Konferencja o Przyszłości Europy to trwające od roku obywatelskie konsultacje na temat tego, jak dalej miałaby się rozwijać Unia Europejska. Dokument końcowy zaprezentowano dzisiaj w Parlamencie Europejskim. Co się w nim znalazło i jakie ma to szanse na wejście w życie? Czy jesteśmy np. gotowi zmieniać traktaty?
Czytaj też: Z pisowskiej chmury żaden deszcz. Polska kary płaci i będzie płacić
Mniej jednomyślności? 13 krajów mówi „nie”
Dokument zawiera 49 propozycji oraz ponad 300 działań służących poważnemu zacieśnieniu integracji. Problem w tym, że część z nich wymagałaby zmian w traktatach, a to już nie wszystkim się podoba. Chodzi choćby o dalsze ograniczenie wymogu jednomyślności w głosowaniach. „Zawsze twierdziłam, że głosowanie jednomyślne w niektórych kluczowych obszarach po prostu nie ma już sensu” – mówiła szefowa Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen.
W prezentacji dokumentu brał udział – z racji kierowania francuską prezydencją – Emmanuel Macron. I po raz pierwszy mocno zadeklarował gotowość do reformy traktatów, ale aż 13 z 27 członków UE od razu dało do zrozumienia, że na takie pomysły po prostu nie pójdzie. A że do zmiany traktatów potrzeba… właśnie jednomyślności, to raczej większych szans na to nie ma. „Dziękujemy za demokratyczną debatę i inspirujące pomysły Konferencji o Przyszłości Europy. Ale jesteśmy przeciwko nierozważnym i przedwczesnym zmianom traktatów. Europa musi osiągnąć rzeczywiste cele. Nie ma czasu na instytucjonalne dyskusje!” – ogłosiły wspólnie Polska, Dania, Finlandia, Szwecja, Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Malta, Rumunia i Słowenia.
Polska władza dołożyła jeszcze swoje trzy grosze. Europosłowie PiS, niezadowoleni z prointegracyjnego przebiegu Konferencji, wycofali się pod koniec kwietnia z prac razem z całą frakcją konserwatystów w PE.
Kiedy Kijów wyjdzie z przedpokoju?
„Ukraina jest już członkiem naszej rodziny w Europie. Ale nawet jeśli przyznalibyśmy jej status kandydacki UE już jutro, to wiemy, że proces akcesji potrwa co najmniej kilka lat. A szczerze mówiąc, zapewne kilkadziesiąt” – przekonywał dziś Macron w Parlamencie Europejskim.
Stąd całkowita nowość, czyli postulat francuskiego prezydenta, aby powołać Europejską Wspólnotę Polityczną, która obejmowałaby także kraje stojące w przedpokoju do UE (w trakcie długich rokowań), a także te, które Unię opuściły (Wielka Brytania). Nowa struktura byłaby – wedle pomysłu Macrona – bardzo ściśle związana z UE.
To w gruncie rzeczy nowa forma tradycyjnej francuskiej idei kilku kręgów eurointegracji (albo Europy „kilku prędkości”). Ale z obietnicą, że ten swoisty przedpokój, czyli Europejska Wspólnota Polityczna, będzie trzymać otwarte drzwi do pełnego członkostwa. „Ta nowa organizacja umożliwiłaby demokratycznym państwom europejskim, które wyznają nasze wartości, znalezienie przestrzeni dla współpracy politycznej, dla bezpieczeństwa, dla współpracy energetycznej, transportowej, dla inwestycji w infrastrukturę, przestrzeni swobody przemieszczania się ludzi, zwłaszcza młodych” – mówił Macron. Paryż będzie teraz przekonywał do tej idei resztę krajów UE i pretendentów do akcesji.
Rok 2022: wielkie wyzwania Europy. Czy głos Polski będzie się liczył?
Europejskie referenda?
Co jeszcze postuluje Konferencja o Przyszłości Europy? Na przykład powołanie „lokalnych radnych UE” czy stworzenie systemu „przystępnych cenowo przedszkoli”. Jeden z pomysłów dotyczy ogólnounijnych referendów „w wyjątkowych przypadkach i w sprawach szczególnie ważnych dla wszystkich obywateli Europy”.
Konferencja formalnie zaczęła się w maju 2021 r. Zgromadziła w sumie ok. 800 obywateli UE, którzy dyskutowali o przyszłości Europy w ramach paneli tematycznych. Równocześnie przedstawiciele krajów spotykali się w Strasburgu z członkami Parlamentu Europejskiego i urzędnikami UE, by dyskutować, jak ewentualnie przekształcić zalecenia we wnioski legislacyjne. W tych spotkaniach wzięło udział ok. 450 osób. Stworzono też wielojęzyczną platformę internetową, na której współdziałało ponad 50 tys. ludzi.
Czytaj też: Śniadanie Dudy z Macronem. Paryż wart mszy, Warszawa też