Początki wedle „Powieści lat minionych”. Tekst najstarszej kroniki ruskiej, „Powieści lat minionych” (rus. Powiest’ wremiennych liet), w tradycji polskiej określanej również jako Latopis Nestora, otwiera pytanie: „Skąd się wywodzi kraj ruski, kto w Kijowie pierwszy zaczął władać i jak powstał kraj ruski” (przekł. Franciszka Sielickiego).
Kronika powstała wprawdzie na przełomie XI i XII w. w stołecznym Kijowie, macierzy grodów ruskich, ale jej autor, mnich miejscowego Klasztoru Pieczarskiego, opisując początki państwowości ruskiej, nie wiązał ich – co znamienne – z naddnieprzańską metropolią monarchii Rurykowiczów. Starając się wpisać losy swego państwa i narodu w całokształt dziejów gatunku ludzkiego, kronikarz wywiódł swych przodków od plemienia biblijnego Jafeta; owi „Norycy, którzy są Słowianie” zasiedlić mieli rozległe obszary nad Dunajem, Morawą, Wisłą, Dnieprem, Dniestrem, Dźwiną i Prypecią, przyjmując lokalne nazwy.
„I tak rozszedł się naród słowiański”, konkludował średniowieczny dziejopis, wskazując zarazem na fakt szczególny: oto „ci zaś Słowianie, którzy siedli około jeziora Ilmenia, przezwali się swoim imieniem i założyli gród, i nazwali go Nowogrodem”. Wedle autora „Powieści lat minionych” wysłannicy nadilmeńskich Słowian wybrali się w 862 r. „za morze ku Waregom, ku Rusi, bowiem tak zwali się ci Waregowie – Rusią”, proponując normańskim (skandynawskim) wodzom następujący kontrakt: „Ziemia nasza wielka jest i obfita, a ładu w niej nie ma.