Pomocnik Historyczny

Lud nowego pogranicza

Dzieje Ujgurów

Ujgurzy w Kaszgarze w Turkiestanie Wschodnim słuchają swojej historii z ust wędrownego gawędziarza, 1875 r. Ujgurzy w Kaszgarze w Turkiestanie Wschodnim słuchają swojej historii z ust wędrownego gawędziarza, 1875 r. The Print Collector/Heritage Images / Getty Images
Marek Sobczak/Polityka

Sześciogród. Współcześni Ujgurzy odwołują się do kultury, języka, tradycji historycznych oraz piśmiennictwa Ujgurów średniowiecza, którzy stworzyli m.in. własne pismo, byli handlową i polityczną potęgą, rozwijali buddyzm, chrześcijaństwo nestoriańskie, manicheizm i islam oraz zbudowali nowoczesną administrację państwową imperium Czyngischana oraz w państwach sukcesyjnych rządzonych przez dynastie Czyngisydów, wywodzących się od Czagataja. Jednak te relacje z dawnymi przodkami są obecnie w nauce traktowane jako dość dyskusyjne, aczkolwiek została zachowana ciągłość osadnicza ludów turkijskich na tych terenach.

W XV w. używany od starożytności etnonim Ujgur wyszedł z użycia we wschodniej części Azji Środkowej. Powstało tam silne państwo Mogolistanu. Ogromną rolę odegrała w nim religia muzułmańska oraz wpływy kulturowe płynące z terenów dzisiejszego Uzbekistanu. W wersji przyjętej na tym obszarze dawała ona dużą wolność i niezależność kobietom. Suficki islam zdominował kulturę oraz mentalność mieszkańców oaz Kotlin Kaszgarskiej i Turfańskiej, którzy określali się do XIX–XX w. po prostu jako muzułmanie, tutejsi (jerłyk), względnie górale (tagłyk), lub za pomocą desygnatów geograficznych – od nazw oaz: Kaszgarczycy, Chotańczycy, Turfańczycy itd. Obszar ich zamieszkiwania był nazywany do XX w. najczęściej Altiszahrem, Krainą Sześciu Miast (basenu rzeki Tarym), Sześciogrodem. W ich składzie najczęściej wymieniano Kaszgar, Chotan, Jarkend i Aksu.

Czarni i Biali Górale. Rządziły nimi dynastie przywódców bractw sufickich, chodżów, wywodzących się – według ich sakralnych genealogii – od samego proroka Muhammada/Mohameta.

Pomocnik Historyczny „Dzieje Turków” (100109) z dnia 13.06.2016; Suplement; s. 158
Oryginalny tytuł tekstu: "Lud nowego pogranicza"
Reklama