Słowo konflikt ma źródłosłów łaciński – conflictus oznacza zderzenie. Z fizyki wiadomo, że siła i tarcie powstające przy zderzeniu wytwarzają ciepło. Gorący konflikt może wymknąć się spod kontroli, a płomień emocji nadwątlić lub całkiem obrócić w popiół więzi i relację. Może przynieść dotkliwe szkody fizyczne, psychiczne czy ekonomiczne – wówczas ma charakter dysfunkcjonalny. Jednak, jak to ujmuje psycholożka, adwokatka i mediatorka Grethe Nordhelle, „ciepło dostarcza człowiekowi energii niezbędnej do działania, bez którego rozwój nie byłby możliwy. Unikanie konfliktów jest równoznaczne z unikaniem życia. Są one wydarzeniami potencjalnie bardzo znaczącymi”.
Na konflikt można zatem spojrzeć jak na swoistą sytuację kryzysową, która niesie także szansę na pozytywną zmianę. Daje możliwość zmierzenia się z nieznanymi dotąd stronami własnej osobowości, pozwala inaczej spojrzeć na swój związek. Stwarza okazję do autoanalizy i rozwoju. Powoduje wzrost energii i motywacji, które można wykorzystać na realizację celów własnych lub organizacji. Każdy konflikt może czegoś nauczyć tych, którzy są w niego uwikłani.
To, czy konflikt będzie miał charakter niszczący, antagonizujący, czy będzie funkcjonalny, zależy od wielu czynników. Specjaliści w dziedzinie komunikacji i psychologii konflików wskazują:
• cechy osób pozostających w konflikcie;
• przebieg ich wcześniejszych relacji;
• uruchomienie procesu współpracy lub rywalizacji między nimi;
• włączenie w konflikt osoby trzeciej, neutralnej względem stron i przedmiotu sporu (np. terapeuty czy mediatora), która fachowo pomoże poszukać rozwiązania.
Jak człowiek sprawia, że konflikt staje się destrukcyjny
Kluczową kwestią zdają się jednak słowa, jakimi zwracają się do siebie kłócący się ludzie, i język, jakiego używają, gdy sytuacje konfliktowe opisują innym.