Jak mogłaby wyglądać „europejska” pamięć regionalna? Co upamiętniać? Jak za dziesięć, dwadzieścia lat będą o historii swoich stron rodzinnych rozmawiać np. młodzi ełczanie? Jak mówić o „swoich Niemcach” sprzed 1945 r., o swoich dziadkach przybyłych tam po wojnie z Podlasia, Mazowsza, Bieszczad czy o tych później napływowych, także z Warszawy? To tematy piątej edycji Forum Otwartego Regionalizmu pro-FOR-ma, które debatowało na peronie Dworca Głównego w Ełku. Zainicjowane 20 lat temu przez prof. Roberta Trabę – nestora olsztyńskiej Borussii – organizowane jest pod patronatem prezydenta miasta Tomasza Andrukiewicza przez Muzeum Historyczne w Ełku pod dyrekcją dr. Rafała Żytyńca. Forum od lat zaprzyjaźnione jest z POLITYKĄ, której przedstawiciele wielokrotnie uczestniczyli w spotkaniach.
Na pierwszej sesji chodzi o sprawy zasadnicze: na jakiej pamięci „naszej i waszej” – czy tylko „naszej” – powinna się opierać lokalna świadomość historyczna. Prof. Traba puentuje rozważania o pruskich, niemieckich, mazurskich, polskich, litewskich, tatarskich czy rosyjskich śladach zapisanych w tej ziemi kluczowym stwierdzeniem, że wyznacznikiem polskiej politycznej tożsamości nie mogą być tylko wygrane i przegrane wojny i bitwy, lecz takie momenty nadające sens dziejom, jak choćby 4 czerwca 1989 r. – okrągłostołowe wybory. Na czyjś sprzeciw – bliski władzy, że nie ma czego upamiętniać, bo wybory nie były wolne, a komuniści przegrali je przez przypadek, Robert Traba żachnął się, że także Konstytucja 3 maja była głosem reformatorskiej mniejszości szlachty, a mimo to obchodzimy rocznicę uchwalenia konstytucji. Można dodać, że wprawdzie to święto celebrujemy, ale patriotyzmu konstytucyjnego się nie za bardzo dorobiliśmy.