Nie paść na kolana” – od wielu lat nie nagradzaliśmy tego typu książki. W kategorii prac naukowych i popularnonaukowych jakoś nie mogła się przebić książka popularnonaukowa. Szanowne grono profesorskie uczestników jury na ogół woli prace ściśle naukowe, tzw. poważne, opracowania źródeł nieznanych. „Nie paść na kolana” – to szkice o polskiej polityce w drugiej połowie lat czterdziestych. W istocie o okresie narodzin władzy ludowej i o okolicznościach przekształcania się PL w PRL. Szkice fascynujące, oparte na arcybogatym materiale dokumentalnym, choć w większości już opublikowanym. Autor (anglista z wykształcenia, lecz historyk z zamiłowania, emigrant polityczny od 1967 r., wieloletni pracownik Radia Wolna Europa, a w latach 1991–1994 – ambasador RP w Szwajcarii) wykorzystał setki prac naukowych, pamiętników, relacji, dokumentów archiwalnych. Wykazał się zarówno znakomitą umiejętnością analizy prezentowanych tekstów jak i syntezy. Praca zaiste ogromna – liczy ponad tysiąc stron, lecz ani przez chwilę nie nuży – napisana jest znakomicie. I dlatego nie dziwię się, że senior naszych jurorów, znakomity uczony profesor Juliusz Bardach przedłożył wniosek o wyróżnienie tej właśnie książki i że pozostałych członków sądu konkursowego przekonał. Mimo że kandydowało do tej nagrody kilka innych świetnych książek, jak np. Marka Kornata „Polska 1939 roku wobec paktu Ribbentrop-Mołotow” (Polski Instytut Spraw Międzynarodowych) czy Edmunda Nowaka „Obozy na Śląsku Opolskim w systemie powojennych obozów w Polsce 1945–1950” (Instytut Śląski w Opolu). Pocieszam się, że obie te książki zostały nominowane do innej nagrody historycznej i spodziewam się, że zostaną wyróżnione.