Akcja POLITYKI – stypendia dla wybitnych młodych naukowców – liczy już 10 lat. Nie byłoby jej bez oddanych sprawie sponsorów i jurorów. Dotychczas wyłowiliśmy – wliczając tegorocznych laureatów – 196 pereł: osoby o niebanalnych osobowościach i wybitnie twórczych umysłach. Rozdysponowaliśmy bez mała 5 mln zł, traktując te pieniądze bardziej jako inwestycję niż gest charytatywny, choć towarzyszyło nam przekonanie, że to żaden wstyd udzielić młodym naukowcom wsparcia na trywialne cele – na buty dla dziecka, lodówkę, książki, na uwolnienie się od uciążliwych chałtur. Dekadę temu pozostanie po studiach w świecie nauki było decyzją nieomal heroiczną. Dziś jest nieco inaczej. Wielu spośród naszych laureatów przełamało stereotyp przymierającego głodem entuzjasty i bardzo sprawnie obraca się w międzynarodowym systemie grantów i stypendiów. Ale szkolnictwo wyższe wymaga generalnej naprawy, a na liście felerów o zasadniczym znaczeniu wciąż jest liczebna dysproporcja wykładowców akademickich w stosunku do studentów.
Jeśli świat nauki, ba, państwo chce poważnie odpowiedzieć na ambicję Polaków w dziedzinie wykształcenia, to najpierw trzeba wykształcić tych, którzy wykształcą następnych. Zauważyć ich, docenić, promować. To właśnie robiliśmy w ciągu minionych 10 lat. Portfel z zawartością 25 tys. zł to dar o niedługiej trwałości. Trwalsza, szczęśliwie, jest jego symboliczna wymowa. Z kontaktów z naszymi stypendystami wiemy, że największe znaczenie miało to, że stanęliśmy po stronie intelektu, pasji, odwagi myślenia. Po ich stronie.
POCZET LAUREATÓW 2010
Dr Tomasz Bilczewski
32 lata, adiunkt na Wydziale Polonistyki, dyrektor Centrum Studiów Humanistycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego. Nominowała prof. Alina Brodzka-Wald
Zajmuje się literaturoznawstwem porównawczym i translatologią, dyscyplinami, których historię i teoretyczne założenia opisał w książce „Komparatystyka i interpretacja. Nowoczesne badania porównawcze wobec translatologii”. Bada literaturę polską w międzynarodowych kontekstach, a także kulturową i społeczną rolę przekładu. Od lat jego wielką pasją jest nauczanie języka polskiego jako obcego. Doświadczenie akademickie zdobywał jako wykładowca amerykańskiego Indiana University, Bloomington (2005–07) oraz w trakcie staży na uczelniach europejskich (m.in. University of Oxford, Sorbona, Leuven/Louvain). Wiele czasu poświęca tworzeniu nowych struktur akademickich i programów międzynarodowych: wraz z prof. Michałem Pawłem Markowskim współtworzył Katedrę Międzynarodowych Studiów Polonistycznych oraz Centrum Studiów Humanistycznych na UJ, pierwszy anglojęzyczny program doktorski tej uczelni oraz projekt międzynarodowego programu doktorskiego z dziedziny komparatystyki, kultury wizualnej i antropologii o nazwie Interzones, finansowany przez Unię Europejską i realizowany obecnie przez 16 uczelni z Europy, Azji, Australii i obu Ameryk. Od 2010 r. w Wydawnictwie UJ współredaguje serię „Hermeneia”. Stypendysta The Tokyo Foundation, Fundacji Kościuszkowskiej, Fundacji Karoliny de Brzezie Lanckorońskiej, Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, Funduszu im. Karola Estreichera. W 2009 r. otrzymał Nagrodę Premiera za pracę doktorską.
