Szabat/szabas (hebr., jid. szabes) to cotygodniowy dzień odpoczynku, trwający od zachodu słońca w piątek do godziny po zachodzie słońca w sobotę. W tym dniu należało powstrzymać się od wszelkiej pracy, a więc zapalania ognia, gotowania, zajmowania się handlem, podróżowania. Pobożni Żydzi nie mogli oddalać się od miejsca zamieszkania na więcej niż 2 tys. łokci (nieco ponad 1 km). Zakaz można było złamać jedynie w przypadku zagrożenia życia, zdrowia lub mienia. Dozwolone było jednak studiowanie Tory. Bezwzględny zakaz pracy skłaniał niektórych Żydów do zatrudniania tzw. szabes-goja (jid.), nie-Żyda, który wykonywał za domowników niezbędne czynności, tj. ogrzanie mieszkań czy podgrzewanie posiłków. Było to jednak niezgodne z prawem talmudycznym. Po modlitwie w bożnicy domownicy zasiadali do uroczystej kolacji, poprzedzonej zapaleniem przez panią domu szabasowych świec (co najmniej dwóch) i wygłoszeniem specjalnego błogosławieństwa. Następnie rodzice błogosławili dzieci, a pan domu odmawiał kidusz (hebr. uświęcenie) – modlitwę nad kielichem wina. Na ziemiach polskich zamiast wina często używano wódki, zwanej szabasówką. Kidusz powtarzało się kolejnego dnia rano przed pierwszym posiłkiem. Najważniejszym składnikiem szabasowej wieczerzy była chała – słodkie pieczywo drożdżowe, ukształtowane w warkocze. Na stole musiały być zawsze dwie chały symbolizujące podwójną porcję manny, jaką otrzymywali w piątki wędrujący przez pustynię Izraelici, aby nie trudzić się zbieraniem pożywienia w dzień świąteczny. Czasami wypiekowi nadawano kształt kłosa na znak przymierza z Bogiem, dzięki któremu m.in. powstaje chleb. Zgodnie z tradycją w szabat należy spożyć trzy posiłki: w piątek wieczorem, w sobotę rano i późnym popołudniem. Miało to chronić przed trzema rodzajami mąk: bólami porodowymi, wojną oraz mękami pieki