Antropolodzy od dawna twierdzą, że biblijny Eden można traktować jako zbiorowe wspomnienie epoki zbieractwa i łowiectwa – beztroski czas w ciepłym klimacie i otoczeniu obfitej roślinności, kiedy to ludzie nie musieli się jeszcze zajmować ani mozolną pracą na roli, ani pasterstwem koczowniczym pełnym zagrożeń, takich jak głód, konflikty, drapieżne zwierzęta. Uważa się, że archetyp raju powstał w głowach ludzi jakieś 6–6,5 tysiąca lat temu. Ale jeśli sam raj istniał naprawdę, to gdzie? Zespół botaników i biologów z Polski, Iranu, Armenii i Tadżykistanu pod kierunkiem profesora Arkadiusza Nowaka, dyrektora Ogrodu Botanicznego w Powsinie, postanowił go odnaleźć.
Oczywiście archeolodzy i bibliści szukali raju od dawna, nie była to więc pierwsza tego rodzaju próba, natomiast pierwsza o charakterze botanicznym. Korzystając z wątłych wskazówek zaczerpniętych z Biblii – „Drzewo Życia”, „Drzewo Mądrości”, „kierunek wschodni”, „cztery rzeki”, „góry złota”, których desygnaty miały znajdować się tuż za rajem – naukowcy przeanalizowali ogromne obszary, poczynając od Sycylii, poprzez Sudan, Mezopotamię, Iran, aż po Tadżykistan i Afganistan. Założyli, że rajskim parametrom mogło odpowiadać 12 typów roślinności, w tym gaje pistacjowe i oliwne, oazy z palmami w Etiopii czy zarośla dębu irańskiego. Stworzyli gigantyczną bazę danych blisko tysiąca wybranych miejsc, uwzględniając kompozycję gatunków roślin (jadalnych, pastewnych, leczniczych), pozycję GPS, nachylenie terenu, informacje klimatyczne. Założyli też ewentualne zmiany w czasie. Bo tam, gdzie kiedyś dawały owoce gaje granatów, dziś może być pustynia. W artykule opublikowanym w Regional Environmental Change w 2022 roku ujawnili ostatecznie, że miejsce najbardziej odpowiadające opisowi biblijnego Edenu zostało odnalezione wśród gajów pistacji na południowo-zachodnich stokach Gór Zagros w Iranie, około 50-100 kilometrów od starożytnej Susy.