Dr Ewa Bińczyk
34 lata, adiunkt na Wydziale Humanistycznym UMK w Toruniu, zastępca dyrektora Instytutu Filozofii ds. dydaktyki. Nominowała prof. Barbara Markiewicz
Absolwentka filozofii oraz socjologii, wykształcona w Toruniu w duchu – jak powiada – konsekwentnie konstruktywistycznym. Autorka książek „Socjologia wiedzy w Biblii” oraz „Obraz, który nas zniewala. Współczesne ujęcia języka wobec esencjalizmu i problemu referencji”. Stypendystka Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (2005 r.) oraz Fundacji Fulbrighta (2006–07). W ramach tego drugiego stypendium prowadziła zajęcia z filozofii dla studentów Fresno City College w Kalifornii. Zajmuje się filozofią nauki, socjologią wiedzy naukowej, studiami nad nauką oraz technologią, filozofią współczesną.
Przygotowuje książkę „Technonauka w społeczeństwie ryzyka. Filozofia wobec niepożądanych następstw sukcesu praktycznego nauki oraz technologii”. Widzi bowiem konieczność poważnej debaty publicznej na temat przyszłości społeczeństwa globalnego, szczególnie w kontekście ryzyka ekologicznego i niezamierzonych konsekwencji interwencji laboratoryjnych.
Dr Wojciech Łukasz Dragan
34 lata, adiunkt i prodziekan ds. studenckich na Wydziale Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego. Nominował prof. Adam Frączek
Ukończył również Wydział Biologii UW. Stypendysta konkursu dla wybitnych młodych naukowców Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz laureat tegorocznej Nagrody im. Andrzeja Malewskiego. Zajmuje się problematyką poszukiwania genetycznych podstaw zachowania. Szczególnie fascynuje go przebieg swoistej gry, jaką są procesy interakcji pomiędzy genotypem jednostki a środowiskiem w kształtowaniu się temperamentu – wyjaśnianiu tych zjawisk poświęcony był między innymi kończony przez niego aktualnie, a prowadzony na grupie niemowląt, projekt badawczy. – Mam kilka marzeń naukowych – mówi. – Szczególnie zależy mi na stworzeniu laboratorium zajmującego się badaniem metodami obserwacyjnymi temperamentu u dzieci.
Dr Sławomir Drelich
29 lat, adiunkt na Wydziale Politologii i Studiów Międzynarodowych UMK, absolwent toruńskiej politologii i filozofii. Nominował prof. Wiesław Władyka
Jego zainteresowania naukowe to etyka polityki i etyka mediów. Dotychczas analizował przede wszystkim język polskich populistów pod kątem zastosowania przez nich pojęć i terminów z zakresu etyki i aksjologii: – Dowodziłem, że język etyki używany jest przez polityków jako swoista technika manipulacji społeczeństwem. W swojej dalszej pracy zamierzam skupić się na zjawisku, które nazywam aksjologizacją dyskursu politycznego. Jest ono szczególnie dostrzegalne w polityce polskiej. Język polityki przesycony jest odwołaniami do moralności, wartości i kwestii etycznych, wątki te dominują nad elementami programowymi, merytorycznymi. Dr Drelich twierdzi, że bieżący rok – rok dwu kampanii wyborczych, i przyszły – rok wyborów parlamentarnych, to dla niego okres permanentnej prasówki, lektury wszelkich możliwych wydawnictw regularnych i okolicznościowych, to okres śledzenia polityków w kraju, w telewizji i w sieci. Poza pracą naukową jest publicystą periodyku ideowego „Liberté!” oraz współzałożycielem i członkiem rady programowej studencko-doktoranckiego pisma naukowego „Dialogi Polityczne”.
Dr hab. Krzysztof Giannopoulos
33 lata, adiunkt w Katedrze i Zakładzie Immunologii Klinicznej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie. Nominował prof. Aleksander Sieroń
Zajmuje się immunologią nowotworów hematologicznych: białaczek i chłoniaków. W badaniach pracuje nad charakterystyką procesów immunologicznych, jak również nad nowymi sposobami terapii nowotworów. W dorobku naukowym ma publikacje z pierwszych prób klinicznego stosowania różnych form immunoterapii, opublikowane w wiodących, międzynarodowych czasopismach naukowych. Jest zaangażowany w tworzenie portalu edukacyjnego hematoonkologia.edu.pl – interaktywnego forum wymiany najnowszej wiedzy specjalistycznej, tworzonego przez i dla polskich hematologów. Inspirację i naukowy napęd zapewnia mu współpraca międzynarodowa z licznymi ośrodkami naukowymi oraz podtrzymywanie kontaktów z Uniwersytetem w Ulm (Niemcy), gdzie spędził kilka lat w ramach stypendiów naukowych. Jest stypendystą MNiSW oraz laureatem grantów Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Nasze stypendium – jak deklaruje – ułatwi powstanie młodego zespołu naukowego zajmującego się immunologią i biologią molekularną nowotworów hematologicznych.
