Socjal już tak nie cieszy
PiS kończy się paliwo. Czego od państwa chcą Polacy?
Badania „Polityczny cynizm Polaków” pokazały, że wszystkie elektoraty oczekują od swoich partii budowy państwa opiekuńczego. Możliwe są trzy klasyczne modele: preferowany przez większość konserwatywny (Niemcy), liberalny (Wielka Brytania) i socjaldemokratyczny (Skandynawia). Postanowiliśmy przyjrzeć się temu bliżej, pytając Polaków o ich stosunek do usług publicznych.
Badania możliwe dzięki wsparciu warszawskiego biura Fundacji im. Friedricha Eberta zostały przeprowadzone w XI–XII 2020 r., składały się z sondażu CAWI realizowanego przez Kantar (N=1500), 30 telefonicznych indywidualnych wywiadów pogłębionych oraz realizowanych tradycyjnie grup fokusowych (połowa w metropolii, reszta w małych miastach i na wsiach). Wyniki przedstawiamy w postaci tez. Ilustrujemy je wypowiedziami badanych (drukowane kursywą) z wywiadów pogłębionych i grup fokusowych.
1. Ocena państwa PiS jest druzgocąca
Choć PiS posiada wciąż największą bazę zwolenników, to nie może liczyć na ten sam stan posiadania, co w czasie wyborów w 2015 albo 2019 r. Istnieje grupa wyborców PiS, którzy, razem z opozycją i liberalną opinią publiczną, podzielają krytyczne zdanie o działaniach obozu władzy, a mimo to głosują na partię rządzącą ze względu na korzyści, które państwo zapewnia im i ich rodzinom. Ten elektorat popiera PiS warunkowo albo instrumentalnie, krytykując partię Kaczyńskiego za propagandowy charakter mediów publicznych, korupcję polityczną czy sojusz z Kościołem katolickim.
Nasze badania pokazują, że wizerunek państwa pod rządami PiS jest niemal katastrofalny. Negatywne opinie na temat polityki władzy przekładają się na coraz mniejsze zaufanie do państwa i wiarę w jego możliwości. Konsekwencje, długo- i krótkotrwałe, tego procesu ponosić może nie tylko rząd, ale także pozostałe ugrupowania.