Osoby czytające wydania polityki

„Polityka” - prezent, który cieszy cały rok.

Pierwszy miesiąc prenumeraty tylko 11,90 zł!

Subskrybuj
Kraj

Apel ludzi kultury w obronie Puszczy Białowieskiej. Czy Szydło i Duda pomogą?

Ponad stu przedstawicieli świata polskiej kultury i sztuki zwróciło się z apelem o natychmiastowe wstrzymanie dewastacji Puszczy Białowieskiej. Ponad stu przedstawicieli świata polskiej kultury i sztuki zwróciło się z apelem o natychmiastowe wstrzymanie dewastacji Puszczy Białowieskiej. Liam Pozz / StockSnap.io
Z apelem o natychmiastowe wstrzymanie dewastacji Puszczy Białowieskiej zwróciło się do Beaty Szydło i Andrzeja Dudy ponad stu przedstawicieli świata polskiej kultury i sztuki.

Pod listem podpisali się uznani z Polski, Niemiec, Białorusi i Ukrainy: twórcy, dziennikarze, filozofowie, naukowcy. To kolejny głos w obronie Puszczy Białowieskiej w związku z trwającą w niej wycinką drzew.

Sygnatariusze apelu piszą: „Na obszarze Puszczy Białowieskiej, obiektu z Listy Światowego Dziedzictwa Ludzkości UNESCO, coraz częściej dochodzi do wycinki stuletnich drzewostanów. Dotychczas obowiązywało moratorium na puszczańskie starodrzewy, jednak Lasy Państwowe podważyły je w niejasnych okolicznościach prawnych. Naukowców, przyrodników i ludzi kultury niepokoi fakt niszczenia Najstarszego Lasu, ale też tworzenie doraźnego prawa, które pozornie tylko uzasadnia jego dewastację. Tekst specjalnej decyzji o cięciu jest pilnie strzeżoną tajemnicą, podobnie jak sama wycinka: żeby ustrzec się świadków, zamknięto wstęp na szlaki leśne w nadleśnictwach Białowieża i Hajnówka. Komitet Światowego Dziedzictwa UNESCO wyróżnił Puszczę ze względu na uniwersalne wartości, które lasy Ziemi już utraciły. Widzieć w niej źródło surowca drzewnego to jak dostrzegać tylko deski w starym ikonostasie albo Ołtarzu Wita Stwosz”.

Podpisani pod listem zwracają uwagę, że Lasy Państwowe zasłaniają się chęcią ratowania drzewostanów przed kornikiem i koniecznością ich porządkowania. „Przykładają estetykę Zasad Hodowli Lasu do reliktowych ostępów i urządzają je jak zwykły kompleks leśny. Jakby to człowiek mógł wiedzieć lepiej od świerka, gdzie drzewo ma rosnąć, lepiej wiedzieć od dzięcioła białogrzbietego, gdzie założyć lęg”. Sygnatariusze są zdania, że światowe dziedzictwo jest okradane i niewiele zostaje do dziedziczenia, zaś Puszczy grozi wykreślenie z liczącej się na świecie listy. „Kto nie wierzy, niech przejedzie Drogą Narewkowską bądź Trybą Hajnowską i »podziwia« kolejne wyręby”.

Piszą, że każdy powalony starodrzew jest jak kartka wyrwana z Kroniki Spuścizny Polskiej w Dziedzictwie Ludzkości. To przecież nie jest zbyt gruba księga.

A ponadto proszą premier i prezydenta „o interwencję i natychmiastowe wstrzymanie dewastacji najstarszego polskiego lasu”. Mają nadzieję, że Szydło i Duda zainicjują mediacje, w których strony konfliktu mogłyby wypracować wspólny model ochrony Puszczy Białowieskiej i zakończyć destrukcyjny dla lokalnej społeczności spór. „Czasu jest coraz mniej. Stuletnie dęby wciąż padają. Dziś jedynie najważniejsze osoby w Państwie mogą powstrzymać ten oburzający, choć pewnie nieświadomy wandalizm. Jego skutki są dla Polski niezwykle szkodliwe, bo uderzają nie tylko w naukę, ale też w kulturę i kapitał społeczny”.