Dr inż. Teresa Gumuła
34 lata, adiunkt w Katedrze Biomateriałów, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Nominował prof. Michał Kleiber
Prowadzi badania dotyczące włóknistych kompozytów polimerowych, ceramicznych i węglowych oraz zajmuje się ich zastosowaniami w technice i medycynie. W wyniku badań otrzymuje wielofunkcyjne, odporne na utlenianie materiały kompozytowe. Korzystne parametry mechaniczne, cieplne i elektryczne pozwolą na zastosowanie ich do bardzo różnorodnych celów, na przykład w energetyce – jako elementy turbin gazowych, elementy osłonowe i części konstrukcyjne źródeł energii cieplnej, filtry gorących gazów, wymienniki ciepła, elementy grzejne dla pieców przemysłowych i laboratoryjnych; w motoryzacji – części układów hamulcowych, oraz w medycynie – jako substytuty tkanki kostnej, implanty dla okulistyki.
Dr Zbigniew Karpiński
32 lata, adiunkt w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN
Jest socjologiem, absolwentem Instytutu Socjologii UJ (magisterium) oraz Instytutu Filozofii i Socjologii PAN (studia, doktorat); od 2009 r. w IFiS PAN pracuje w Zespole Struktury Społecznej. Od czterech lat jest także związany z Collegium Civitas – najpierw jako wykładowca, obecnie również jako adiunkt w Katedrze Socjologii. Prowadzi tam przedmioty poświęcone zagadnieniom metodologii badań naukowych i problematyce nierówności społecznych. Skupia się teraz na postrzeganiu nierówności społecznych, w szczególności na społecznych i indywidualnych mechanizmach ich legitymizacji. Drugi ważny dla niego obszar badawczy to problematyka zaufania – jego społecznego podłoża i konsekwencji.
– Moje prace mieszczą się w nurcie socjologii ilościowej, ale przede wszystkim fascynuje mnie eksperyment jako narzędzie oceny wiedzy socjologicznej, a więc narzędzie, za pomocą którego można w laboratorium odtwarzać procesy społeczne i sprawdzać, czy ich przebieg pokrywa się z przewidywaniami teoretycznymi. Właśnie w tym obszarze widzi największe szanse i możliwości rozwoju socjologii.
Dr Artur Krężel
32 lata, adiunkt na Wydziale Biotechnologii Uniwersytetu Wrocławskiego. Nominował prof. Bogumił Jeziorski
Pracuje nad molekularnymi podstawami homeostazy cynku, pierwiastka uwikłanego we wszystkie ważne procesy dla żywych organizmów. Zmiany w jego komórkowej i pozakomórkowej dystrybucji powodują zaburzenie procesów związanych ze wzrostem, różnicowaniem, rozmnażaniem, pamięcią, obroną immunologiczną, a w konsekwencji prowadzą do powstania chorób nowotworowych. Do badania tych procesów konstruuje bardzo czułe sondy fluorescencyjne bazujące na małych związkach organicznych, białkach oraz kropkach kwantowych pozwalających na wykrycie zmian w dystrybucji cynku.
Jest autorem około 40 publikacji naukowych oraz współautorem patentu w dziedzinie biotechnologii białek. Odbył kilka staży zagranicznych, między innymi 3-letni na University of Texas w Galveston. Obecnie pracuje na Wydziale Biotechnologii UWr. Wielokrotny stypendysta Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (programy START, HOMING oraz FOCUS), a także konkursu dla wybitnych młodych naukowców MNiSW.
Dr hab. Krzysztof Książek
34 lata, adiunkt na Wydziale Lekarskim II Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. Nominował prof. Aleksander Sieroń
Zajmuje się badaniami procesu starzenia na poziomie komórkowym. W szczególności jego zainteresowania dotyczą zależności pomiędzy starzeniem się a rozwojem choroby nowotworowej. Autor ponad 80 prac naukowych. Jest trzykrotnym laureatem nagrody naukowej ministra zdrowia, laureatem nagrody Wydziału Nauk Medycznych PAN oraz stypendystą The Royal Society oraz Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. – Badania biologii starzenia się powinny być jedną z priorytetowych gałęzi nauki w naszym kraju, za czym przemawia stale rosnący odsetek osób w wieku podeszłym i związane z tym wyzwania natury medycznej, ekonomicznej i społecznej – przekonuje. – Niestety, grono osób zajmujących się tą problematyką w Polsce jest bardzo niewielkie, co przekłada się na liczbę i wysokość grantów uzyskiwanych na badania. Niezwykle cennym rozwiązaniem mogłoby się okazać stworzenie krajowego interdyscyplinarnego centrum badań nad starzeniem, które pozwoliłoby na ścisłą współpracę najlepszych specjalistów z różnych ośrodków w kraju i za granicą.
Dr Jarosław Kuisz
34 lata, adiunkt na Wydziale Prawa i Administracji UW, wykładowca w Kolegium MISH UW. Nominował prof. Tomasz Giaro
Najwięcej wysiłku w pracy naukowej poświęca dziś pionierskim pracom nad zaszczepieniem na polski grunt pasjonującego ruchu Law and Literature oraz Law and Film – interdyscyplinarnych badań nad związkami prawa, literatury i filmu. – Zajęcia interdyscyplinarne, powszechnie już prowadzone w krajach anglosaskich, u nas dopiero raczkują – tłumaczy. – Tylko one pozwalają na twórcze łączenie filozofii i historii prawa, literatury oraz filmu z zagadnieniami etyki prawniczej oraz najnowszą historią Polski. Laureat ogólnopolskiej olimpiady historycznej. Zanim zaczął pracować na UW, studiował tam prawo i filozofię, a w ramach stypendium rządu francuskiego Copernic – w Grandes Écoles (m.in. Institut d’Etudes Politiques de Paris). Zajmował się wybranymi teoriami umów społecznych, a następnie opublikował książkę na temat charakteru prawnego porozumień sierpniowych. Regularnie uczestniczy w zjazdach The European Forum of Young Legal Historians. Redaktor naczelny powstającego wyłącznie społecznie tygodnika internetowego „Kultura Liberalna”, współtworzonego przez naukowców, artystów i dziennikarzy. Marzy o dalszym przerzucaniu mostów pomiędzy różnymi dziedzinami nauki.
Dr Olga Linkiewicz
33 lata, adiunkt w Instytucie Historii PAN w Warszawie, antropolog kultury. Nominował prof. Wiesław Władyka
Interesuje się historią społeczną i antropologią historyczną. Etniczność i budowanie świadomości narodowej na pograniczu to tematy przygotowywanej do druku książki „Pod polskim piłatem. Wiejskie społeczności lokalne w województwach południowo-wschodnich Drugiej Rzeczypospolitej”. Razem ze studentami bada pamięć o przeszłości miasteczka Śniatyn na Ukrainie w ramach programu Ścieżki Pamięci, finansowanego przez niemiecką fundację EVZ. – Przyglądam się obyczajowości i interakcjom społecznym w środowisku elity przedwojennego miasteczka. Detektywistyczna praca historyka daje mi odpoczynek po badaniach terenowych i intensywnych kontaktach z ludźmi. Swoimi fascynacjami próbuję zarazić studentów. „Symboliczny zapis przeszłości – tradycja i nowoczesność w międzywojennej Polsce” to cykl zajęć, które poprowadzi w Kolegium Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego. Współpracuje z Centrum Historii Miejskiej Europy Środkowo-Wschodniej we Lwowie i Fundacją Współpracy Polsko-Niemieckiej. Dla Muzeum Historii Żydów Polskich przygotowała warsztaty „Żoliborz – ogród Sprawiedliwych wśród Narodów Świata”.
Mgr Łukasz Miechowicz
28 lat, mgr archeologii, doktorant w Instytucie Archeologii i Etnologii PAN w Warszawie. Nominował prof. Janusz Kramarek
Archeologię ukończył na Uniwersytecie Warszawskim. Zajmuje się tematyką obrządku pogrzebowego Słowian w średniowieczu i czasach nowożytnych oraz związaną z tym sferą duchową: wierzeniami i wyobrażeniami dotyczącymi świata pozamaterialnego. Uczestniczy w kilku projektach badawczych, skupiających się na przykład na pochówkach zmarłych wykluczonych ze wspólnoty chrześcijańskiej, w szczególności nieochrzczonych dzieci oraz podejrzanych o tzw. wampiryzm. Prowadzi badania nad zwyczajem wyposażania zmarłych w pieniądz – tzw. obol zmarłych – w okresie od wczesnego średniowiecza po czasy współczesne. Zagadnienie to stanowi temat jego pracy doktorskiej. Poza Polską, badania prowadzone są w Rosji, na Ukrainie oraz Białorusi, mają charakter interdyscyplinarny, łącząc ze sobą informacje pozyskane z badań archeologicznych, etnograficznych oraz źródeł pisanych. Od maja 2010 r. kieruje badaniami nowo odkrytego wczesnośredniowiecznego cmentarzyska kurhanowego w Chodliku na Lubelszczyźnie, jednego z najciekawszych centrów osadniczych okresu plemiennego w Polsce. Badania pierwszego z kurhanów przeprowadził na własny koszt przy pomocy przyjaciół i wolontariuszy, bez wsparcia finansowego jakiejkolwiek instytucji; ich wyniki są rewelacyjne, stanowią podstawę do starania się o poważny grant na przebadanie całości stanowiska.
Mgr Paweł Mościcki
29 lat, doktorant w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN. Nominowała prof. Alina Brodzka-Wald
Najchętniej napisałby o wszystkim, co dotyczy styku filozofii i różnych dziedzin życia społecznego. Interesuje się teatrem, filmem, sztukami wizualnymi, literaturą i polityką. – Filozofia jest dla mnie przede wszystkim sposobem urefleksyjniania naszego doświadczenia, abstrakcją, która pozwala ocalić konkret w jego najbardziej oryginalnym i niepowtarzalnym wymiarze – powiada. Zredagował już książkę „Maurice Blanchot – literatura ekstremalna” i napisał dwie inne: „Polityka teatru. Eseje o sztuce angażującej” oraz „Godard. Pasaże”. Przygotowuje (między innymi) doktorat o pojęciu potencjalności w pismach włoskiego filozofa Giorgio Agambena oraz książkę poświęconą pojęciu utopii w historii politycznej i artystycznej ubiegłego stulecia.
Dr Patryk Oleszczuk
36 lat, adiunkt w Instytucie Gleboznawstwa i Kształtowania Środowiska UP w Lublinie. Nominowała prof. Ewa Bartnik
Prowadzi badania w dziedzinie chemii środowiskowej i ekotoksykologii. Jest autorem ponad 100 publikacji naukowych (w tym 50 z listy filadelfijskiej) oraz współautorem podręcznika akademickiego „Odpady komunalne i ich zagospodarowanie”. Teraz skupia się nad problemem bezpiecznego wykorzystania odpadów organicznych w celu poprawy właściwości gleb, ze szczególnym uwzględnieniem związków wpływających na system endokrynalny człowieka. Badania prowadzi we współpracy z naukowcami z USA, Chin, Nowej Zelandii i Niemiec. Jego plany naukowe na najbliższe lata związane są z oceną wpływu nanocząstek na toksyczność i mobilność zanieczyszczeń organicznych, możliwością wykorzystania biowęgla do rekultywacji terenów zdegradowanych, a także – ograniczeniem emisji gazów cieplarnianych. Badania będzie prowadził w ramach projektów finansowanych przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Norwegian Research Council.
Stypendysta m.in. Fundacji na rzecz Nauki Polskiej oraz Fundacji Członków Wydziału Nauk Rolniczych, Leśnych i Weterynaryjnych PAN Pro Scientia et Vita. Visiting scholar na University of Massachusetts Amherst (USA) oraz LandCare Research (Nowa Zelandia). Otrzymał nagrodę zespołową ministra środowiska za cykl badań dotyczących rekultywacji i rewitalizacji gleb.
Mgr Michał Oleszczyk
28 lat, asystent w Instytucie Sztuk Audiowizualnych UJ. Nominował red. Zdzisław Pietrasik
Filmoznawca urodzony na Śląsku, od wielu lat zamieszkały w Krakowie. W Instytucie Amerykanistyki i Studiów Polonijnych UJ kończy rozprawę doktorską poświęconą krytycznemu dorobkowi piszącej dla „New Yorkera” w latach 1968–91 Pauline Kael. Autor licznych artykułów o tematyce filmowej w naukowych pracach zbiorowych i w prasie kulturalnej. Opublikował pierwszą polską monografię twórczości Terence’a Daviesa „Gorycz wygnania” oraz (wspólnie z Kubą Mikurdą) książkowy wywiad rzekę z kanadyjskim reżyserem Guyem Maddinem. Najbardziej interesuje go popularne kino amerykańskie i jego związki z polityczną i społeczną historią Stanów Zjednoczonych. W 2009 r. przebywał jako Visiting Scholar na New York University. Jego filmowy blog „Ostatni fotel po prawej stronie” został uznany w konkursie Onet za Blog Roku 2009 w kategorii Kultura.
Dr inż. Beata Pająk
31 lat, adiunkt w Zakładzie Ultrastruktury Komórki Instytutu Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego PAN. Nominowała prof. Ewa Bartnik
Mówiąc językiem potocznym – pracuje nad istotą raka, poszukując mechanizmów, które powodują, że komórki nowotworowe nie chcą obumierać, choć dostają do tego wyraźny sygnał. W języku medycznym brzmi to: niewrażliwość komórek nowotworowych na indukcję ich śmierci (apoptozę) przez cytokiny układu immunologicznego lub chemioterapeutyki. – Poszukuję też substancji mogących znaleźć w przyszłości zastosowanie jako czynniki uwrażliwiające komórki neoplastyczne na sygnały apoptogenne. Jest absolwentką Międzywydziałowego Studium Biotechnologii SGGW, laureatką I nagrody w kategorii prac doktorskich w konkursie organizowanym przez Fundację Hasco-Lek oraz tegoroczną laureatką stypendium dla młodych wybitnych naukowców MNiSW. Niespełna 4 lata po uzyskaniu stopnia doktora przygotowuje się do kolokwium kończącego przewód habilitacyjny. – Moim marzeniem naukowym jest stworzenie zespołu badawczego zdolnych, kreatywnych i pracowitych osób, z którymi rzetelnie będę mogła realizować wytyczone cele badawcze.
Dr Agnieszka Słowikowska
33 lata, adiunkt w Instytucie Astronomii na Wydziale Fizyki i Astronomii Uniwersytetu Zielonogórskiego. Nominowała prof. Katarzyna Chałasińska-Macukow
Jest doktorem nauk fizycznych w zakresie astronomii. Jej zainteresowania dotyczą głównie astronomii szybkiej rozdzielczości czasowej w dziedzinie optycznej i radiowej. Bada obiekty astronomiczne za pomocą radioteleskopów i teleskopów optycznych, wyposażonych w detektory rejestrujące sygnał z dokładnością czasową rzędu nano- i mikrosekund. Zajmuje się badaniem gwiazd neutronowych, pulsarów oraz białych karłów. Współodkrywczyni pierwszego magnetara optycznego, czyli gwiazdy neutronowej o ekstremalnie dużej wartości pola magnetycznego. Odbyła staże zagraniczne w Holandii, Niemczech oraz Grecji. Obecnie pracuje nad rozwijaniem technik polarymetrii optycznej w obserwacjach i w tym kierunku chce doskonalić swoje umiejętności. Ma nadzieję uruchomić w przyszłym roku bardzo szybki fotopolarymetr – przyrząd do pomiarów polaryzacji liniowej promieniowania obiektów astrofizycznych. W ostatnim roku zdobyła stypendium Fundacji na rzecz Nauki Polskiej – Powroty/Homing oraz Europejski Grant Reintegracyjny.
Dr Marcin Stępień
33 lata, adiunkt na Wydziale Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego. Nominował prof. Bogumił Jeziorski
Absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego, odbył kilka staży w Stanach Zjednoczonych. Prowadzi badania w zakresie chemii supramolekularnej – jest to dział chemii organicznej zajmujący się strukturami złożonymi z wielu podjednostek. Jego główny obszar zainteresowań obejmuje syntezę tzw. związków makrocyklicznych – ich cząsteczki zawierają pierścienie zbudowane nawet z kilkudziesięciu atomów. Molekuły takie potrafią zmieniać kształt i wiązać w swoim wnętrzu mniejsze cząsteczki. Mogą znaleźć zastosowanie m.in. w różnego rodzaju urządzeniach molekularnych, jak przełączniki, czujniki czy bramki logiczne. W 2007 r. scharakteryzował pierwszy przełącznik molekularny wykorzystujący zmianę topologii cząsteczki. Cząsteczka przypomina budową wstęgę Möbiusa, jednostronną powierzchnię, której model można otrzymać z paska papieru sklejając jeden koniec z drugim obróconym o 180 stopni. W przeciwieństwie do tak otrzymanego papierowego modelu, cząsteczka otrzymana przez dr. Stępnia może być przekształcona w zwykłą, dwustronną wstęgę bez rozcinania pierścienia. Zjawisko to, tzw. przełączenie topologii, może być kontrolowane na kilka różnych sposobów i powiązane jest ze zmianą barwy związku.
Dr Witold Szczuciński
34 lata, adiunkt w Instytucie Geologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Nominowała dr hab. Maria Skoczek
Jest absolwentem dwóch uniwersytetów, z którymi jest nadal związany. Geologię ukończył na UAM w Poznaniu, broniąc pracy magisterskiej poświęconej powstawaniu osadów lodowcowych na Spitsbergenie. Na Uniwersytecie Christiana Albrechta w Kilonii (Niemcy) ukończył kierunek Coastal Geosciences and Engineering (nauki o Ziemi i inżynieryjne w strefie wybrzeży): tam praca dyplomowa dotyczyła również osadów, ale na dnie Morza Południowochińskiego. Uczestniczył w ponad 20 rejsach i wyprawach badawczych, głównie w rejon Spitsbergenu, na Morze Południowochińskie i wybrzeże Morza Andamańskiego. W kilka tygodni po fali tsunami w grudniu 2004 r. prowadził już ocenę zniszczeń, stanu środowiska oraz badania pozostawionych przez falę osadów w Tajlandii, na wybrzeżu Morza Andamańskiego. Potem badał trwałość skutków tsunami w środowisku oraz jego efekty na dnie morskim. Badania prowadzi również w Polsce, najnowsze z nich dotyczą przebiegu i skutków majowej powodzi na Wiśle i Warcie. Wśród naukowych wyzwań na przyszłość nie jest mu obce myślenie o osadach na Marsie.
Czasami żartuje, że szkoda, iż nie urodził się w erze Humboldta, kiedy można było samemu zajmować się wszystkim. Dziś w poszukiwaniu odpowiedzi często musi sięgać po pomoc przyjaciół reprezentujących geografię, chemię, biologię, oceanografię. Twierdzi, że każde wyróżnienie jednostki jest w jego dziedzinie wyróżnieniem dla jakiegoś zespołu.
Dr Maciej Ulas
30 lat, adiunkt na Wydziale Matematyki i Informatyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Nominował prof. Jan Madey
Związany z Instytutem Matematyki UJ i Instytutem Matematycznym PAN. Zajmuje się układami równań wielomianowych o współczynnikach całkowitych, będących daleko idącymi uogólnieniami znanych wszystkim ze szkoły średniej układów równań linowych i równań kwadratowych. W badaniu tych zagadnień łączy metody najstarszej gałęzi matematyki – teorii liczb oraz jej młodszej siostry – geometrii algebraicznej. Nie stroni również od wykorzystywania mocy współczesnych komputerów (obliczenia symboliczne i numeryczne). – Moje wyniki znalazły już zastosowanie w konstrukcji tzw. funkcji skrótu, co może być wykorzystane przy tworzeniu bezpiecznych systemów kryptograficznych. (Współcześnie kryptologia, czyli szyfrowanie danych, ma szerokie zastosowanie, np. przy kartach płatniczych czy handlu elektronicznym). Stypendysta Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.