Archiwum Polityki

Likwidowanie tabu

[tylko dla znawców]

Niemcy w Polsce 1945–1950. Wybór dokumentów pod redakcją Włodzimierza Borodzieja i Hansa Lemberga. Tom II Polska Centralna. Województwo Śląskie. Wybór i opracowanie dokumentów Ingo Eser i Jerzy Kochanowski. Wydawnictwo Neriton. Warszawa 2000, s. 590

Pierwszy tom ukazał się w połowie ubiegłego roku i zawierał dokumenty wytworzone przez polskie władze i instytucje centralne (wybór i opracowanie Włodzimierz Borodziej) oraz dokumenty dotyczące województwa olsztyńskiego (wstęp, wybór i opracowanie Claudia Kraft). Poprzedzony został informacją o projekcie badawczym oraz obszernymi tekstami wprowadzającymi obu redaktorów.

Powojenne losy Niemców w Polsce należały do tematów tabu, bo władze uważały, że pisanie o zbrodniach polskich wobec Niemców relatywizuje wojenne zbrodnie niemieckie, a również i dlatego, że obawiano się dostarczać argumentacji rzecznikom niemieckich związków wypędzonych. Dopiero odzyskanie przez Polskę suwerenności i zjednoczenie Niemiec, którym to procesom towarzyszyła rzeczywista normalizacja stosunków polsko-niemieckich umożliwiły podjęcie w pełni naukowych badań nad sytuacją ludności niemieckiej w Polsce w okresie powojennym.

Pozostawał jeszcze problem środków, które dzięki decyzjom Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej, Fundacji Roberta Boscha i Komitetowi Badań Historycznych umożliwiły rozpoczęcie w maju 1997 r. badań w dwudziestu polskich archiwach. Prowadził je ośmioosobowy zespół historyków polskich i niemieckich. W archiwach centralnych i terenowych przejrzeli kilka tysięcy teczek wybierając dokumenty do publikacji. Nie uzyskali jedynie dostępu do akt Konferencji Episkopatu Polski.

Rezultatem są dwa wydane już tomy i dwa następne, które ukazać się mają jeszcze w tym roku. Ich lektura jest miejscami wstrząsająca i burzy nasze narodowe dobre samopoczucie.

Polityka 6.2001 (2284) z dnia 10.02.2001; Kultura; s. 51
Reklama