Dlaczego podpisali ten apel?

Bożena Walencik, filmowiec, przyrodnik: Poza ogromnymi walorami przyrodniczymi, z których Puszcza słynie na całym świecie, trzeba też bronić ludzi, którzy zorganizowali swoje życie wokół niej. Właściciele pensjonatów, hotelików i kwater prywatnych żyją przecież z tego, że ludzie z całego świata przyjeżdżają podziwiać ten nasz największy przyrodniczy skarb. Nie wiem, jak można sobie nie zdawać sprawy z tego, że każde ścięte drzewo, które jest dziś z niej wywożone, potrzebuje dziesiątek lat, aby odrosnąć. Nie wiem, czy nasz apel pomoże uratować Puszczę Białowieską, ale nie możemy patrzeć na to, co z nią robią.

Michał Książek, mgr inż. leśnictwa, poeta: Jeśli takie określenie jak „dziedzictwo narodowe” niesie ze sobą jakąś treść, to jest ona właśnie niszczona poprzez wycinkę Puszczy Białowieskiej. To dziedzictwo jest wytworem dzikiej przyrody. Często słyszymy o przyrodniczej wyjątkowości tego miejsca, ale trzeba też powiedzieć o tym, że w takich lasach kształtowały się nasze język, obyczaje, wierzenia. Z takich lasów pochodzi szeleszcząca polszczyzna. Kulturotwórcza rola tej Puszczy jest ogromna. Wycinać ją to jak wyrywać kartki z książki o Polsce.

Maciej Szajkowski, muzyk zespołu Kapela ze Wsi Warszawa, dziennikarz: Podpisałem się pod tym listem, by wyrazić swoje oburzenie haniebnym niszczeniem jednego z naszych największych skarbów. Ta Puszcza jest dla mnie osobiście bardzo ważna, często bywam tu z moją Kapelą. To bardzo inspirujące miejsce, w którym krzyżują się tradycje, ludzie potrafią koegzystować z naturą, a ona daje im życie i natchnienie. Tu nasza kapela nauczyła się pieśni „Pada deszczyk pada”, która jest zawsze w obowiązkowym repertuarze naszych koncertów. Zawsze mówię ludziom przy tej okazji o Białowieży, że to ostatni taki las w Europie, że to miejsce magiczne. Wiem, że wielu później przyjeżdża, aby ją zobaczyć – z Francji, z Niemiec, a nawet z Australii. To wielkie sanktuarium przyrodnicze, które dziś jest niszczone przez hordę, która kompletnie tego miejsca nie rozumie. Nie zniszczyli go okupanci, zaborcy i najeźdźcy, a niszczą ci, którzy mają na ustach słowa o dziedzictwie Polski. Dla mnie niszczenie Puszczy można porównać do tego, jakbyśmy dziś zaczęli rozbierać cegła po cegle Wawel.


Pod apelem podpisali się m.in. reżyserzy: Agnieszka Holland, Jerzy Skolimowski, Małgorzata Szumowska, Magdalena Łazarkiewicz czy Filip Bajon; pisarze: Andrzej Stasiuk, Olga Tokarczuk, Herta Müller, Jurij Andruchowycz, Michał Książek, Mariusz Szczygieł czy Manuela Gretkowska; aktorzy: Krystyna Janda, Jerzy Stuhr, Maciej Stuhr, Maja Ostaszewska czy Jan Nowicki; muzycy: Kayah, Kora, Maria Peszek, Muniek Staszczyk czy Tomek Lipiński; a także filozof Jan Hartman, historycy, jak Andrzej Friszke, oraz językoznawcy, tłumacze i antropolodzy kultury.

Pełna treść listu:

Hajnówka, 14.05.2017 r.

