Twórcą pojęcia biologia syntetyczna jest urodzony w 1921 r. we Lwowie Polak Wacław Szybalski. To postać niezwykle barwna, wręcz renesansowa. W okupowanym Lwowie profesor Rudolf Stefan Weigh zatrudnił go do prowadzenia hodowli wszy służących do produkcji szczepionki przeciwko tyfusowi. Po wojnie Szybalski prowadził badania z zakresu chemii organicznej, ale bardzo szybko zainteresował się mikrobiologią. W latach 1947–49 w Carlsberg Laboratory w Kopenhadze zajął się genetyką drożdży, a następnie, po powrocie do Polski, do Gdańska, bakteriami z rodzaju Pseudomonas wywołującymi psucie się pożywienia. Wyniki tych badań opublikował w prestiżowym czasopiśmie naukowym „Nature” w 1950 r. W latach 50. XX w. prowadził w Rutgers University w USA badania nad odpornością bakterii na antybiotyki. Wynikiem tych badań było zastosowanie terapii wielolekowej, która okazała się szczególnie efektywna w leczeniu gruźlicy i białaczek u dzieci.
Sam Szybalski zainteresował się zaś chemiczną mutagenezą. Badania nad wywoływaniem mutacji u bakterii doprowadziły go wprost do podobnego problemu występującego w komórkach ludzkich, a mającego bezpośredni związek z powstawaniem nowotworów. Szybalski zajął się więc badaniem wpływu promieniowania na zdrowe i rakowe komórki ludzkie. Jednym z owoców tych badań było odkrycie tzw. selektywnej pożywki do hodowli komórek, której zastosowanie umożliwiło wiele przełomowych odkryć, m.in. nagrodzone medycznym Noblem w 1984 r. odkrycie przeciwciał monoklonalnych. Badania nad antybiotykami doprowadziły Szybalskiego do rozpracowywania budowy i działania DNA. Dokonał wielu przełomowych badań w dziedzinie genetyki molekularnej, m.