Skrócenie czasu pracy to sedno propozycji stworzonego (głównie przez Partię Razem) komitetu Pracujmy krócej. Zbieranie podpisów pod obywatelskim projektem ustawy właśnie ruszyło. Zauważmy ten moment, bo jest naprawdę ważny.
W Polsce ugruntowało się przekonanie, że 8-godzinna dniówka to standard. Jakiś rodzaj niepodważalnego prawa natury, przy którym nie należy majstrować. Ale takie podejście to bujda. Nie ma żadnego uzasadnienia poza nawykiem. Dość powiedzieć, że ludzie pracowali już zarówno więcej, jak i mniej. Także nad Wisłą. Zacznijmy więc od krótkiej podróży w czasie.
Bywało już dłużej... i krócej
„Od dnia ogłoszenia niniejszych przepisów praca robotnika lub pracownika we wszystkich zakładach przemysłowych, górniczych, hutniczych, rzemieślniczych, przy komunikacjach lądowych i wodnych oraz przedsiębiorstwach handlowych trwać ma najwyżej 8 godzin na dobę. Dekret niniejszy nie może pociągać za sobą obniżenia płac robotników i pracowników” – czytamy w dekrecie Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego wydanym 23 listopada 1918 r. Niecałe dwa tygodnie po odrodzeniu polskiej państwowości. Gdy dokument wchodził w życie, na polskim rynku pracy byli ludzie, którzy dobrze pamiętali pracę po 12–13 godzin na dobę.
Taki był początek 8-godzinnej dniówki w Polsce. Dodajmy jednak, że tydzień pracy obejmował wówczas również 6 godzin w sobotę. Co dawało w sumie 46 godzin tygodniowo. Potem sanacja – w 1933 r. pod wpływem nacisku przedsiębiorców – tygodniówkę wydłużyła i zredukowała stawki za nadgodziny. Dopiero po 1946 r. PRL przywróciła sytuację z 1918 r. (8 w tygodniu plus 6 w sobotę). Na znany dziś pięciodniowy tydzień pracy (czyli dzisiejsze 40 godzin) trzeba było poczekać aż do przełomu lat 70. i 80., gdy wolne soboty zaczął wprowadzać Gierek, a postulat podjęła Solidarność.