowiska. Często oddawane towary to odzież i obuwie, gdy konsument stwierdzi, że dokonał złego wyboru. Czasem dotyczy on po prostu niewłaściwego rozmiaru, więc przed sklepami internetowymi wielkie zadanie, aby jak najbardziej ułatwić klientowi dobranie właściwego numeru buta czy fasonu sukienki. Niektóre firmy już dziś oferują na przykład skanowanie stopy w swoich punktach stacjonarnych, co pozwala później w prosty sposób dobierać rozmiar obuwia podczas zakupów internetowych. Takie rozwiązania powinny się upowszechnić nie tylko po to, by ułatwić życie konsumentom, ale też by zmniejszyć liczbę zupełnie niepotrzebnych dostaw.
Wielkie znaczenie dla branży e-commerce ma też element rzadziej zauważany przez klientów, ale kluczowy dla logistyki. Chodzi o przestrzenie magazynowe, w których przechowywane są produkty zamawiane w sklepach internetowych, a potem wysyłane do konsumentów. Takie magazyny mają często ogromne rozmiary i przybywa ich – w związku z dynamicznym rozwojem e-commerce – w szybkim tempie. – Wszystkie powstające obiekty Panattoni cechuje mniejsza emisja dwutlenku węgla dzięki wyposażeniu ich na przykład w systemy automatycznego zarządzania energią elektryczną. Mamy również rozwiązania ograniczające zużycie wody (w tym zagospodarowanie deszczówki i instalacje z szarą wodą), a standardem od dłuższego czasu jest oświetlenie LED. Ponadto obiekty Panattoni są bardziej przyjazne dla ich użytkowników i środowiska dzięki innowacyjnemu projektowi aluminiowo-szklanych fasad w częściach biurowych, który współgra z nową koncepcją zieleni na terenie inwestycji. Obejmuje ona m.in. strefy relaksu wyposażone w ekologiczne meble miejskie, łąki kwietne, ule i domki dla bezkręgowców – opowiada Emilia Dębowska, Sustainability Manager w Panattoni.
Magazyny
Liczy się również lokalizacja obiektów magazynowych. – Panattoni realizuje koncepcję gospodarki o obiegu zamkniętym, w którą wpisują się prowadzone na coraz większą skalę inwestycje typu brownfield, powstające na starych terenach poprzemysłowych. Dotychczas stanowiły one 10 proc. wybudowanej przez Panattoni powierzchni magazynowej w Europie, jednak bardzo szybko zwiększają swój udział. Tylko w Polsce, w 2020 r., inwestycje typu brownfield stanowiły 35 proc. oddanej do użytku powierzchni. Mamy na uwadze racjonalne gospodarowanie gruntami, kierujemy się zasadą zrównoważonego rozwoju poprzez działania rewitalizacyjne i remediacyjne. Dzięki temu możemy przyczyniać się do ochrony powierzchni ziemi. Dodatkowo materiały z rozbiórki traktowane są jako półprodukty i wykorzystywane ponownie na etapie budowy lub w innych procesach – wyjaśnia Emilia Dębowska, Sustainability Manager w Panattoni.
Popularność handlu internetowego, opartego na digitalizacji i w coraz większym stopniu na sztucznej inteligencji, może pomóc w tworzeniu nowej, bardziej zielonej i odpowiedzialnej gospodarki. Jednak warunkiem jest wprowadzanie rozwiązań technologicznych przyjaznych środowisku na każdym etapie łańcucha dostaw. Magazynowanie produktów, ich dostarczanie do klienta czy zarządzanie zwrotami muszą odbywać się przy uwzględnieniu podstawowego celu, jakim jest ochrona środowiska naturalnego. Chodzi przy tym nie tylko o zmniejszanie emisji dwutlenku węgla (to oczywiście kwestia nadrzędna), ale także redukcję zanieczyszczeń, mniejsze zużywanie wody, dbałość o powierzchnię biologicznie czynną czy oszczędzanie energii elektrycznej. Na szczęście nowe technologie pozwalają dziś branży logistycznej na dużo bardziej zrównoważony rozwój niż jeszcze kilka lat temu. Muszą być tylko konsekwentnie stosowane, a na pewno zostaną docenione przez coraz bardziej świadomych klientów. Zakupy internetowe sprawiają mnóstwo przyjemności. Ważne, aby można było je robić z czystym sumieniem.