Pan Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda
Pani Prezes Rady Ministrów Beata Szydło

Na obszarze Puszczy Białowieskiej, obiektu z Listy Światowego Dziedzictwa Ludzkości UNESCO, coraz częściej dochodzi do wycinki stuletnich drzewostanów. Dotychczas obowiązywało moratorium na puszczańskie starodrzewy, jednak Lasy Państwowe podważyły je w niejasnych okolicznościach prawnych. Naukowców, przyrodników i ludzi kultury niepokoi fakt niszczenia Najstarszego Lasu, ale też tworzenie doraźnego prawa, które pozornie tylko uzasadnia jego dewastację. Tekst specjalnej decyzji o cięciu jest pilnie strzeżoną tajemnicą, podobnie jak sama wycinka: żeby ustrzec się świadków, zamknięto wstęp na szlaki leśne w nadleśnictwach Białowieża i Hajnówka.

Komitet Światowego Dziedzictwa UNESCO wyróżnił Puszczę ze względu na uniwersalne wartości, które lasy Ziemi już utraciły. Widzieć w niej źródło surowca drzewnego, to jak dostrzegać tylko deski w starym ikonostasie albo Ołtarzu Wita Stwosza.

Lasy Państwowe zasłaniają się chęcią ratowania drzewostanów przed kornikiem i koniecznością ich porządkowania. Przykładają estetykę Zasad Hodowli Lasu do reliktowych ostępów i urządzają je jak zwykły kompleks leśny. Jakby to człowiek mógł wiedzieć lepiej od świerka, gdzie drzewo ma rosnąć. Lepiej wiedzieć od dzięcioła białogrzbietego, gdzie założyć lęg. W rezultacie światowe dziedzictwo jest okradane i niewiele zostaje do dziedziczenia. Zaś Puszczy grozi wykreślenie z zaszczytnej Listy. Kto nie wierzy, niech przejedzie Drogą Narewkowską bądź Trybą Hajnowską i podziwia kolejne wyręby.

Każdy powalony starodrzew jest jak kartka wyrwana z Kroniki Spuścizny Polskiej w Dziedzictwie Ludzkości. To przecież nie jest zbyt gruba księga. Jako jej depozytariusze, a nie właściciele, powinniśmy o nią dbać i zachować dla przyszłych pokoleń.

Znaczna część ludności puszczańskich wsi i miasteczek utrzymuje się z turystyki bądź z obecności naukowców .  Według wiarygodnych badań to turystyczne i estetyczne walory Puszczy dadzą jej ekonomiczną przyszłość, nie zaś kolejne kubiki  drewna. Głos za wstrzymaniem cięć jest więc głosem za przyszłością miejscowej społeczności. Ale też za rozwojem badań naukowych w regionie, albowiem Puszcza Białowieska w jej dotychczasowym stanie to niewyczerpane źródło tematów i intuicji, czyli materiał badawczy, jakiego nie ma nikt na świecie, jakim nie można palić w piecu. Ostatni naturalny las Europy na nizinie zasługuje raczej na centrum nauki, choćby takie jak warszawski Kopernik, nie zaś na nowy plan cięć.

Dlatego apelujemy do Pani Premier i Pana Prezydenta o interwencję i natychmiastowe wstrzymanie dewastacji najstarszego polskiego lasu. Prosimy o zainicjowanie mediacji, w których strony konfliktu mogłyby wypracować wspólny model ochrony Puszczy Białowieskiej i zakończyć destrukcyjny dla lokalnej społeczności spór. Czasu jest coraz mniej. Stuletnie dęby wciąż padają. Dziś jedynie najważniejsze osoby w Państwie mogą powstrzymać ten oburzający, choć pewnie nieświadomy wandalizm. Jego skutki są dla Polski niezwykle szkodliwe, bo uderzają nie tylko w naukę, ale też w kulturę i kapitał społeczny.

Prosimy Państwa o działanie i pomoc.

