Jak ludzie należący do mniejszości narodowych czują się w Polsce, jak odnosi się do nich polska większość? Z badań Instytutu Spraw Publicznych, który podjął próbę zbadania tego problemu („Integracja czy dyskryminacja? Polskie wyzwania i dylematy u progu wielokulturowości”, pod redakcją Krystyny Iglickiej, Warszawa 2003), wynika, że przedstawiciele mniejszości akceptują generalnie swój status mimo towarzyszącego im poczucia nierównorzędności wobec polskiej większości.
Jest jednak element, który łączy przedstawicieli prawie wszystkich mniejszości narodowych w Polsce. Jest nim poczucie dyskryminacji „historycznej” związanej z nierozwiązanymi sprawami z przeszłości, choć różnymi dla każdej społeczności. Dotyczy to zwłaszcza Ukraińców, Łemków, Niemców oraz Żydów. Ukraińcy i Łemkowie oczekują potępienia Akcji Wisła. W stosunkach większości polskiej z mniejszością niemiecką najbardziej przeszkadzają „historyczne niedopowiedzenia” na temat dziejów najnowszych Śląska.
Dla stosunków litewsko-polskich problemem nadal dzielącym jest ocena dwudziestolecia międzywojennego. Po 1989 r. nastąpiła istotna poprawa w relacjach między polską większością a mniejszościami, polegająca na otwarciu z obu stron, co umożliwia budowanie mostów wzajemnego zrozumienia.
Autorzy publikacji podkreślają, że dla przedstawicieli badanych mniejszości dotkliwa jest jednak obojętność władz publicznych na sporadyczne, lecz symboliczne ataki na cudzoziemców.
Wciąż istnieje opinia, że publiczne przyznawanie się do swojej narodowości stanowi akt odwagi.