Nauka

Pomarańczowa zagadka

Niezwykłe rzeczy dzieją się na Tytanie

Tytan jest jedynym, poza Ziemią, ciałem kosmicznym w naszym Układzie, na powierzchni którego istnieją płynne substancje. Nie jest to jednak woda, tylko metan. Tytan jest jedynym, poza Ziemią, ciałem kosmicznym w naszym Układzie, na powierzchni którego istnieją płynne substancje. Nie jest to jednak woda, tylko metan. NASA
Dziesięć lat temu lądownik Huygens wylądował na Tytanie. Bardzo zagadkowym, największym księżycu Saturna.
Zima na półkuli północnej księzyca i towarzysząca jej gigantyczna koncentracja wielobarwnych aerozoli  nad bigunem. Teraz, podobne zjawisko wystapiło nad biegunem południowym.NASA/JPL/Space Science Institute Zima na półkuli północnej księzyca i towarzysząca jej gigantyczna koncentracja wielobarwnych aerozoli nad bigunem. Teraz, podobne zjawisko wystapiło nad biegunem południowym.

[Tekst ukazał się w Tygodniku POLITYKA w październiku 2012 r.]

Pomarańczowy, nieprzenikniony, daleki i zimny. A do tego pod pewnymi względami podobny do Ziemi. Bardzo zagadkowy, chociaż niektóre jego tajemnice udało się wyjaśnić. Tytan – największy księżyc Saturna.

Chociaż Tytan został odkryty w połowie XVII w., dopiero w 1944 r. dowiedzieliśmy się, że księżyc ten obleka gęsta i gruba atmosfera. Jej ciśnienie jest o połowę większe niż na Ziemi, sięga ona jednak znacznie wyżej niż atmosfera ziemska – kilkaset kilometrów nad powierzchnię. Pozostałe naturalne satelity planet Układu Słonecznego albo nie mają atmosfer w ogóle, albo bardzo nikłe i rzadkie – dlatego Tytan jest księżycem wyjątkowym. Tytan to gigant, rozmiarami przerasta Merkurego i jest też jedynym, po Ziemi, ciałem niebieskim w naszym Układzie Słonecznym, na którego powierzchni istnieją płynne substancje. Nie jest to jednak woda, lecz płynne węglowodory – głównie metan, zmieszany z etanem i acetylenem. Pomarańczowe zabarwienie atmosfery jest wywołane jej składem chemicznym – głównie azotem z domieszką metanu i etanu. To typowy księżyc lodowy.

Z powierzchni Ziemi nawet najlepsze teleskopy nie pozwalają przeniknąć przez gęstą tytanową atmosferę. Nie zdołały tego uczynić także instrumenty badawcze sond Pioneer czy Voyager. Dopiero obserwacje Teleskopu Kosmicznego Hubble’a ukazały pierwsze, niewyraźne zarysy lądów księżyca. Sytuacja zmieniła się wyraźnie w 2004 r., gdy amerykańska sonda Cassini rozpoczęła dokładne badania Saturna i jego księżyców. Od tego czasu Cassini przeleciał w pobliżu Tytana 80 razy i zbadał go najdokładniej, jak obecnie jest to możliwe.

Zagadka 1.

Polityka 40.2012 (2877) z dnia 03.10.2012; Nauka; s. 60
Oryginalny tytuł tekstu: "Pomarańczowa zagadka"
Reklama