Oko świata - 15 lat największego teleskopu

Very Large Telescope (Bardzo Duży Teleskop), należący do Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO) ma już 15 lat. Tzw. "pierwsze światło" uzyskał w maju 1998 r. Jest to największy ziemski teleskop, który wraz z kosmicznym Hubble'm dokonał przełomu w obserwacjach wszechświata. Stoi na wzgórzu Cerro Paranal, na pustyni Atacama, w północnym Chile. Jest to najbardziej suche i przejrzyste miejsce na Ziemi, stąd nadaje się wyśmienicie do astronomicznych obserwacji. VLT składa się z czterech głównych teleskopów optycznych o średnicy zwierciadeł 8, 2 m. Są to Antu, Kueyen, Meliopal i Yepun. Ich imiona pochodzą od nazw obiektów kosmicznych w języku Indian Mapuczy. Dodatkowo główne teleskopy są zasilane czterema mniejszymi, przesuwnymi, o średnicach zwierciadeł 1,8 m. Te osiem teleskopów może działać niezależnie lub prowadzić wspólne obserwacje ineterferometryczne. Całość to właśnie VLT. Teleskop wyspecjalizował się w natrudniejszych i najodleglejszych obserwacjach nieba. Jako pierwszy zdobył zdjęcie obcej planety. Bada bardzo stare gwiazdy i ich gromady, supermasywne czarne dziury w centrach gaklaktyk, także w Mlecznej Drodze, błyski gamma. Jest też często wykorzystywany do potwierdzania i uszczegółowiania odkryć dokonanych przez inne teleskopy.

Hüdepohl/ESO Sztuczna gwiazda tworzona przez wiązkę lasera wysyłaną przez VLT. Służy jako punkt odniesienia do korekcji obrazów zaburzanych drżącymi pokładami atmosfery ziemskiej. To część zaawanoswanego systemu tzw. adapatatywnej optyki VLT.