Janusz Szczepański: Społeczeństwo Polski w walce z najazdem bolszewickim 1920 roku. Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, Wyższa Szkoła Humanistyczna w Pułtusku, Oficyna Wydawnicza Towarzystwa Opieki nad Zabytkami. Pułtusk-Warszawa 2000 s. 552
To był jeden z tych tematów, które budziły szczególną czujność cenzury w PRL, co na prawie pół wieku zablokowało możliwości badawcze. Niedostępne też były dla polskich, ale i radzieckich historyków archiwa ZSRR. Była to jedyna przegrana wojna Armii Czerwonej, nie nadawała się więc do panteonu jej chwały. W dodatku jednym z dowódców był Michaił Tuchaczewski, a nie było to nazwisko, które chciano wspominać.
Dopiero upadek komunizmu umożliwił podjęcie rzetelnych badań nad wojną 1920 r. W pełni wykorzystał to Janusz Szczepański publikując przed pięciu laty obszerną monografię o wydarzeniach wojennych na Mazowszu i Podlasiu, a obecnie pionierską syntezę dotyczącą całej Polski. Wykorzystał nieznane archiwalia rosyjskie, ukraińskie, białoruskie i litewskie oraz wszystko co dostępne w Polsce. Otrzymaliśmy książkę – nie waham się użyć tego określenia – znakomitą.
Andrzej Garlicki
[warto mieć w biblioteczce]
[nie zaszkodzi przeczytać]
[tylko dla znawców]
[czytadło]
[złamane pióro]