Od stycznia 1981 r. dochodziło do coraz poważniejszych konfliktów między władzą a Solidarnością. Mnożyły się strajki związane z łamaniem przez rząd porozumień dotyczących wolnych sobót, rejestracji Niezależnego Zrzeszenia Studentów i NSZZ Rolników Indywidualnych. 25 proc. członków zmniejszającej się liczbowo partii było jednocześnie członkami Solidarności.
W tej sytuacji PZPR wydawało się, że wybór gen. Wojciech Jaruzelskiego (pełniącego wówczas funkcję ministra obrony narodowej) na szefa rządu zahamuje niekorzystny z jej punktu widzenia rozwój sytuacji w Polsce. Mundur cieszył się autorytetem i kojarzył się z porządkiem. Nade wszystko obawiano się jednak interwencji radzieckiej.
Plenum KC PZPR zaproponowało więc gen. Jaruzelskiego na premiera;
urząd objął w dwa dni później. Zachował dla siebie tekę ministra obrony narodowej i zaproponował na swego zastępcę redaktora naczelnego „Polityki” Mieczysława Rakowskiego, uchodzącego za liberała.
Generał w exposé sejmowym określił się przede wszystkim jako żołnierz, a nie polityk. Przestrzegał przed bratobójczym konfliktem, po czym oznajmił: „Zwracam się z tej Wysokiej Trybuny do związków zawodowych, do wszystkich ludzi pracy z apelem, z wezwaniem do zaniechania wszelkich akcji strajkowych. Zwracam się w tym momencie o trzy pracowite miesiące – 90 spokojnych dni”.
Początki generał miał obiecujące, gdyż ludzie byli zmęczeni karuzelą strajków, chaosem, a nade wszystko coraz większymi brakami elementarnych towarów na półkach sklepowych. Jaruzelski przedstawił 10-punktowy program sprawiedliwego podziału dóbr, kontroli cen, zahamowania spekulacji i poprawy sytuacji gospodarczej poprzez aktualizację zawartych umów społecznych. Odniósł sukces, gdyż od 18 lutego w rozedrganym kraju rzeczywiście zapanował spokój.