Osoby czytające wydania polityki

„Polityka” - prezent, który cieszy cały rok.

Pierwszy miesiąc prenumeraty tylko 11,90 zł!

Subskrybuj
Nauka

Cień szakala

Kuzyn wilka i lisa zamieszkał w Polsce

Szakal złocisty to drapieżnik. Zjada przede wszystkim myszy i nornice, ale także naziemne lęgi ptaków, zające, młode sarny, a nawet młode dziki. Szakal złocisty to drapieżnik. Zjada przede wszystkim myszy i nornice, ale także naziemne lęgi ptaków, zające, młode sarny, a nawet młode dziki. Sunil Sharma / Wikipedia
Do Polski przywędrował nowy drapieżnik. Najprawdopodobniej zbuduje tu stabilną populację i zostanie u nas na stałe.
Szakal już w połowie XIX w. ruszył na północ. Zajął prawie całe Bałkany, idąc wzdłuż Dunaju, zaanektował Węgry.Martin Gilles/BIOS/EAST NEWS Szakal już w połowie XIX w. ruszył na północ. Zajął prawie całe Bałkany, idąc wzdłuż Dunaju, zaanektował Węgry.

Szakal złocisty to kuzyn wilka i lisa. Żyje w Azji i na południowych krańcach Europy. Właśnie ruszył na północ. I nie jest to krajoznawcza wycieczka. Gatunek anektuje nowe terytoria i jest już w Polsce. Doświadczenia innych państw wskazują, że to fatalna wiadomość dla mniejszych zwierząt, które trafią do jadłospisu szakala.

Jest podobny do naszego lisa, ale sporo większy. Wygląda przy tym tak, jakby ktoś lisowi skrócił ogon, a w zamian dołożył długie, chude łapy. Złoto w nazwie gatunkowej jest uzasadnione. Szakal, jak lis, ma złote futro, jednak włos nawet zimą krótki i szorstki. To sugeruje, że zwierzę nie jest specjalnie przygotowane do srogich mrozów. Natura nie inwestuje tam, gdzie nie musi. Tradycyjne tereny szakala to krainy cieplejsze od Polski. Południowa Europa, pas od południowych Bałkanów, przez Bliski Wschód, aż po Indochiny.

Szakal to wędrownik. Już w połowie XIX w. ruszył na północ. Zajął prawie całe Bałkany, idąc wzdłuż Dunaju, zaanektował Węgry. Za Gwiazdą Polarną ruszyły nie tylko szakale z południowej Europy, ale również ich azjatyccy pobratymcy. Był to proces powolny, jednak przyspieszył pod koniec XX w. Szakale złociste zajęły całe Węgry oraz Mołdawię i Rumunię, pojawiły się w Czechach i na Słowacji, w Austrii, Niemczech, we Włoszech, widziano je nawet w odległej od Bałkanów Holandii. Wschodni szlak poprowadził je do Rosji, Ukrainy, Białorusi, są również na Litwie, Łotwie i w Estonii.

Co pobudziło szakala do marszu na północ? Przyczyn jest kilka. W pierwotnym obszarze występowania gatunek był tępiony jako szkodnik, bo porywał owce i kozy. Odbudował się w połowie XX w., gdy w większości krajów, które zasiedlał, objęto go ochroną. Znaczenie miały też wojny bałkańskie po upadku Jugosławii. Konflikt sprzyja drapieżnikom. Koszmarna zasada po wielekroć udowodniona, chociażby wzrostem populacji wilka po drugiej wojnie światowej.

Polityka 13.2017 (3104) z dnia 28.03.2017; Nauka; s. 70
Oryginalny tytuł tekstu: "Cień szakala"
Reklama