Krzysztof Czyżewski, animator kultury
Małgorzata Czyżewska, animatorka kultury
Olga Tokarczuk, pisarka
Adam Ferency, aktor
Martin Pollack, pisarz, Austria
Herta Müller, pisarka, Niemcy
Jerzy Stuhr, aktor
Monika Sznajderman, wydawczyni
Andrzej Stasiuk, pisarz
Renate Schmidgall, tłumaczka, Niemcy
Kinga Dunin, socjolożka
Stanisław Łubieński, dziennikarz

Michał Książek, mgr inż. leśnictwa, poeta
Przemysław Czapliński, krytyk literacki, Uniwersytet Poznański
Magdalena Łazarkiewicz, reżyserka
Jacek Dehnel, pisarz
Natasza Goerke, pisarka
Elżbieta Lempp, fotografka
Agnieszka Holland, reżyserka
Andrzej Strumiłło, malarz, poeta, pisarz
Jerzy Sosnowski, pisarz
Mariusz Szczygieł, pisarz
Dorota Wodecka, dziennikarka
Krystyna Janda, aktorka
Maja Ostaszewska, aktorka
Maciej Stuhr, aktor
Jan Nowicki, aktor
Jurij Andruchowycz, pisarz, Ukraina
Nina Andruchowycz, artystka kolażu, Ukraina
Tomasz Sikora, muzyk zespołu Karbido
Manuela Gretkowska, pisarka
Piotr Pietucha, pisarz, socjolog
Krystyna Kofta, pisarka
prof. Mirosław Kofta, psycholog
Tomasz Piątek, pisarz, dziennikarz
Kora Jackowska, wokalistka
Kamil Sipowicz, filozof
Muniek Staszczyk, muzyk
Tomek Lipiński, muzyk
Jan Wołek, pieśniarz, poeta, malarz
prof. Jerzy Bralczyk, językoznawca
prof. Wojciech Burszta, antropolog kultury
prof. Jan Hartman, filozof
prof. Andrzej Friszke, historyk
prof. Zbigniew Mikołejko, filozof religii
prof. Marci Shore, historyczka, Yale University
Michael Krüger, pisarz, prezydent Bawarskiej Akademii Sztuk Pięknych
prof. Bohdan Maruszewski, kardiochirurg dziecięcy, współtwórca Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy
Rafał Kowalczyk, fotograf przyrody, prof. IBS PAN
Dariusz Bugalski, poeta, dziennikarz
Jarosław Kuźniar, dziennikarz
Aneta Prymaka-Oniszk, dziennikarka, pisarka
Katarzyna Droga, pisarka
Natalia Fiedorczuk-Cieślak, pisarka
Małgorzata Dmitruk, artystka sztuk wizualnych
„Todar” Żmicier Wajciuszkiewicz, kompozytor, wykonawca, Białoruś
Lech Wilczek, przyrodnik, artysta fotografik, pisarz
Bożena i Jan Walencikowie, filmowcy przyrodnicy
Filip Springer, pisarz, reporter
Beata Hyży-Czołpińska, scenarzystka, reżyserka
Krystian Matysek, operator filmowy, reżyser
Jan P. Matuszyński, reżyser
Paweł Pawlikowski, reżyser
Maciej Bochniak, reżyser
Natalia Koryncka-Gruz, reżyserka
Mariusz Grzegorzek, reżyser
Jerzy Skolimowski, reżyser
Xawery Żuławski, reżyser
Andrzej Jakimowski, reżyser
Borys Lankosz, reżyser
Marcin Bortkiewicz, reżyser
Marek Brodzki, reżyser
Łukasz Ronduda, reżyser
Małgorzata Szumowska, reżyserka
Filip Bajon, reżyser, scenarzysta, prozaik
Krystyna Zachwatowicz, aktorka
Karol Maliszewski, pisarz, Uniwersytet Wrocławski
Justyna Czechowska, tłumaczka
Maja Jaszewska, dziennikarka
Magdalenia Barbaruk, kulturoznawca, Uniwersytet Wrocławski
