Joanna Dobkowska-Kubacka
Joanna Dobkowska-Kubacka
Salon

Japońskie ścieżki

Japońskie ogrody. Nie tylko w Kraju Kwitnącej Wiśni

4 października 2022
Na wyspie na rzece Edre przepływającej przez Nantes we Francji utworzony został park, który łączy w sobie kilka typów  ogrodów japońskich, m.in. spacerowy, herbaciany i zen. Można tu podziwiać wodospady i drzewa przycięte w charakterystyczne „chmurki”, pawilony i latarnie oraz całą masę roślin, w tym pochodzące z Azji różnorakie odmiany bambusa. Na wyspie na rzece Edre przepływającej przez Nantes we Francji utworzony został park, który łączy w sobie kilka typów ogrodów japońskich, m.in. spacerowy, herbaciany i zen. Można tu podziwiać wodospady i drzewa przycięte w charakterystyczne „chmurki”, pawilony i latarnie oraz całą masę roślin, w tym pochodzące z Azji różnorakie odmiany bambusa. Jardin, Île de Versailles © Ville de Nantes
Odnajdziemy je w wielu zakątkach Europy, urządzonych według tradycyjnych reguł sztuki ogrodowej Kraju Kwitnącej Wiśni. To miejsca kontemplacji zjawiska przemijania, zachwytów nad feerią kolorów i przemyślnym układem kształtów, doświadczania harmonii, a nawet zobaczenia ciszy.

Ponad 1000 lat tradycji

Właśnie w Japonii, w XI w., powstało najstarsze na świecie dzieło na temat ogrodnictwa traktowanego jako artyzm. Autor „Sakuteiki” zaleca, by w krajobrazie tworzonym ludzką ręką odtwarzać naturę i dążyć do zharmonizowania go z otoczeniem. W sztuce ogrodowej Kraju Kwitnącej Wiśni liczą się jednak nie tylko aspekty estetyczne, ale też filozoficzne, a nawet religijne, gdyż wzięła ona swój początek z przestrzeni sacrum rozciągającej się wokół świątyń. Bazą ideową stał się shintoistyczny kult zjawisk atmosferycznych, przyrody, skał, wody itd., do tego dołączyły wpływy chińskie oraz buddyzm. Ten ostatni przyniósł ze sobą postulat prostoty i estetykę wręcz minimalistyczną, która odbierana jest przez wielu w Europie jako awangardowa.

Popularny w japońskiej kulturze ogród obrazowy służy do kontemplacji. Często podziwia się go z perspektywy pawilonu, domu, tarasu. Widoki są starannie kadrowane w ramach wyznaczonych przez otwory okienne lub rozsuwane drzwi.Jardin, Île de Versailles © Ville de NantesPopularny w japońskiej kulturze ogród obrazowy służy do kontemplacji. Często podziwia się go z perspektywy pawilonu, domu, tarasu. Widoki są starannie kadrowane w ramach wyznaczonych przez otwory okienne lub rozsuwane drzwi.

Karesansui – suchy krajobraz

W kolejnych wiekach wykształciło się wiele typów japońskich ogrodów, praktycznie każda epoka dołożyła do skarbca tej tradycji swoje dziedzictwo. Powstały m.in. ogrody spacerowe, herbaciane i zen. Te ostatnie, związane z buddyzmem i traktowane jako narzędzie medytacji, przeznaczone były do kontemplacji z wybranego miejsca, a nawet z jednej pozycji – zwykle siedzącej. Komponowane ze skał symbolizujących góry, żwiru lub piasku oznaczających morza, rzeki, jeziora, czasem też z mchu (w roli odpowiednika lasu) zyskały miano „ogrodów suchego krajobrazu”. Desenie formowane przez grabienie żwiru przypominać miały wiry wodne lub lustro wody pomarszczone na wietrze. Z ascetycznością, także barwną, suchego ogrodu kontrastuje często idący z nim w parze kolorowy „ogród zewnętrzny”, stanowiący rodzaj tła.

Ogród Siruwia w Karkonoszach. Jest otoczony lasem i zajmuje aż kilka hektarów, ale każdy fragment przestrzeni czymś się wyróżnia. W pawilonach można oglądać zbiory lalek kokeshi, samurajskich zbroi, broni, a także kolekcje drzewek bonsai.Klaudia CieplińskaOgród Siruwia w Karkonoszach. Jest otoczony lasem i zajmuje aż kilka hektarów, ale każdy fragment przestrzeni czymś się wyróżnia. W pawilonach można oglądać zbiory lalek kokeshi, samurajskich zbroi, broni, a także kolekcje drzewek bonsai.

Spacer w rytmie przemijania

W epoce Edo (1603–1868) wykształciła się kolejna forma ogrodu – spacerowy, przeznaczony do przechadzek.

Salon 12/2022 (100201) z dnia 03.10.2022; Wpisane w krajobraz; s. 40
Oryginalny tytuł tekstu: "Japońskie ścieżki"
  • magazyn Salon
Joanna Dobkowska-Kubacka

Joanna Dobkowska-Kubacka

Historyczka sztuki, dziennikarka i pisarka. Współautorka książki popularnonaukowej „W cieniu koronkowej parasolki. O modzie i obyczajach w XIX wieku”.

Reklama
POLITYKA
Prenumerata Inpost Subskrypcja
Facebook Twitter Instagram

Nasze wydawnictwa

wydanie polityka
wydanie polityka
wydanie specjalne
wydanie specjalne
wydanie pomocnik historyczny
wydanie pomocnik historyczny
wydanie pulsar świat nauki
wydanie pulsar świat nauki
wydanie pulsar wiedza i życie
wydanie pulsar wiedza i życie
  • Redakcja Polityki
  • Biuro reklamy
  • Napisz do redakcji
  • BOK dla subskrybentów
  • O Polityce
  • Regulamin serwisu
  • Zasady publikacji komentarzy
  • Polityka prywatności
  • Deklaracja dostępności
  • Informacje dla akcjonariuszy
  • Ustawienia cookie

Aplikacje Polityki

iOS i Android
iOS i Android
W aplikacjach publikujemy pełne wydania tygodnika POLITYKA oraz nasze pisma.

 

Aplikacja Fiszki fiszki
Fiszki Polityki
Aplikacja dla zabieganych z newsami ze świata nauki, technologii i kultury.
  • Pulsar
  • Polityka Insight
  • Leśniczówka Nibork
  • Projekt: Cogision, Ładne Halo
  • Wykonanie: Vavatech
  • Prawa autorskie © POLITYKA Sp. z o.o. S.K.A.