Osoby czytające wydania polityki

„Polityka”. Największy tygodnik w Polsce.

Wiarygodność w czasach niepewności.

Subskrybuj z rabatem
Świat

Ani hidżabu, ani krzyżyka w pracy

Pracodawca może zakazać podwładnym noszenia symboli religijnych. Europa coraz mniej tolerancyjna?

Zakaz noszenia symboli religijnych w świetle wyroku ETS powinien mieć podstawę w wewnętrznych przepisach danej firmy. Zakaz noszenia symboli religijnych w świetle wyroku ETS powinien mieć podstawę w wewnętrznych przepisach danej firmy. Jose Oller / Polityka
ETS wydał orzeczenie w sprawie dwóch muzułmanek noszących chusty w miejscu pracy. Rację przyznano pracodawcom, którzy zwolnili je za manifestowanie religii w firmie.

Unijny Europejski Trybunał Sprawiedliwości (ETS) wydał orzeczenie w sprawie skarg wniesionych przez dwie muzułmanki na tle, jak uważały, dyskryminacji religijnej, której padły ofiarą w miejscu zatrudnienia.

Młyny Trybunału mełły długo. Pierwsza skarga, obywatelki Belgii, dotyczy sprawy jej zwolnienia z pracy w 2006 r. Druga, obywatelki Francji – sprawy z 2008 r. W obu przypadkach powodem zwolnienia było noszenie w pracy chusty islamskiej (nie mylić z zasłoną na całą twarz).

Co orzekł ETS ws. noszenia chusty muzułmańskiej w miejscu pracy?

Europejska Konwencja Praw Człowieka zakazuje dyskryminacji na tle religijnym. Trybunał zakaz przywołał i potwierdził, lecz orzekł, że w przypadku Belgijki nie można mówić o dyskryminacji, a pracodawca miał prawo ją zwolnić. Dlaczego? Bo została poinformowana, że firma, w której pracuje, jest „neutralna”, to znaczy oczekuje od pracowników, by nie nosili jakichkolwiek widocznych znaków odnoszących się do religii, filozofii czy idei politycznej.

To, że Belgijka zignorowała wewnętrzne przepisy firmy, było zatem uzasadnioną podstawą do jej zwolnienia. Wewnętrzny przepis o zakazie noszenia wspomnianych symboli, ustanowiony i egzekwowany w należyty sposób przez prywatnego przedsiębiorcę, nie łamie, zdaniem sędziego orzekającego ETS, zasady równouprawnienia i nie jest przejawem dyskryminacji.

W przypadku skargi muzułmanki, obywatelki Francji, zatrudnionej jako inżynier projektant, Trybunał orzekł inaczej. Została ona pouczona przez przedstawiciela firmy, że noszenie przez nią chusty, podczas gdy może mieć kontakt z klientami, mogłoby być problemem, bo firma dba o wizerunek „neutralny”. Muzułmanka odmówiła jednak nienoszenia chusty w pracy, gdy poskarżyła się na nią jedna z klientek. Została zwolniona. Złożyła wtedy skargę do sądu francuskiego.

Sąd zwrócił się do ETS z zapytaniem prawnym w tej sprawie. Trybunał orzekł, że sąd francuski musi doprecyzować okoliczności sprawy, a zwłaszcza ustalić, czy firma ma odpowiednie przepisy wewnętrzne. W zasadzie jednak jeśli przepisów nie ma, to firma nie powinna brać pod uwagę oczekiwań konkretnej klientki wykraczających poza kwestie czysto zawodowe.

Europa staje się mniej tolerancyjna

Światowe media odnotowały wyrok Trybunału. Należy go rozumieć jako przyzwolenie na ograniczony do miejsca pracy zakaz noszenia nie tylko chusty islamskiej, ale też łańcuszka z krzyżykiem czy odzieży z komunikatami lub symbolami ujawniającymi preferencje światopoglądowe czy polityczne. Zakaz powinien mieć podstawę w wewnętrznych przepisach firmy dotyczących ubioru pracowników.

Do podobnych regulacji przymierzają się niektóre inne państwa unijne. Sprawa nabiera jednak (może w sposób niezamierzony przez Trybunał) aktualnej wymowy politycznej. Wyrok ogłoszono w przeddzień wyborów parlamentarnych w Holandii, gdzie w sondażach prowadzi antyimigrancka, antymuzułmańska i antyeuropejska partia Geerta Wildersa. Jej zwolennicy i sympatycy podobnych ruchów i partii w całej Europie mogą się podpierać orzeczeniem w swej agitacji. Niesłusznie, ale kto będzie miał czas i chęć to sprawdzać?

Przypomnijmy na koniec, że Unia nie narzuca poszczególnym państwom członkowskim żadnych szczegółowych rozstrzygnięć prawnych na tym polu. Oczekuje jedynie poszanowania dla zasad ogólnych zapisanych w Konwencjach Praw Człowieka. Dlatego nie zdziwiło mnie, że na londyńskim lotnisku Heathrow można zobaczyć pracowników w sikhijskich turbanach czy hidżabach. W tym sensie walka o tolerancję nabiera dziś w Europie wymiaru wizerunkowego: jak cię widzą, tak cię piszą. To zły kierunek.

Więcej na ten temat
Reklama

Warte przeczytania

Czytaj także

null
Społeczeństwo

Wstrząsająca opowieść Polki, która przeszła aborcyjne piekło. „Nie wiedziałam, czy umieram, czy tak ma być”

Trzy tygodnie temu w warszawskim szpitalu MSWiA miała aborcję. I w szpitalu, i jeszcze zanim do niego trafiła, przeszła piekło. Opowiada o tym „Polityce”. „Piszę list do Tuska i Hołowni. Chcę, by poznali moją historię ze szczegółami”.

Anna J. Dudek
24.03.2024
Reklama

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną