Archiwum Polityki

Na krawędzi nieba

Nagrodzony rok temu w Cannes za scenariusz dramat psychologiczny „Na krawędzi nieba” przywodzi na myśl prozę Orhana Pamuka. Zwłaszcza „Śnieg”, słynną powieść o groteskowym przewrocie w obronie laickości Turcji, obserwowanym przez powracającego z Niemiec tureckiego inteligenta. Zderzenie konserwatywnej, muzułmańskiej obyczajowości z wartościami Zachodu stanowi także tło trzech równolegle prowadzonych historii filmowych. Ich bohaterami są członkowie dwóch rozbitych rodzin, żyjących w zatomizowanym, wielonarodowościowym społeczeństwie. Niemców i niemieckich Turków z Bremy. Poplątane tragiczne losy w subtelny sposób nakładają się na siebie, wzajemnie się dopełniają, naświetlając nie tyle kwestie odmienności kultur, innych mentalności, a bardziej może nawet podkreślają to, co łączy. Chęć zmiany świata na lepsze, bycia kochanym, kultywowania – mimo silnych pokoleniowych różnic – więzi rodzinnych. Dawna niemiecka aktywistka 1968 r. (Hanna Schygulla) uczy się akceptacji wyborów córki lesbijki, która zakochuje się w tureckiej anarchistce i dla niej naraża swoje życie. Syn tureckiego emigranta, profesor niemieckiej uczelni, dopiero rzucając dobrze płatną pracę i zakładając księgarnię w Istambule potrafi w pełni docenić miłość i poświęcenie swojego ojca (Tuncel Kurtiz). Reżyser filmu Fatih Akin („Głową w mur”) mnoży paradoksalne sytuacje, wydobywa zaskakujące okoliczności pokazuje życiowe tragedie z bezwzględną czułością znawcy tajników ludzkiej duszy. W rodzinnych i pokoleniowych dramatach odbijają się konflikty narodowe, religijne, społeczne, uniemożliwiające w zasadzie prowadzenie dialogu. A jednak Fatih Akin pokazuje, że te bariery są pozorne, że można je pokonać.

Polityka 42.2008 (2676) z dnia 18.10.2008; Kultura; s. 58
Reklama