Niezbędnik

W poszukiwaniu ­utraconej przyszłości

Często przeszacowujemy przyszłość i płacimy wówczas za to bardzo wysoką cenę. Często przeszacowujemy przyszłość i płacimy wówczas za to bardzo wysoką cenę. algolonline / PantherMedia
Gdzie jesteśmy dzisiaj? Czy kryzys przyszłości trwa nadal? Odpowiedzi szukamy w tym „Niezbędniku Inteligenta”, analizując najważniejsze sposoby radzenia sobie z tym, co ma nadejść.

Czas przyszły to wymysł administracyjny, istnieje tylko czas przeszły – przekonuje Wiesław Myśliwski. Pisarz nie wierzy nawet, by istniała teraźniejszość – każda chwila, gdy tylko się ją dostrzeże, staje się przeszłością. W swym postrzeganiu rzeczywistości Myśliwski przypomina Karla Poppera, który także – odwołując się do argumentów filozoficznych – zapewnia, że przyszłość nie istnieje. W związku z tym przewidywanie jej na podstawie przeszłości nie ma uzasadnienia logicznego. Czy w takim razie myślenie o przyszłości nie ma sensu?

Nie możemy z niego zrezygnować z jednego podstawowego względu: w przyszłości, która choć nie istnieje, to jednak nieuchronnie nadejdzie, każdy przeżyje resztę swojego życia. Z tego punktu widzenia przyszłość jest nieodkrytym i jednocześnie najważniejszym zasobem ludzi i społeczeństw. Każdy, kto bierze kredyt, zastawia w istocie swoją przyszłość. Podobnie czynią politycy finansujący długiem publicznym wyborcze obietnice. I tak zachowują się całe społeczeństwa, zużywając zasoby i obciążając skutkami swej aktywności środowisko.

Często przeszacowujemy przyszłość i płacimy wówczas za to bardzo wysoką cenę. Przekonali się o tym frankowicze, zadłużając hipoteki we frankach szwajcarskich w założeniu, że korzystny kurs wymiany będzie trwał do końca spłaty kredytu. Jeszcze wyższa ma być cena przekonania, że rozwój gospodarczy może trwać w nieskończoność, ostrzegają eksperci wskazujący na ograniczoną wyporność Ziemi.

Potrzebujemy przyszłości także z innych względów. Bez niej niemożliwe byłoby istnienie społeczeństw. To właśnie dzielona wspólnie wizja tego, co będzie, powoduje, że jednostki są gotowe poświęcać doraźne korzyści i podejmować działania na rzecz tego, co wspólne.

Niezbędnik Inteligenta „Magia utopii” (100112) z dnia 17.10.2016; Prolog; s. 15
Reklama