Program wykładów:
12 marca (poniedziałek) - Prof. dr hab. Anna Członkowska (II Klinika Neurologiczna, Instytut Psychiatrii i Neurologii, Warszawa)
Stwardnienie rozsiane - choroba i terapia
Stwardnienie rozsiane, (nazywane też sclerosis multiplex), jest chorobą układu nerwowego wywołaną przez nieprawidłową reakcję układu immunologicznego. W różnych okolicach mózgu i rdzenia kręgowego tworzą się ogniska zapalne. Przyczyna choroby nie jest poznana. Cechą charakterystyczną jest w okresie początkowym samoistne pojawianie się zmian w układzie nerwowym i ich gojenie się. Przejawia się to występowaniem nowych objawów neurologicznych (rzut) i ich ustępowaniem (remisja). Stopniowo jednak dochodzi do trwałego uszkodzenia. Objawy choroby zależą od miejsca, w którym rozwiną się zmiany. Rozpoznanie choroby poza charakterystycznymi objawami (z różnych okolic układu nerwowego) i rzutami obecnie potwierdza się badaniem rezonansu magnetycznego głowy i rdzenia kręgowego, często też badaniem płynu mózgowo-rdzeniowego. Choroby nie można całkowicie wyleczyć, ale można złagodzić jej przebieg. W wielu przypadkach mimo lat choroby zachowana jest niemal pełna sprawność.
13 marca (wtorek) - dr hab. Anna Nowicka (Instytut Biologii Doświadczalnej PAN, Warszawa)
Czy nasze JA ma swoje imię?
Pytanie o to, czym jest JA nurtuje ludzkość od stuleci. Z kolei badania naukowe dotyczące tego zagadnienia prowadzone są od ,dziesięcioleci. Przyniosły one odpowiedzi na wiele ciekawych pytań badawczych, ale też wiele kwestii wciąż jest dyskutowanych, np. czy informacje związane z własną osobą przetwarzane są w mózgu człowieka w odmienny sposób niż infromacje dotyczące innych osób. Informacje dotyczące własnej osoby mogą być m. in. bodźcami przedstawiającymi nasze ciało (np. zdjęcie własnej twarzy, czy własnego ciała), lub też bodźcami bardziej abstrakcyjnymi, takimi jak własne imię. Istnieją dane wskazujące no to, że własne imię jest silnie powiązane z wewnętrznym schematem JA. Wyniki naszych doświadczeń elektrofizjologicznych i fMRI, wykorzystujące jako bodźce własne imiona i nazwiska oraz imiona i nazwiska osób bliskich, znanych i nieznanych wskazują na to, że podobnie do tego, jak procesowane jest JA, przetwarzane są informacje dotyczące osoby nam najbliższej. Może to więc wskazywać na to, że JA i osoba nam bliska tworzą jedną kategorię tzw. rozszerzonego JA (ang. extended self).
14 marca (środa) - dr Aneta Brzezicka (Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej, Warszawa)
Pamięć robocza-inteligentny zarządca
Pojęcie pamięci roboczej (working memory) zrobiło furorę przede wszystkim wśród psychologów poznawczych. Jednak ostatnio coraz częściej pojawia się również w kontekście badań z zakresu psychopatologii, starzenia się czy neuroobrazowania. Wiele deficytów złożonych funkcji poznawczych występujących w takich zaburzeniach jak schizofrenia, depresja, zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytami uwagi, czyli ADHD, choroba Parkinsona, czy stwardnienie rozsiane wyjaśnia się w tej chwili niesprawnością działania pamięci roboczej. Wskazuje się także na niezwykle silne związki między sprawnością pamięci roboczej a poziomem inteligencji. Ostatnie badania wskazują również, że można ją wytrenować a poprawa ta znajduje odzwierciedlenie w podwyższeniu wskaźników inteligencji. Czymże jest więc pamięć robocza? O tym jak się ją współcześnie definiuje, jak można ją wytrenować i jakie jest tego neuronalne podłoże będzie mowa podczas wykładu.
15 marca (czwartek) - Prof. dr hab. Daniel Wójcik (Instytut Biologii Doświadczalnej PAN, Warszawa)
Elektryczny ślad myśli
Świat, jaki postrzegamy, jest konstruktem naszego mózgu. Wszystkie bodźce zmysłowe na wejściu do naszego ciała zamieniane są na ciągi impulsów kodujących informację o świecie zewnętrznym. Przetworzone w kolejnych miliardach komórek, integrujących informacje z przeszłości ze stanem bieżącym naszym i otoczenia, zamieniane są na komendy sterujące mięśniami, determinując nasz wpływ na otoczenie i zmieniając nasz stan wewnętrzny, uświadamiany i nieuświadamiany.
16 marca (piątek) - Dr Maksymilian Bielecki (Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej, Warszawa)
Czy grą komputerową naprawimy mózg?
Współczesne gry komputerowe przestały być jedynie źródłem beztroskiej rozrywki związanej ze zwalczaniem inwazji kosmitów, czy bieganiem za wirtualną piłką. Coraz częściej wykorzystuje się je, aby realizować inne - poważniejsze - cele (stąd też angielska nazwa tego nurtu - serious games). Istnieją już gry, które pomagają poprawić funkcjonowanie młodych pacjentów w czasie chemioterapii, zwiększają sprawność pilotów, a nawet gry mające pomóc... obalić autorytarne systemy polityczne. W ostatnim czasie niezwykle szybko rozwija się rynek gier mających na celu usprawnienie działania naszego mózgu. Nieuchronność niszczącego działania czasu okazuje się być bardzo skuteczną siłą motywującą. Zachęceni wizją "odmłodzenia" własnego umysłu chętnie inwestujemy pieniądze i czas w programy, które obiecują radykalną poprawę percepcji, uwagi czy nawet inteligencji. Czy jest to słuszna decyzja? Jakie są uwarunkowania skuteczności i ograniczenia komputerowych narzędzi służących do treningu i rehabilitacji? W czasie spotkania zaprezentowane będą wyniki badań pozwalających wstępnie ocenić, ile jest prawdy w obietnicach składanych przez producentów oprogramowania typu brain fitness. A zatem - czy grą komputerową naprawdę możemy naprawić mózg?
Organizatorem Tygodnia Mózgu w Warszawie jest Polskie Towarzystwo Badań Układu Nerwowego.