Wojciech Browarny, historyk literatury, Uniwersytet Wrocławski
Lisa Palmes, tłumaczka, Niemcy
Marcin Szuster, tłumacz
Leszek Dawid, reżyser
Joanna Kos-Krauze, reżyserka i scenarzystka
Maria Zmarz-Koczanowicz, reżyserka
Wiesław Saniewski, reżyser
Magda Lankosz, dyrektorka administracyjna Gildii
Janusz Zaorski, reżyser, scenarzysta
Anna Osmólska-Mętrak, krytyk filmowy
Anna Kazejak, reżyserka
Rafael Lewandowski, reżyser
Anna Jadowska, reżyserka
Magnus von Horn, reżyser
Tomasz Wasilewski, reżyser
Marek Lechki, reżyser
Katarzyna Klimkiewicz, reżyserka
Barbara Białowąs, reżyserka
Jan Hryniak, reżyser
Mira Żelechower-Aleksiun, malarka
Jan Jaromir Aleksiun, artysta grafik
Matthias Kneip, pisarz, Niemcy
Amedeo Baumgartner, malarz i pisarz, Szwajcaria
Iwona Siekierzyńska, reżyserka
Jan Kidawa-Błoński, reżyser
Andrzej Saramonowicz, reżyser
Ryszard Brylski, reżyser
Piotr Ibrahim Kalwas, pisarz
Andrzej Sosnowski, literat
Anna Górecka, tłumaczka
Andrzej Kopacki, filolog
Łukasz Żebrowski, tłumacz
Małgorzata Łukasiewicz, tłumaczka
Katarzyna Leszczyńska, tłumaczka, organizatorka turystyki
Katarzyna Androsiuk, tłumaczka, nauczycielka
Paweł Piszczatowski, filolog, eseista, tłumacz
Anna Bolecka, pisarka
Manfred Mack, tłumacz, Niemcy
Kasia Adamik, reżyserka
Melinda Nadj Abonji, pisarka, Szwajcaria
Jurczok 1001, artysta spoken word, Szwajcaria
Anna Wasilewska, tłumaczka
Manana Chyb, wydawczyni
Paweł Mossakowski, krytyk filmowy
Zofia Zasacka, socjolożka
Tomasz Zasacki, adwokat
Katarzyna Bursze, architekt
Aleksander Bursze, archeolog
Piotr Łukasiewicz, konsultant ds. marketingu
Jadwiga Siemaszko, socjolog
Zenon Kruczyński, pisarz
Dorota Kruczyńska, lekarz
Joachim Paetzold  Dipl. Math./Dipl. Ing. Heidelberg
Christel Storch-Paetzold, psycholog, Niemcy
Tanja Dückers, pisarka, dziennikarka, Niemcy
Iwona Lompart , animatorka kultury, dziennikarka, fotografka
Milan Bartl, księgarz, działacz kulturalny, Niemcy
Birgit Albrecht, redaktorka, Niemcy
Ingo Schulze, pisarz, Niemcy
Paulina Schultz, pisarka, Niemcy
Marcin Filipowicz, animator kultury
Kuba Wojtaszczyk, pisarz
Agata Olejniuk, fotografka, aktywistka
Marcin Wicha, pisarz, grafik
Tomasz Kandziora, grafik, projektant
Maciej Gierszewski, poeta, krytyk literacki
Adriana Kovacheva, tłumaczka i badaczka literatury polskiej i bułgarskiej
Anna Mieszała, animatorka kultury, edukatorka
Monika Browarczyk, tłumaczka i badaczka literatury indyjskiej
Agata Drwięga, teatrolożka, animatorka kultury
Joanna Roszak, poetka, pisarka, edukatorka
Kinga Piotrowiak-Junkiert, tłumaczka i badaczka literatury węgierskiej
Natalia Kołacz, graficzka, animatorka kultury
Maciej Junkiert, historyk literatury
Iza Klementowska, reporterka, pisarka
Malina Prześluga-Delimata, dramatopisarka, edukatorka
Marta Tymowska-Wicha, edukatorka, animatorka
Sylwia Izabela Schab, badaczka literatury duńskiej, skandynawistka, edukatorka
