Pomocnik Historyczny

Archiwa i dziedzictwo

W poszukiwaniu śladów brytyjskiej kolonizacji

Brytyjscy żołnierze pilnujący pojmanych bojowników ruchu Mau-Mau w Kenii, 1953 r. Brytyjscy żołnierze pilnujący pojmanych bojowników ruchu Mau-Mau w Kenii, 1953 r. Corbis

Ślady Imperium Brytyjskiego można znaleźć niemal wszędzie, gdzie ono sięgało. W wielu państwach symbolem brytyjskiego panowania w minionych wiekach są czerwone skrzynki pocztowe. Nawet jeśli je przemalowano po uzyskaniu niepodległości, łatwo je rozpoznać po okrągłym kształcie i najczęściej nadal zachowanych inicjałach brytyjskiego monarchy, który panował w momencie ich postawienia. Skrzynki produkuje się ze stali w Szkocji nadal metodami rzemieślniczymi i są nadzwyczaj odporne na zniszczenia. Jedna z nich przetrwała nawet zamach bombowy IRA w centrum Manchesteru w 1996 r.

Ślady imperialnej przeszłości Wielkiej Brytanii najłatwiej byłoby znaleźć w Instytucie Imperialnym założonym w 1887 r. Instytucja ta – już pod nazwą Instytutu Wspólnoty Narodów – mieściła się od 1962 r. w Londynie w nowej siedzibie otwartej uroczyście przez królową Elżbietę II. Wystawę o krajach byłego imperium zamknięto jednak w 2000 r. Eksponaty wraz z biblioteką przekazano do Muzeum Imperium Brytyjskiego w Bristolu. Niespodziewanie jednak i ta instytucja zarządzana przez specjalną fundację zakończyła swoją działalność w 2008 r. Część eksponatów po prostu rozkradziono, co jest dosyć niecodzienne jak na zwyczaje w brytyjskich muzeach.

Największą kopalnią wiedzy o Imperium Brytyjskim jest mieszczące się w Kew pod Londynem nowoczesne archiwum państwowe – The National Archives. Z kolei dokumenty dotyczące brytyjskiego panowania w Indiach znajdują się w British Library. Próżno byłoby natomiast szukać zbyt wielu akt o brytyjskich rządach w stolicach byłych kolonii. Archiwa zostały przez Brytyjczyków zabrane ze sobą przed przyznaniem niepodległości poszczególnym terytoriom, a dokumenty najbardziej wrażliwe, czyli dla Anglików kompromitujące, zniszczono.

Pomocnik Historyczny „Imperium Brytyjskie” (100084) z dnia 08.09.2014; Od imperium do wspólnoty; s. 126
Oryginalny tytuł tekstu: "Archiwa i dziedzictwo"
Reklama