Archiwum Polityki

Stężenie życia

Po kampanii reklamującej hormonalną kurację zastępczą teraz firmy farmaceutyczne intensywnie promują hormon DHEA, który ma podobno własności odmładzające. Wiele wskazuje, że jego długotrwałe stosowanie może być szkodliwe.

Marzenia o wiecznej młodości są tak stare jak ludzkość. Historia i literatura przepełnione są opowieściami o bohaterach poszukujących wody życia i alchemikach wymyślających receptury na eliksir młodości. Dziś manipulując pewnymi genami na poziomie embrionów możemy kilkakrotnie przedłużyć życie owadów i robaków oraz znacznie wydłużyć życie myszy. Dla ludzi takie zabiegi są jeszcze nieosiągalne, a gdy nawet kiedyś będą, niewątpliwie wzbudzą wiele zrozumiałych kontrowersji.

Moc sterydów

Odkąd w pierwszej połowie ubiegłego stulecia wyizolowano pierwsze hormony i zaobserwowano ich imponujące działanie na organizmy (na przykład na dojrzewanie płciowe), w wyobraźni naukowców i lekarzy związki te zaczęły być postrzegane jako eliksiry młodości. Pierwsze hormonalne kuracje odmładzające przeprowadził na sobie 72-letni lekarz francuski Charles Brown-Sequard, który wstrzyknął sobie wyciągi z psich jąder i stwierdził, że dodało mu to wigoru. Zaczęto więc stosować te praktyki u starzejących się mężczyzn, lecz szybko ich zaniechano, gdy u pacjentów pojawiły się poważne komplikacje. Późniejsze badania wyjaśniły, że głównymi hormonami zawartymi w tych wyciągach były androgeny, wśród których najważniejszy to testosteron.

W 1934 r. niemiecki noblista Adolf Butenandt wyizolował z moczu mężczyzn hormon dehydroepiandrosteron (DHEA). Kolejno odkryto jego pochodne, takie jak jego siarczan (DHEAS) – najbardziej obfity hormon sterydowy we krwi ludzi, produkowany głównie przez nadnercza i w mniejszych ilościach przez jądra i jajniki.

Choć więc DHEA znany jest już prawie od 70 lat, nadal fascynuje biologów i lekarzy. Znamy wiele jego fizjologicznych efektów, lecz nadal nie wiemy dokładnie, jaka jest jego główna funkcja w organizmie człowieka. Stężenie DHEA we krwi człowieka jest bardzo wysokie w okresie noworodkowym, spada prawie do zera między 2 i 6 rokiem życia, potem wzrasta około siódmego roku życia w okresie zwanym adrenarche, bezpośrednio poprzedzającym okres dojrzewania płciowego, a maksimum osiąga między 23 a 27 rokiem życia.

Polityka 24.2003 (2405) z dnia 14.06.2003; Nauka; s. 78
Reklama