Archiwum Polityki

Polsko-gruziński sojusz wojskowy

Naczelnik Państwa Józef Piłsudski, dążąc do wzmocnienia pozycji Polski wobec zagrożenia bolszewickiego, sięgnął do swych wczesnych koncepcji współpracy wszystkich zniewolonych przez Rosję narodów. Jego pomysł wysłania misji wojskowo-dyplomatycznej do formalnie niepodległych – od kwietnia 1918 r. – republik Gruzji, Armenii i Azerbejdżanu zrodził się jesienią 1919 r., ale do skutku doszedł dopiero wiosną roku następnego. Polską akcję dyplomatyczno-wojskową rozpoczęto od Gruzji. 24 marca 1920 r. minister spraw zagranicznych II Rzeczpospolitej Stanisław Patek wysłał do gruzińskiego MSZ depeszę z propozycją wymiany przedstawicieli dyplomatycznych oraz „ustanowienia w bliskiej przyszłości pomiędzy Gruzją a Polską więzów przyjaznej współpracy”.

Oferta została przyjęta niemal z entuzjazmem. Zagrożeni zarówno przez białą, jak i czerwoną Rosję, a także przez agresywne działania tureckie Gruzini znaleźli niespodziewanie sojusznika w dalekiej, ale równie jak oni narażonej na skutki rosyjskiego sąsiedztwa Polsce. Wkrótce potem stolica Gruzji witała Misję Specjalną RP z bliskim współpracownikiem Marszałka, wiceministrem spraw zagranicznych Tytusem Filipowiczem na czele. Politycy obu stron w wystąpieniach okolicznościowych podkreślili podobieństwo losów Polski i Gruzji, wyrazili wiarę w perspektywy wzajemnej współpracy politycznej i wojskowej.

W odróżnieniu od szeregu cywilnych i wojskowych przedstawicielstw Ententy, nastawionych przede wszystkim na korzyści gospodarcze kontaktów z Gruzją (mangan, węgiel, artykuły spożywcze), misja RP miała charakter ściśle polityczny. Zredagowano projekt polsko-gruzińskiego sojuszu wojskowego, przyjęto plan współpracy operacyjnej oraz określono zasady pomocy II RP w ekwipowaniu armii gruzińskiej w broń i amunicję.

Wydania specjalne archiwalne Niepodległość 1918 (90019) z dnia 29.10.2008; s. 69
Reklama