Polską sztukę lat 80. Aleksander Wojciechowski nazwał „czasem smutku i nadziei”. Dla artystów oficjalnie aprobowanych przez władze otwarte były największe sale wystawowe. Natomiast ta część twórców, która kontestowała zastaną rzeczywistość, wystawiała swoje prace w kościołach. W połowie lat 80. powstała w PRL formacja, która nie mieściła się ani w ramach państwowego zadufania, ani kościelnej celebry sztuki zaangażowanej. Była nią Gruppa, skupiająca takich malarzy jak: Jarosław Modzelewski, Ryszard Grzyb, Paweł Kowalewski i Włodzimierz Pawlak. Młodzi wówczas artyści, kończący warszawską ASP, stworzyli nowy język malarski. Gruppa zaatakowała rzeczywistość ekspresją i ironią. Na tle szarości lat 80. pełne barw malarstwo Gruppy zdawało się wręcz krzyczeć kolorem. Ta sztuka, zbyt drapieżna dla kościelnej kruchty, domagała się własnego miejsca. Na szczęście w 1985 r. powstała krakowska galeria Zderzak, która od początku związała się z Gruppą i innymi niezależnymi twórcami. Piętnastolecie wspólnej pracy dopominało się podsumowania lub chociażby refleksji. Tak w galerii Zderzak powstała wystawa „Bieg czerwonych ludzi”, która wzięła swój tytuł od obrazu laureata Paszportu „Polityki” Jarosława Modzelewskiego. Patrząc dziś na obrazy malowane w latach 80. możemy po prostu obcować ze sztuką, a nie doszukiwać się politycznych aluzji. Ich bezkompromisowość, swoisty humor, kpina są wciąż świeże. Ewa Ciepielewska, jedna z autorek wystawiających swoje prace w galerii Zderzak, tak mówi o tamtych czasach: – Ludzie byli wówczas pełni zapału. Nasze pieniądze się nie liczyły. Moc była z nami. W międzyczasie wyrośli z pokolenia buntowników i niepostrzeżenie stali się klasykami.