Archiwum Polityki

Naukowe Noble 2007

Medycyna
W tym roku uhonorowano naukowców, którzy dokonali przełomowych badań na... myszach. Brytyjczycy Martin Evans i Olivier Smithies oraz Włoch Mario Capecchi (dwaj ostatni od wielu lat pracują w USA) opracowali metodę precyzyjnego wyłączania pojedynczych genów w zarodkowych komórkach macierzystych (zdolnych przekształcić się w dowolne komórki ciała) gryzoni. Dzięki temu tzw. nokautowaniu genów powstało kilkaset mysich modeli ludzkich chorób, umożliwiających dokładne badanie ich podłoża oraz opracowanie nowych metod terapii.

Fizyka


Alfred Nobel w swoim testamencie zalecał, by jego nagroda przyznawana była za odkrycia mające praktyczne zastosowanie. Tak stało się w tym roku. Prace Francuza Alberta Ferta i Niemca Petera Grünberga szybko wykorzystano w komputerach, konsolach do gier i iPodach. Obydwaj uczeni odkryli zjawisko tzw. gigantycznego magnetooporu. Dzięki temu udało się zminiaturyzować głowice odczytujące informacje z twardych dysków. To z kolei umożliwiło zbudowanie niewielkich urządzeń, takich jak np. iPody, z dużą pamięcią w postaci minidysków.

Chemia


W tej dziedzinie nagroda trafiła do Gerharda Ertla z Niemiec. Otrzymał ją za przełomowe badania procesów chemicznych zachodzących na powierzchni ciał stałych. Ertl zajął się m.in. dokładnym prześledzeniem tego, co dzieje się na powierzchni platyny, gdy niebezpieczny dla zdrowia tlenek węgla jest utleniany do niegroźnego dwutlenku węgla. Dzięki tej wiedzy można było skonstruować katalizatory spalin samochodowych montowane od lat w autach.

Polityka 42.2007 (2625) z dnia 20.10.2007; Nauka; s. 90
Reklama