Przez pojęcie patriotyzmu możemy określić naszą relację wobec państwa, którego jesteśmy obywatelami, pozytywne emocje: dumę z bycia obywatelem, stosunek do przestrzeni, w której żyjemy, czy też do tradycji, historii kształtującej naszą indywidualną i zbiorową tożsamość. Jesteśmy w stanie odpowiedzieć sobie na pytania o to, kim jesteśmy oraz skąd pochodzimy. Mamy poczucie zakotwiczenia w sensie fizycznym i psychicznym w otaczającej nas rzeczywistości, uczestnictwa w jakiejś wspólnocie czy społeczności. Cechą charakterystyczną społeczności jest wyznawanie przez jej członków wspólnych idei, przekonań, wartości takich jak na przykład tolerancja, sprawiedliwość, odpowiedzialność, poczucie wolności, czy równości i godności. Społeczność, z którą wspólnie wyznajemy owe wartości, jest niezbędna w kształtowaniu naszego poczucia przynależności.
Jednym ze sposobów ujawniania własnych postaw, także wyrażenia patriotyzmu, jest uczestnictwo w demonstracjach. Zdarza się, iż podczas obchodów ważnych dla państwa rocznic, takich jak Święto Niepodległości, dochodzi do eskalacji emocji grup demonstrantów o skrajnie różnych poglądach. Następuje coś w rodzaju konfrontacji różnych ideologii rozumienia patriotyzmu.
Patriotyzm to jednak nie nacjonalizm, czyli ideologia głosząca, iż interes własnego narodu jest najwyższą wartością, ani też nie szowinizm, rozumiany jako bezkrytyczny stosunek do własnego narodu przy nienawiści do społeczności innych państw. Bezsprzeczne wydaje się natomiast, iż zgodnie z tym, co kiedyś powiedział prof. Władysław Bartoszewski, patriotyzm jest zawsze postawą na rzecz czegoś, a nie przeciw komuś.