Pomocnik Historyczny

Dworce jak katedry

Najpiękniejsze stacje kolejowe

Gare du Nord w Paryżu Gare du Nord w Paryżu Corbis
10 najpiękniejszych i najciekawszych dworców świata – wybór autorski.
Gare du Nord na pocztówce z końca XIX w.Corbis Gare du Nord na pocztówce z końca XIX w.

Gare du Nord w Paryżu

Ponieważ to w Anglii i Francji rozpoczął się złoty okres kolejnictwa, w tych krajach definiowano, jak ma wyglądać nowy typ architektury podróży. Brytyjczycy stawiali na utylitaryzm konstrukcji, Francuzi na monumentalność. Paris-Nord, stacja powstała w 1865 r. – w najlepszym czasie dla dworców kolejowych – to przykład dojrzałej architektury. Należy do najstarszych, najwspanialszych i wciąż najliczniej odwiedzanych w Europie – co roku obsługuje ok. 190 mln pasażerów. To na niej zatrzymują się pociągi Eurostar z Londynu.

Majestatyczną, neoklasycystyczną fasadę z kamiennych bloków zaprojektowaną przez Jacques’a-Ignace Hittorffa zdobią 23 figury kobiece, z których każda, wysoka na ponad 5 m, uosabia jedną z popularnych destynacji, m.in. Londyn, Berlin, Amsterdam i Warszawę. Pary jońskich pilastrów flankują z każdej strony wielki łuk środkowego okna i cztery mniejsze, boczne. Równolegle do osi wejścia umieszczono tory kolejowe. Budynek dzięki kształtowi przeszklonego łuku w centralnej części w symboliczny sposób wprowadzał pociąg do miasta.

W wielu dworcach z tego okresu ozdobna fasada miała ukryć przed wzrokiem techniczną, utylitarną część – wielkoprzestrzenną halę peronową, trwałą, ale ażurową konstrukcję z żelaza. Budynek główny był rodzajem parawanu, za którym tkwiła pragmatyczna maszyneria służąca podróży. Tworzył filtr między dwiema rzeczywistościami: eleganckim miastem a wspierającą jego rozwój technologią. W przypadku Gare du Nord oba te światy: architektury (fasady) i inżynierii (trójnawowej hali peronowej, w której środkowej części zastosowano dźwigary Polonceau), są połączone w dobrze skomponowaną całość.

Pomocnik Historyczny „O kolei po kolei” (100100) z dnia 28.09.2015; Świat; s. 108
Oryginalny tytuł tekstu: "Dworce jak katedry"
Reklama