Pomocnik Historyczny

U progu wojny

Przysięga rekrutów wyznania mojżeszowego przed rabinem Sonnabenem, Poznań, 1932 r. Przysięga rekrutów wyznania mojżeszowego przed rabinem Sonnabenem, Poznań, 1932 r. Narodowe Archiwum Cyfrowe
Żydzi stanęli do obrony Rzeczpospolitej na równi z innymi obywatelami państwa, choć w czasach pokoju wojsko nie traktowało ich równo.
Cwi Tenenbaum, żołnierz Wojska Polskiego, Bydgoszcz, 1928 r.Zbiory Lucjana Dobroszyckiego/Materiały prywatne Cwi Tenenbaum, żołnierz Wojska Polskiego, Bydgoszcz, 1928 r.

Konsolidacja w obliczu zagrożenia. W 1939 r. fala ulicznych wystąpień antyżydowskich zaczęła wyraźnie opadać, choć nastroje antysemickie nie zniknęły całkowicie. Zdarzały się wciąż napady na Żydów i ich mienie. Kierowano również ataki w stronę żydowskich uchodźców z Niemiec, Czechosłowacji, Węgier, Rumunii, a w czerwcu 1939 r. Stronnictwo Narodowe próbowało przeprowadzić w Radzie Miejskiej Krakowa wniosek o wydalenie poza granice miasta Żydów bez polskich paszportów.

Za spadkiem antyżydowskich nastrojów stało narastające napięcie w stosunkach polsko-niemieckich i dramatyczne wydarzenia na arenie międzynarodowej, takie jak zajęcie przez III Rzeszę Czechosłowacji. Wywoływały one w Polsce coraz silniejsze przeczucie wojny, w obliczu którego następowała konsolidacja całego społeczeństwa i powszechne wyrażanie jedności i woli obrony państwa. Ze strony żydowskiej padały nie tylko deklaracje o gotowości wszelkich ofiar dla dobra ojczyzny, ale też przeprowadzano zbiórki pieniędzy na potrzeby armii i obrony kraju. Tych, którzy nie wierzyli w możliwość wybuchu wojny, przekonały ostatecznie wiadomości o podpisaniu paktu o nieagresji między ZSRR i Niemcami 23 sierpnia 1939 r. Emanuel Ringelblum wspominał, że Żydzi masowo wzięli udział w przygotowaniu obrony Warszawy i w ochotniczym zaciągu. Wyruszające do walki oddziały błogosławili rabini razem z kapłanami katolickimi.

Żydzi w armii. Polityka kadrowa armii w stosunku do wszystkich mniejszości narodowych, nie tylko wobec Żydów, opierała się na sporej dozie nieufności i przewidywała powoływanie niższych odsetek poborowych żydowskich, niemieckich czy ukraińskich, niżby wynikało to z ogólnych proporcji narodowościowych.

Pomocnik Historyczny „Historia Żydów polskich” (100070) z dnia 01.04.2013; W II RP; s. 104
Reklama