Krzysztof Majer, tłumacz i badacz literatury amerykańskiej
Aleksandra Woldańska, graficzka, ilustratorka
Ilma Rakusa, pisarka i tłumaczka, Szwajcaria
Adam Grzelec, artysta
Agata Szudzik, poetka
Tomasz Kowalski, freelancer
Michał Gogiel, architekt, muzyk, malarz
Patryk Szaj, redaktor
Mateusz Dworek, prezes Fundacji Kultury Akademickiej
Karol Francuzik, redaktor, krytyk
Joanna Przygońska, kierownik zespołu ds. literatury Centrum KUltury ZAMEK w Poznaniu
Rafał Gawin, instruktor, konferansjer, publicysta
Łukasz Pałczyński, fotograf
Jakub Sajkowski, poeta, nauczyciel języków
Joanna Bociąg, animatorka kultury, specjalistka ds. sprzedaży w Wydawnictwie WBPiCAK
Konrad Góra, poeta
Robert Rybicki, pisarz,
Piotr Hajduga, programista
Izabela Hajduga, nauczyciel
Joanna Mueller, poetka, redaktorka
Izabella Mazur, architekt wnętrz
Stephane Aubry, tancerz baletu
Marcin Czerwiński, nauczyciel akademicki, wydawca, redaktor
Mariusz Grzebalski, poeta, redaktor
Patrycja Kopacka, poetka
Małgorzata Lebda, poetka
Tomasz Bąk, poeta
Natali Słoińska, redaktorka
Marcin Ostrychacz, poeta
Andrzej Franaszek, literaturoznawca, pisarz, krytyk literacki, wykładowca uniwersytecki
Anna Romaniuk, historyk literatury
Radosław Romaniuk, literaturoznawca, pisarz
Joanna Manowska, fotograf
Anna Gajewska, grafik
Eunice Blavascunas, antropolog kultury, wykładowca akademicki, USA
Maddalena Maffei, pisarka, poetka, Włochy
Nathalie Lété, artystka wizualna, projektantka, Francja
Agnieszka Skórzewska-Skowron, dr nauk humanistycznych i teologii, redaktor prowadząca
Patrycja Jackson, psycholog, fotograf, Wielka Brytania
Olexandr Feshchenko, filmowiec, Ukraina
Małgorzata Szadkowska, prezes Fundacji CIWF Polska
Marek Zagańczyk, pisarz, wydawca
Sylwia Nieckarz, reportażystka, dziennikarka
Kayah, wokalistka, autorka tekstów i producentka muzyczna
Maria Peszek, aktorka, piosenkarka
Maciej Szajkowski, muzyk, dziennikarz
Magdalena Sobczak, muzyk
Sylwia Świątkowska, muzyk
Ewa Wałecka, muzyk
Piotr Gliński, muzyk
Paweł Mazurczak, muzyk
Miłosz Gawryłkiewicz, muzyk
Mariusz Dziurawiec, producent muzyczny
Paweł Gumola, wokalista, muzyk
Robert Matera, wokalista, muzyk
Kamil Rogiński, wokalista, muzyk
Nasta Niakrasava, wokalistka
Agnieszka Sroczyńska, wokalistka, muzyk
Tomasz Waldowski, muzyk
Konrad Rogiński, muzyk
Łukasz Borowiecki, muzyk
Michał Stawarz, muzyk
Igor Znyk, producent i menedżer muzyczny
Mateusz Dobrowolski, dziennikarz muzyczny
Jacek Podsiadło, poeta, prozaik, tłumacz, dziennikarz, felietonista
Michał Rudaś, wokalista
Jakub Koźba, wokalista
Kamil Rogiński, muzyk
Piotr Stefański, muzyk
Patryk Kraśniewski, muzyk
Adam Wajrak, dziennikarz, pisarz
Nuria Selva, prof. IOP PAN

Więcej na ten temat
Reklama
Reklama

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną