Archiwum Polityki

Casus Rybiński

Artykuły Tomasza Wołka („Wydrzeć Michnikowi polską duszę” – POLITYKA 3 i „Salonowiec” – POLITYKA 5) wywołały żywy odzew. Jednym z salonowców opozycji demokratycznej lat 70. i 80. był Jan Lityński, którego tekst w formie listu do Wołka zamieszczamy poniżej.

Drogi Tomku, nie wiem, czy zauważyłeś, że w „Dzienniku” z 23 stycznia znaleźliśmy się w gronie tych, których Maciej Rybiński zalicza do rycerzy błędnej idei antylustracji. Daleki jestem od twierdzenia, że uważam to za zaszczyt – cóż to za zaszczyt być wymienianym przez Rybińskiego – przyznać się jednak muszę, że cieszy mnie znalezienie się z Tobą w jednym towarzystwie, chociaż jest ogólnie znane, że nie zaliczaliśmy się do przeciwników lustracji. Znamy się od lat, w wielu sprawach różniliśmy się dość wyraźnie. Jednak co nas, jak się wydaje, łączy, to szacunek do prawdy i poglądów współdyskutanta. Byliśmy w odmiennych formacjach opozycji demokratycznej lat 70., jednak umieliśmy ze sobą dyskutować, traktując poważnie to, że współtworzymy opozycję demokratyczną, a więc wierzymy, że wielość poglądów jest wartością, dla której warto coś zaryzykować. W wolnej Polsce nasze drogi to schodziły się, to rozchodziły, jednak nawet ostre niekiedy różnice poglądów nie spowodowały, że straciliśmy do siebie szacunek.

Demokracja wymaga różnic poglądów, wspólnego dochodzenia do rozwiązań poprzez spory i walki. Wymaga też szacunku dla racji odmiennych. Właściwością demokracji jest system partyjny, a więc złożony z części, i każda „partia” reprezentuje jakąś część prawdy i jakąś rację. Przeciwieństwem myślenia demokratycznego są różne formy jakobinizmu czy bolszewizmu. W takim myśleniu istnieje dążenie do osiągnięcia absolutnej Prawdy, manichejski podział na absolutne Dobro i Zło. Jakobin dla osiągnięcia swych celów musi oponenta zniszczyć i unicestwić. Dotarcie do Królestwa Prawdy i Dobra wiąże się z Dniem Oczyszczenia – początkiem rewolucji przeorującej ludzkie dusze i ludzką świadomość.

Polityka 7.2007 (2592) z dnia 17.02.2007; Ludzie; s. 88
Reklama